تاريخچه قارچ
چینی ها یکی ازاولین مردمانی بودند که درجهان از قارچهاي طبیعی به عنوان غذا استفاده کردند که ازنظرتاریخی این موضوع به 5000 سال پیش بازمیگردد. دربین سالهاي 200 (ق.م) و 500 (ب.م) کتب چاپ شده توسط چینی ها نشان می دهد بیش از 100 ها کتاب درخصوص تحقیقات درموضوع قارچ وجود دارد .
درسال 1245 میلادي فردي به نام Che yuren کتاب معرفی به نام انواع قارچ ها ( Mushroom varietal) نوشت واین اولین کتابی بود درجهان که درمورد طبقه بندي قارچها به رشته تحریر درآمد.
دراواسط قرن گذشته درهرحال پرورش قارچ به سمت کشورهاي توسعه یافته بسط یافت ومحدود به مناطق کوهستانی آن کشورها گردید.که آن هم به تولید دو نوع قارچ جنگلی قارچ دکمه اي Agaricus ودیگري گونه صدفی یا پلئوروتوس Pleurotus گردیده بود.
درحدود 50 سال پیش آکادمی علوم کشاورزي شانگهاي وآزمایشگاه تخصصی جنوب چین شروع بهانجام یک سري مطالعات درزمینه بسط وتعریف قارچهاي خالص نمود ودرسال 1960 چین شروع به تولید قارچ دکمه اي Agaricus نمود وبراین اساس 6 استان مشرف به دریا درچین آغاز به تاسیس واحدهاي تولید قارچ دکمه اي نمودند وازسال 1978 همزمان با بازشدن دروازه هاي چین به سوي تجارت جهانی توسعه این واحدها نیزبه سرعت شکل یافت . نمودار وجدول هاي زیر بیانگراین روند توسعه هستند .
با بیش از 1995 تولید قارچ تنها محدود به استانهاي جنوبی وجنوب شرقی چین بود .چرا که شرایط محیط نظیررطوبت ودما بسیارمناسب است وازاین سال به بعد به دلیل ارزان بودن منابع فرآوریهاي تولید دراستان هاي شمالی وغربی چین کم کم این صنعت به سوي استان هاي شمالی وغربی چین کشیده شد ودرپایان دهه 90 بسیارازواحدهاي این مناطق بسیارتوسعه یافتند .
تحقیقات درجهت توسعه پرورش قارچهاي تازه وگونه هاي جدید به سرعت ادامه دارد. همچنین تکنیک هاي فرآوري روبه ارتقاء است به علاوه فرآوري هاي عمیق تري نظیرتولید واستخراج مواد داروئی درموارد گونه هاي خاص درحال انجام وتوسعه است .
سطح وگستره تولید قارچ درکشورچین ازجنوب به شمال وازشرق به غرب توسعه یافته وتقریبا امروزه درسراسر چین واحد تولید قارچ درحال تولید انواع مختلف قارچ هاي خوراکی وداروئی هستند .
با این حال به گفته یکی ازمتخصصان این صنعت درچین درحال حاضر با مشکلات عمده زیر روبرو است :
1- تعداد زیادي واحدهاي کوچک تولیدي دراین صنعت فعالند که بهره وري آن درمقایسه با واحدهاي بزرگ ومدرن ناچیز است .
2- اصلاح نژاد وبذر قارچ نیازبه توجه بیشتري دارد .
3- قوانین ودستورالعمل هاي اجرایی درحل وهدایت مسائل جاري این صنعت کافی نیست.
4- فرایند عمیق یا Deep processing براي استخراج وتولید مواد ارزشمند موجود در قارچ توسعه بیشتري باید پیدا کند .
5-منابع طبیعی وگونه هاي طبیعی بیشتري براي تولید انبوه باید اهلی شوند ودرصنعت به کارروند.
انواع قارچ های خوراکی
قارچ های خوراکی (mushrooms) در واقع میوه، و بخش تولید مثل کننده و هاگ ساز قارچهای حقیقی (fungus) می باشند. بیش از ۴۰ هزار گونه قارچ در سراسر جهان شـناسایی گـردیـده اسـت. قـارچ هــا در رده گیاهان قرار نمیگیرند، چراکه فاقد کلروفیل بوده و قادر به تامین غذای مورد نیاز خود از طریق فرآیند فتوسنتز نمیباشند. قارچها فـاقد ریشـه، سـاقـه و بـرگ هستـنـد. قارچ هـا یا بصورت ساپروفیت مواد مغذی را از تجزیه (حیوانات و گیاهان مرده) کودهای آلی، چوبهای پوسیده، برگها و خاک تامین میکنند، یا بصورت انگل از موجود زنده تغذیه کرده و یا ممکن است بصورت رابطه ی همزیستی ای که با گیاهان برقرار میکنند، گلوکز درختان و سایر گیاهان را با مواد معدنی و آب مبادله کنند.
گونه های متداول قارچهای خوراکی:
۱-قارچهای دکمه ای و یا سفید(agaricus=button mushrooms): پر مصرف ترین قارچ خوراکی در سطح جهان میباشند.
2-قارچ صدفی (oyster)
3-قارچ قهوه ای (crimini)
4-قارچ طلایی (shiitak)
5-قارچ پورتابلا portabella=portabello
6-قارچ (porcini)
7-قارچ سیاه (morel)
8-قارچ (enoki)
9-قارچ (chanterelle)
10-قارچ(hon-shimeji)
11-قارچ ترافل(truffle): گـرانـترین و کـمــیابترین قارچ جهان است. بطوری که گونه ای از آن به وزن ۱۲۰۰ گرم بـهایی بالغ بر ۱۰۰ هزار دلاردارد.
ويژگيهاي محل توليد قارچ
موقعيت جغرافيايي : واحد تولید کننده قارچ دکمه اي خوراکی باید در محلی باشد که توسط عوامل محیطی از طریق
زمین , آب , هوا آلوده نشود و از مراکز آلوده کننده از قبیل دامداریها , مرغداریها , کارخانجات تولید کننده مواد شیمیائی و مراکز تولید کننده دود , گرد و غبار و مواد رادیواکتیو تا حدود تعیین شده توسط مقامات ذیصلاح فاصله داشته باشد . همچنین واحد تولیدي باید در محلی احداث گردد که امکان ارتباط با راههاي اصلی را داشته باشد تا بتواند محصول خود را در اسرع وقت به بازارهاي فروش برساند .
طراحي و ويژگيهاي ساختمان : نحوه احداث و طرح ساختمانها باید بنحوي باشد که ضمن رعایت موارد فنی وبهداشتی نظم محسوسی بین قسمتهاي مختلف تولید وجود داشته و از نظر فضاي زیربناي ساختمان متناسب با ظرفیت تولید باشد.
طراحی ساختمان باید به گونه اي باشد که بین مراحل مختلف تولید ارتباط منطقی ایجاد نماید.
طرح کلی آن باید به گونه اي بوده که به سهولت قابل نظافت و ضد عفونی کردن باشد.
در هنگام احداث پیش بینی هاي لازم جهت توسعه آتی محل در نظر گرفته شود .
پی ریزي و پایه هاي ساختمان که در اصل موجب استحکام بنا و حفظ و ابقأ دیوارها می گردد (بخصوص در اماکنی که کمپوست بشکل توده یا فله نقل و انتقال می یابد,) می بایست به گونه اي طراحی و ساخته شود که قادر به تحمل محموله هاي کمپوست, محصول تولیدي و تجهیزات مکانیکی حمل و نقل باشد.
سطوح درونی بناهاي تولیدي پس از اتمام دوره رشد قارچ, باید ضد عفونی شوند. از اینرو هنگام انتخاب مواد مصرفی در ساخت بنا , این امر باید پیش بینی و در نظر گرفته شود .
مواد و تیمارهاي مورد استفاده در ساخت بنا به هیچ وجه نمی بایست باعث ایجاد بو و یا رنگ ناخواسته در محصول شود.
كف ها : کف باید بتواند فشار ناشی از بارهاي سنگین محصول, کمپوست و تجهیزات مکانیکی حمل و نقل را تحمل نماید.
کف باید از جنس کاملا مقاوم , صاف , قابل شستشو , بدون درز و شکاف , برآمدگی و فرورفتگی باشد , گرد و غبار ایجاد نکند و همچنین لغزنده نباشد .
کف باید مجهز به فاضلاب و داراي شیب مناسب به طرف مخزن آن بوده و داراي ظرفیت کافی جهت تخلیه سریع فاضلاب حاصل از شستشو ي محل باشد.
ديوارها وسقف ها : چنانچه کمپوست به شکل انبوه تهیه گردد, دیوارهاي محوطه کمپسوت سازي باید در برابر آسیب هاي احتمالی داراي استحکام کافی باشند.
در محوطه تهیه کمپوست, ساخت سقف ضرورت دارد ولی به دیوار کاملا مسدود تا سقف نیازي نیست.
دیوارها و سقف ها در قسمت تولید قارچ باید کاملا عایق بندي بوده تا بخار و رطوبت درآن نفوذ نکند.
سطوح درونی دیوارها و سق فها می بایست صاف و فاقد هرگونه خلل و فرج بوده تا موجب تسهیل در امر شستشو توسط فشار آب گردد .
براي تولید بهینه قارچ دکمه اي خوراکی توصیه می شود که دیوارهاي داخلی سالنهاي تولید بوسیله ماشینهایی مانند پوششهاي پلی استري و یا رنگهاي آپوکسی پوشانده شود.
یادآوري : در مواردي که ساختمانهاي سالن تولید با استفاده از قطعات پیش ساخته احداث می گردد جنس آن باید از نوع مواد ممانعت کننده اشعه ماوراء بنفش و فلزهاي اسکلت بندي مورداستفاده باید از نوع پوشش دار ( مانند گالوانیزه ) باشند .
درها : نوع سیستم تولید تعیین کننده اندازه و موقعیت قرارگیري درهاي بناي تولیدي خواهد بود. درها باید کاملا عایق ( از نظر بخار - دما - گاز ) باشند .
درها باید داراي سطوح صاف, قابل شستشو و از جنس مقاوم باشند.
در ورودي اصلی به راهرو باید دو مرحله اي باشد تا از تغییرات ناگهانی دماي داخل سالنها در فصول مختلف سال جلوگیري شده,همچنین راه نفوذ جوندگان و حشرات بسته شوند درعین حال در سالنهاي تولید نیز بایستی ایزوله باشد .
پنجره ها : در صورتیکه وجود پنجره ضرورت داشته باشد باید مجهز به توري سیمی زنگ نزن باشد .
عايق بندي : عایق بندي در صورت نیاز بایستی بطور پیوسته بر کلیه سطوح دیوارها و سقف ساختمان انجام پذیرد.
عایق بندي باید به گونه اي صورت پذیرد که در مقابل بروز آسیب هاي احتمالی مقاومت داشته , مامن حشرات نبوده و در طول عمر مورد انتظار ساختمان , از دوام و پایایی کافی برخوردار باشد .
مقاومت به ورود وخروج بخار : نفوذ بخار آب در عایق بندي ساختمان از کارآیی آن خواهد کاست از اینرو به دلیل وجود رطوبت نسبی بالا در بناهاي تولیدي , کنترل بخار از جمله موارد ضروري است . بعلاوه به مانعی که از ورود و خروج هر گونه گاز یا بخار آب جلوگیري بعمل آورد , نیاز مبرم می باشد .
تجهيزات ، لوازم و مواد : تجهیزات مورد استفاده باید در مقابل شرایط حاد محیطی و در مراحل گوناگون کشت قارچ مقاوم بوده و مورد محافظت قرار گیرند.
کلیه لوازمی که امکان دارد بنحوي با قارچ تماس حاصل نمایند باید از موادي ساخته شوند که سمی نبوده و با آن ترکیب نشده , بو و مزه خاصی را انتقال ندهد . این لوازم جاذب مواد خارجی نبوده و در برابر زنگ زدگی و خورندگی مقاوم باشد و نیز بتوان آنها را به آسانی و به دفعات تمیز و ضد عفونی کرد سطوح آنها باید صاف , صیقلی و بدون شیار و شکاف و درز باشد . ضمنا بایداز بکار بردن چوب و مواد دیگري که نمی توان آنها را بخوبی تمیز و ضد عفونی کرد , خودداري نمود مگر مواردي که استفاده از آنها باعث آلودگی نشود .
شبكه فاضلاب : مواد مورد استفاده در شبکه فاضلاب, باید نسبت به مواد شیمیایی بکار رفته در ضدعفونی کردن مقاوم باشند. کلیه آبگذرها و کانالها باید با سرپوشهاي قابل برداشت پوشانده شود . کانالهاي قابل عبور انسانی جهت تمیز کردن فاضلاب , می بایست مجهز به دریچه هاي لجن گیرباشد .
تاسیسات لازم جهت دفع فاضلاب باید داراي سیستم مجهز و مؤثر بوده و همواره منظم و در شرایط خوب نگهداري شود. کلیه خطوط انتقال و کانالهاي جم عآوري فاضلاب نیز داراي ظرفیت مناسب بوده , بنحوي که بتواند مواد زائد را انتقال دهد . همچنین طوري ساخته شود که موجب آلودگی منابع آب آشامیدنی نگردد .
روشهاي کشت قارچ صدفی
کشت در کيسه: يکي از رايج ترين روش ها در کشت قارچ در اکثر نقاط جهان است. بعضي از مزاياي آن به شرح زير است.
1- ريسک کمتري نسبت به روشهاي ديگر کشت دارد.
2- کنترل آسان آٿات و بيماريها
3- امکان کشت در تمام طول سال
4- بازگشت سريع سرمايه
5- سرمايه گذاري اوليه کم
6- امکان کشت در خانه
روش کار : ابتدا بستر خود را انتخاب نماييد
اگر از کاه استٿاده مي کنيد بهتر است ابتدا کاه ها را خرد کنيد ( کاه هاي خرد نشده نيز قابل کاشت مي باشند). براي ضدعفوني کردن کاه ها بايد آنها را بجوشانيد. براي اين کار بهتر است کاه ها را درون کيسه هاي پلاستيکي ريخته و آنها را به مدت 45 دقيقه در آب جوش قرا دهيد ( 45 دقيقه از زماني که آب به جوش مي آيد). کاه ها را به مکان تميز برده و 24 ساعت منتظر بمانيد تا آب اضاٿي آن خارج گردد .
رطوبت مطلوب به نحوي است که وقتي يک مشت کاه را در دست ٿشار مي دهيد چند قطره آب از آن بچکد. قبل از ريختن کاه ها (بستر ) در پلاستيک ( پلاستيک هاي خياري) بهتر است چند سوراخ در کٿ پلاستيک ايجاد نماييد.
کاههاي ضد عفوني شده را تا ارتٿاع حدود 20 – 30 سانتيمتر در داخل کيسه هاي پلاستيکي ريخته و با دست خوب فشرده نماييد، سپس بر روي آن يک لايه بذر بپاشيد و اين عمل را تا پر شدن کامل پلاستيک انجام دهيد. براي ٿشرده شدن کاه ها بهتر است يک سوراخ در وسط کيسه ايجاد نماييم و در نهايت درب پلاستيک را ببنديد. ميزان بذر هر کيسه بستگي به مقدار کاه و اندازه کيسه حدود 200-500 گرم مي باشد . ميزان رطوبت دما نور و ديگر شرايط در دوره هاي رشد بسيار مهم است .
کيسه هاي آماده شده را به مکاني تميز و ٿاقد آلودگي با حرارت 20-30 درجه سانتيگراد برده .ميزان دما در هفته اول بسيار مهم مي باشد .
بعد از سفيد شدن کامل پلاستيکها با ميسليومها ( 20 تا 30 روز بعد از کاشت ) پلاستيکها را با تيغ برش دهيد و يا آنها را به طور کامل از بسته جدا نماييد تا قارچها فضاي مناسب براي رشد داشته باشند. تامين رطوبت در اين دوره بسيار اهميت دارد. مناسبترين رطوبت هوا 85 تا 90 درصد مي باشد .
حداکثر تا يک هٿته بعد از برش پلاستيکها قارچهاي کوچک در بدنه بستر ظاهر و پس از چند روز بزرگ و قابل برداشت خواهند شد. بهترين زمان برداشت زماني است که لبه هاي قارچ به سمت بالا بر نگردد . براي برداشت قارچ مي توانيد ساقه قارچ را با دست گرٿته و بپيچانيد. در صورت رعايت کامل شرايط و حٿظ دما، نور، رطوبت و غيره با روش فوق مي توانيد 3-4 هٿته قارچ برداشت نماييد. فاصله کيسه ها از يکديگر حدود 30 سانتيمتر بايد باشد تا از تداخل کلاهکهاي قارچ با يکديگر جلوگيري گردد .
در مکان هاي کوچک براي حفظ رطوبت مي توانيد با اسپري نمودن بدنه بستر از خشک شدن آن جلوگيري کنيد و اگر چنانچه بدنه بستر خشک شد مي توان نسبت به آبياري آن اقدام نمود. براي بالا بردن ميزان رطوبت مي توانيد کف اطاق را دائما با آب خيس نماييد، بهتر است از دستگاه بخار ساز يا در صورت امکان از کتري آب جوش استفاده کنيد. براي تشکيل کلاهک و تغيير رنگ آن نور کافي لازم است. (مراجعه به درس قبل)
نور طبيعي اطاق، براي کشت کافي است. از ورود حشارت، بيماري ها و آلودگي ها به داخل مکان پرورش حتما ممانعت گردد و در صورت مشاهده مگسهاي ريز ( مگس سرکه ) نسبت به مبارزه با آنها اقدام گنيد.
در صورتي که بذر آماده استفاده مي کنيد به چند نکته بايد توجه کنيد:
1- کيسه نايلوني حاوي بذر (اسپان) قارچ سالم بوده و فاقد پارگي يا چسب خوردگي مي باشد.
2- دانه هاي اسپان(بذر) قارچ فقط به رنگ قهوه اي(رنگ غلات) يا سفيد(ناشي از رشد ريسه ها يا ميسليوم قارچ خوراکي) بوده و فاقد رنگ سبز يا سياه يا نارنجي( بيماري کپکي) مي باشد.
3- داخل نايلون بذر(اسپان) قارچ فاقد هرگونه قطرات آب مي باشد.
4- دانه هاي بذر (اسپان) قارچ حالت دانه بندي داشته و در صورت چسبيدگي با فشار دست به راحتي دانه دانه شود.
5- پنبه درب نايلون بذر(اسپان) قارچ سالم بوده و آلوده و کثيف نباشد.
در صورت تهيه بذر (اسپان) قارچ مناسب، امکان نگهداري آن در يخچال (دماي 4- 6 درجه بالاي صفر) تا 21 روز ميسر مي باشد.
کشت در قفسه يا تاقچه: (کشت در قفسه در يک نگاه) مرحله قبل از تخمير و آماده کردن بستر، پاستوريزه و پر کردن، بذر زني، دوره نهفتگي، ميوه دهي، برداشت محصول، تخليه
کشت در بطري: در اين روش بطري ها را از بستر پر کرده و آن را استرليزه کرده. آنها را در دماي 17-18 درجه سانتي گراد و رطوت 65-70 درصد قرار مي دهند. حدود 25-20 روز طول مي کشد که به مرحله ميوه دهي برسد.
کشت روي کنده درخت: (درمناطق معتدل) دو روش اساسي براي کشت قارچ روي قطعات درخت وجود دارد. کشت روي قطعات بزرگ چوب، کشت روي قطعات کوچک چوب در اين روش اسپان را روي قطعات درخت مي ريزند و در شرايط مناسب رشد مي دهند.
اصول پرورش قارچ دکمه ای
نظر به اینکه قارچ های دکمه ای از جمله تجزیه کننده های ثانویه هستند نیازمندند بر روی مواد آلی که قبلاًَ مورد تجزیه میکروبی قرار گرفته است مستقر گردیده و رشد نماید به این فرآیند میکروبی که طی آن مواد آلی تخمیر شده و مورد تجزیه قرار می گیرند کمپوستینگ یا کود سازی گفته و طبق این تعریف می توان دریافت قارچ دکمه ای بر خلاف قارچ های صدفی جهت تأمین غذای مورد نیاز خود احتیاج به مواد دیگری به غیر از کاه در بستر کشت داشته که برای تهیۀ کمپوست باید در نظر گرفته شوند. این مواد شامل انواع کودهای حیوانی بعنوان مکملهای غذائی ـ انواع کنسانتره بعنوان افزودنی ها ـ مواد معدنی و کودهای ازته می باشند که تحت شرایط خاص و طبق فرمول های تعریف شده تهیه و در فرآیند کمپوست سازی مورد استفاده قرار می گیرند. این فرمول ها متنوع بوده و تا کنون فرمول خاصی بعنوان یک فرمول کلی و جهانی بمنظور مصرف در سراسر جهان ارائه نگردیده و در هر منطقه ای که کار کشت و پرورش قارچ دکمه ای صورت می پذیرد بر حسب مواد اولیۀ موجود ممکن است از یک یا چند فرمول منطبق با شرایط آن منطقه استفاده شود. فرمول رایجی که هم اکنون در اکثر واحد های کشت و پرورش قارچ دکمه ای در کشور ما مورد استفاده قرار میگیرد متشکل از موادی همچون کاه گندم ـ کود مرغی ـ اوره ـ ملاس چغندر قند و پودر سنگ گچ بوده که تهیۀ آنها در اکثر مناطق کشور به راحتی و به وفور امکان پذیر است.
مراحل پرورش قارچ دکمه ای
هر واحد پرورش قارچ دکمه ای صرف نظر از مقیاس تولید چنانچه کمپوست مورد نیاز را خود تهیه نماید در کل دارای سه بخش تولید شامل بخش فرآوری کمپوست ـ بخش فرآوری خاک پوششی و بخش تولید قارچ می باشند که در عمل از امکانات فراهم شده در فرآوری کمپوست به منظور فرآوری خاک پوششی نیز می توان بهره برده و در واقع بخش فرآوری خاک پوششی فرعی و در اصل هر واحد پرورش قارچ دکمه ای که خود اقدام به تهیه کمپوست می نماید از دو بخش اصلی فراوری کمپوست و تولید قارچ تشکیل می گردد. عملیات فرآوری کمپوست را می توان در پیست های کمپوست سازی و سپس پاستوریزاسیون آن را در سالن های تولید و یا سالن خاصی که بدین منظور احداث گردیده انجام داد. با اجرای برنامه زمانبندی و استفاده از تکنیک های جدید در فرآوری کمپوست می توان ترتیبی اتخاذ نمود تا بطور متوالی سالن های تولید حداکثر در مدت زمانی 2 ماهه یک دوره کامل کاشت ـ داشت و برداشت را پشت سر بگذارند. با استفاده از این روش کشت و پرورش قارچ دکمه ای را که پیش از این در هر سال حدود 3 تا 4 دوره بیشتر اجراء نمی گردید به 5 تا 6 دوره افزایش داده و علاوه بر این با قفسه بندی نمودن سالن های تولید سطح زیر کشت هر سالن را حداقل به 2 برابر افزایش داده که تمام این عوامل در بالا بردن کارائی واحدهای تولیدی نقش بسزائی دارد.
کمپوست سازی قارچ دکمه ای
در این عملیات که در دو مرحلۀ تخمیر و پاستوریزاسیون صورت می پذیرد مواد اولیه طبق فرمول از قبل تهیه و ضمن مخلوط نمودن آن ها به روش های معمول شرایطی فراهم می گردد تا در اثر انباشته شدن تودۀ مواد تخمیر لازم صورت پذیرد پس از سپری شدن این مرحله با اجرای عملیات پاستوریزاسیون کمپوست سازی تکمیل و عاری از میکرو اورگانیسم های نا خواسته تا حد امکان گردیده و بستری مناسب جهت تأمین مواد غذایی لازم برای پرورش قارچ دکمه ای فراهم می شود. موفقیت هر چه بیشتر در تولید قارچ دکمه ای تا حدود زیادی بسته به موفقیت در ساخت کمپوست بعنوان تنها منبع تأمین مواد غذایی جهت رشد قارچ داشته و چنانچه این عملیات مبتنی بر فراگیری علوم و دانش فنی مربوط و آموزش های لازم باشد پرورش قارچ دکمه ای کاری آسان و پر درآمد و موجب رضایت کامل پرورش دهندگان از هر حیث خواهد بود.
بذر زنی قارچ دکمه ای
پس از اتمام عملیات کمپوست سازی و خنک نمودن آن اقدام به بذر زنی نموده این کار را می توان در سالن پاستوریزاسیون و یا سالن های تولید بسته به روش های موجود انجام داد در هر حال میزان بذر مصرفی 3 تا 5 درصد وزن کمپوست موجود و بنابر سویه مناسب و انتخاب گردیده می باشد.انتخاب سویه مناسب موجب می گردد محصول تولید شده در شرایط نامساعد محیطی همچنین مقابله با بیماری ها مقاومت بیشتری از خود نشان داده و در شکل ظاهری و به تبع آن بازار پسندی محصولات تولیدی و حتی میزان باردهی بهترین حالت ممکن را داشته باشد.
پنجه دوانی قارچ دکمه ای
پس از انجام عملیات بذر زنی کمپوست مرحله پنجه دوانی که در واقع همان دورۀ کاشت و داشت قارچ های دکمه ای است آغاز و در حالیکه این دوره در سالن های تولید انجام می پذیرد می بایست تمامی شرایط لازم محیطی از قبیل دما شامل گرما و سرما ـ رطوبت ـ نور و تهویه به نحو مطلوب و متناسب با پرورش قارچ دکمه ای فراهم تا بتوان حداکثر محصول را به لحاظ کمی و کیفی بدست آورد. فراهم نمودن این شرایط کار چندان دشواری نبوده و با کسب دانش فنی لازم و استفاده از تأسیسات ارزان قیمت می توان به ایجاد محیطی مناسب جهت پرورش قارچ پرداخت.
برداشت قارچ دکمه ای
پس از سپری شدن دورۀ پنجه دوانی (کاشت وداشت) و رشد کامل ریسه ها در بستر شرایط محیطی را به گونه ای تغییر می دهیم تا قارچ استعداد خود را برای تولید اندام باردهی بروز داده و گره های اولیه در سطح بستر تشکیل گردد با تهویۀ مناسب و کاهش دمای محیطی این شرایط ایجاد و رشد سریع کلاهک را شاهد خواهیم بود باردهی محصول در دوره برداشت که معمولاً در زمانی به مدت 21 روز تا 30 روز انجام می شود. بستگی به پارامتر های متعددی از قبیل کمیت و کیفیت کمپوست، بذر انتخاب شده و ایجاد شرایط مطلوبی از عوامل محیطی در سالن ها همچنین مدیریت مبارزه با آفات و بیماری ها داشته که در هر صورت و حتی در شرایط نامطلوب و به کارگیری روش های غیر حرفه ای و سنتی انتظار می رود از هر تن کمپوست موجود در سالن های تولید بین 16 تا 18 درصد محصول یعنی 160 تا 180 کیلوگرم قارچ تازه با تعریف شرایط فعلی این صنعت در کشور حاصل که به تناسب هزینه های اجرایی و فروش محصول بدست آمده به صورت فله ای و بعنوان محصول درجه 2 حداقل 100 درصد سودآوری به ازاء هزینه های انجام گردیده عاید تولید کنندگان خواهد کرد. مجدداً یادآوری می گردد ارقام فوق در بدترین شرایط تولید موسوم به تولید نا مطلوب در نظر گرفته شده .
نظافت سالن های تولید قارچ دکمه ای
سالن های تولید قارچ باید در طی دورۀ کاشت ـ داشت و برداشت فاقد هر گونه آلودگی بوده و رعایت اصول بهداشتی و نظافت سالن ها تا حد زیادی در سلامت محصول تأثیر داشته لیکن تولید کنندگان چه قبل از آغاز به کار در سالن های تولید و چه در حین اجرای دورۀ پرورش قارچ از روش های متفاوتی در حفظ بهداشت محیط استفاده مینماید. آموزش کارکنان ـ رعایت اصول بهداشتی ـ اجرای برنامه های بهداشتی در احداث واحد های تولیدی و نیز بکار¬گیری موانع فیزیکی از جمله روش هایی در مبارزه آفات و بیماری هاست اما آنچه که بعنوان یک اصل کلی در مقابله با آفات و بیماری ها درنظر گرفته می شود و پیشگیری و نه مبارزه است که با کسب دانش لازم مقابله و پیشگیری کار سختی نخواهد بود در هر صورت برای هر محصولی وجود آفات و بیماری ها اجتناب ناپذیر بوده اما در نظر داشتن این نکته ضروری است که توجه به مسئله آفات و بیماری های خاص سالن های تولید امنیت سرمایه گذاری را تأمین و بی تفاوتی نسبت به آن البته خساراتی را در بر خواهد داشت.
كنسرو مواد غذايي
کنسرو کردن مواد غذایی از جمله روشهای خوب نگهداری مواد غذایی است که در صورت رعایت اصول تهیه، ماندگاری خوبی برای بسیاری از اقلام غذایی ایجاد میکند.
کنسرو به بسته بندی مواد غذایی گفته می شود که از ورود و خروج گازها و میکروارگانیسم ها تا زمانی که در بندی و درز بندی سالم است جلوگیری می شود .
یکی از روشهای حفظ و نگهداری مواد غذایی ،کاربردفرآیند حرارتی وبسته بندی در ظروف نفوذناپذیر است که اصطلاحاًَ به آن سترونی تجارتی گفته می شود . فرآیند حرارتی سبب از بین رفتن میکروارگانیسم های زنده در مادۀ غذایی شده و یا از رشد و تکثیرآنها ممانعت می کند . بسته بندی مواد غذایی در ظروف نفوذ ناپذیر مانع از ورود میکروارگانیسم ها می شود و به این ترتیب از فساد مواد غذایی کنسرو شده در شرایط طبیعی انبارش و توزیع جلوگیری می شود . فساد میکروبی مواد غذایی کنسرو شده معمولاً با تولید گاز ، بادکردگی ظرف ، تغییر در غلظت ، بو و PH ماده غذایی همراه است . اگر چه در برخی موارد نیز میکروارگانیسم ها ، بدون تولید گاز و بادکردگی سبب فساد می شوند .
بادکردگی ظروف کنسرو یکی از مهمترین نشانه های فساد ماده غذایی کنسرو شده است که ممکن است به حالت های اسپرینگر ، فلیپر ، بادکردگی نرم و بادکردگی سخت دیده شود . اما فساد میکروبی تنها عامل بادکردگی ظروف کنسرو نیست و پر کردن بیش از حد ظرف نیز ممکن است سبب بادکردگی آن شود . فساد شیمیایی نیز در نتیجه واکنش اسیدهای موجود در مادۀ غذایی با فلز ظرف و یا نگهداری کنسرو در شرایط نامناسب مانند انبارش در مناطق گرمسیری و یا کوهستانی و مرتفع ایجاد می شود .
معمولاً رشد میکروارگانیسمها در مواد غذایی کنسرو شده به دو دلیل زیر است :
الف- نشتی ظروف بسته بندی مانند قوطی های معیوب و سوراخ . آب آلوده ممکن است هنگام سرد کردن ظروف ، از طریق منافذ غیر قابل رویت وارد شده و سبب فساد فرآورده شود .
ب- فرآیند ناقص مادۀ غذایی کنسرو شده که ممکن است ناشی از پخت ناکافی ، کارکرد نامناسب دستگاه های سترون کننده ( به دلیل عملکرد نامناسب دماسنج ها و کنترل کننده ها ) ، آلودگی زیاد مادۀ اولیه ( به حدی که کاربرد فرآیندهای معمول برای آن ناکافی باشد ) و یا اجرا نکردن دستورالعملهای مربوط به دستگاههای سترون کننده ، باشد .
گاهی ممکن است محتویات فرآورده کنسرو شده فاسد باشد اما هیچ میکروارگانیسم زنده ای در آن مشاهده نشود .در این حالت فساد ممکن است پیش از فرآیند حرارتی رخ داده باشدو یا میکروارگانیسمهای عامل فساد در طول انبارش فرآورده از بین رفته ولی متابولیت ایجاد شده باقی مانده باشد .
باید توجه داشت که فرآیند حرار تی بکار برده شده در مواد غذایی کنسرو شده ، باعث سترونی تجارتی می شود و نه سترونی مطلق. در سترونی تجارتی وجود میکروارگانیسم ها در مادۀ غذایی امکان پذیر است اما از رشد و تکثیر آنها جلوگیری می شود در صورتی که در سترونی مطلق هیچگونه میکروارگانیسمی وجود ندارد .
ظروف بسته بندي غذاهاي كنسروي
بسته بندي از مراحل اساسي و اجتناب ناپذير فراوري تمامي مواد غذايي است كه داراي دو نقش اساسي مي باشد. اولاً ظاهري مطلوب به ماده غذايي داده و باعث افزايش بازار پسندي آن مي شود . دوم اينكه باعث حفاظت ماده غذايي در مقابل عوامل فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي مي گردد . در كنسرو سازي مواد بسته بندي بايد با حرارت مورد نظر متناسب و از سوي ديگر پس از دربندي به هوا و ساير عوامل نفوذ ناپذير باشد تا آلودگي ثانويه پيش نيايد . از سوي ديگر قابل دستكاري نباشد تا امكان دستكاري در آنها سلب شود . همچنين نبايد بين ماده غذايي و ظرف واكنشي روي دهد.
این ظروف شامل قوطی های فلزی ، ظروف شیشه ای ، بسته بندي هاي پلاستيكي سخت و ظروف قابل انعطاف مانند بسته های چند لایه مقوایی با لایه آلومینیوم جهت مواد خوراکی ، می باشد .
مهمترين ظروف بسته بندي غذاهاي كنسروي قوطی های فلزی می باشد که عبارتند از :
قوطي هاي فلزي : قوطي هاي فلزي به دليل داشتن مزاياي زياد از جمله محافظت كامل ماده غذايي مناسب بودن جهت عرضه و نگهداري غذا در شرايط محيط و عدم امكان دستكاري محتويات امروزه در سطح وسيعي در صنايع كنسروسازي مورد استفاده قرار مي گيرند . اما هزينه نسبتاً بالاي تهيه و توليد اين ظروف و نيز سنگين بودن و هزينه حمل و نقل بالاي آن از نظر اقتصادي تا حدي محدوديت زا مي باشد.
قوطي هاي فلزي معمولاً از جنس فولاد نرم هستند كه سطوح داخلي و خارجي آنها با لايه نازكي از قلع پوشيده شده است . اين صفحات را معمولاً حلب ورق مي نامند .ضخامت لايه استيل بين 1/0 تا 25/1 mm (اكثراًmm 3/0 – 2/0)و ضخامت روكش قلع 4/0 تا 5/2 ميكرومترمي باشد . استفاده توأم قلع با استيل باعث افزايش استحكام و مقاومت ظروف يكبار در برابر خورندگي شده و سطح ورق را براي لاك زني و چاپ مستعدي مي نمايد .
نوع L : اين نوع فولاد داراي درجه خلوص بالايي بوده و مقدار ناخالصي هاي آن مثل مس و فسفر كمتر از بقيه است .به همين جهت براي مواد غذايي با خوردگي بالا يعني مواد اسيدي و نيمه اسيدي ، مواد شور و ميوه جات رنگي مورد استفاده قرار مي گيرد.
فولاد MR : اين نوع فولاد داراي كمي ناخالصي فلزي بوده و در سطح وسيعي براي تهيه حلب ورق به كار مي رود . از اين ورق ها در تهيه قوطي هاي مخصوص مواد غذايي باخورندگي متوسط استفاده مي شود .
ورق MS : شبيه نوع L بوده ولي داراي مس بيشتري است و بيشتر براي ساخت قوطي هاي مخصوص ساوركرات (با خورندگي متوسط ) مورد استفاده قرار مي گيرند.
فولاد MC :اين نوع فولاد از هر نظر شبيه به MR است و فقط مقدار فسفر موجود در آن در حداكثر مقدار خود مي باشد و درجه سختي آن نيز بالاتر است . مورد استفاده اين نوع حلب ورق براي مواد غذايي با خورندگي كم نظيرذرت ، گوشت، ماهي، گلابي، نخود و لوبيا مي باشد .
ظروف شيشه اي : هنوز هم در پارهای از صنایع غذایی، از شیشه برای نگهداری برخی مواد استفاده میشود، مثل انواع ترشی، مربا، سس و غذای کودک.
بسته بندي هاي پلاستيكي سخت : مشکلات استفاده از شیشه از یک طرف و کمبود مواد اولیه قوطیهای فلزی از طرف دیگر موجب شده که در حال حاضر، استفاده از پلاستیک برای بسته بندی های کنسرو مطرح شود. برای تولید این بستهها از موادی مانند پلیاتیلن و پلیپروپیلین و پلیوینیل کلراید استفاده میشود.
ظروف قابل انعطاف : این بسته بندی ها نوعی بسته بندی چند لایهای قابل انعطاف هستند که می توان آنها را مانند قوطیهای فلزی کنسرو استریل نمود و موقع مصرف در آب جوش گرم کرد. در مجموع این بستهبندیها به شکل کیسه یا پاکت هستند و در مقابل حرارت 132 درجه سانتی گراد و عوامل مکانیکی مقاوم بوده و پاره و سوراخ نمی شوند و محل چسب آن در شرایط عادی فرآیندهای کنسروسازی، باز نمیشود.
فساد كنسروها
به طوركلي سه نوع فساد در مواد غذايي كنسروي مشاهده مي شود .
1- فساد ميكروبي
2- فساد شيميايي
3- فساد فيزيكي
1-فساد ميكروبي : در ارتباط با دلايل فساد ميكروبي سه حالت ذيل وجود مي تواند مطرح باشد .
فساد قبل از عمليات حرارتي : فساد قبل از عمليات حرارتي يا مربوط به مراحل قبل از ورود محصول به كارخانه مانند مراحل برداشت ، حمل ونقل ، انبار كردن و نظاير اينها است. البته در تهيه كنسرو مواد غذايي مختلف حتماً بايد محصولات فاسد را سورت كرده و بيرون بيندازيم .
حالت ديگر فساد قبل از عمليات حرارتي مربوط به فساد در حين فرايند است . اگر به هر دليلي بين مراحل مختلف فرايند فاصله بيفتد امكان وقوع اين نوع فساد افزايش خواهد يافت . در نتيجه بعد از عمليات حرارتي در اين نوع قوطي ها تورم ايجاد مي گردد . ولي تفاوت اصلي اين نوع بادكردگي با ديگر اشكال آن عبارتست از آنكه اولاً اين نوع بمباج به محض خارج شدن قوطي از اتوكلاو مشاهده مي گردد و دوم اينكه در طول مدت انكوباسيون ميزان تورم ثابت باقي مي ماند .
از مهمترين و شايع ترين عوامل فساد ، عمليات حرارتي ناقص است كه باعث مي شود ميكروارگانيزم هاي مختلف مقاوم به حرارت زنده باقي بمانند و در مراحل بعدي محصول را فاسد كند. نوع ميكروارگانيسم هاي فاسد كننده بستگي به شرايط محصول مورد نظر به ويژه PH آن دراد .
كد آيسيك تولید کنسرو قارچ
کد آیسیک این مطابق طبقه بندي وزارت صنایع و معادن به شرح جدول زیر است، لازم بذکر است که در رده بندی آیسیک کد 15 مربوط به محصولات غذايي و آشاميدنيها بوده و کد 1513 مربوط به زیر شاخه عمل آوري وحفاظت از ميوه و سبزيجات ( نباتات) است و کد مربوط به عمل آوري و بسته بندي قارچ خوراكي و كنسرو قارچ به شرح جدول زیر می باشد.
رديف
کد
نام محصول
واحد سنجش
1
15132141
عمل آوري و بسته بندي قارچ خوراكي
تن
2
15131635
كنسرو قارچ
تن
شماره تعرفه گمركي کنسرو قارچ
با مراجعه به بانک آمار و اطلاعات گمرک ايران تعرفه هاي زير برداشت شده است :
سال
شمارهتعرفه
شرحکالا
86 ، 85 ، 84 ، 83
07095100
قارچ تازه يا از نوع آگاريكوس (Agaricus )
80،81،82
070951
قارچ تازه يا خشك كرده
بررسي استانداردهاي مرتبط با توليد قارچ و کنسرو قارچ
با توجه با اطلاعات موجود در بانک استانداردهاي صنعتي ايران براي محصول مورد بررسي در اين طرح مجموعه استانداردهاي زير به صورت مستقيم موجود است ، که در جدول زير شاهد اين استانداردها هستيد:
رديف
شماره استاندارد
شرح استاندارد
سال آخرين تدوين
1
1627
قارچ تازه خوراکي پرورشي -ويژگيها
1386
2
2871
کنسرو قارچ -ويژگيها و روشهاي آزمون
1386
3
3372
آيين کار و بهداشت نگهداري و حمل و نقل قارچهاي تازه خوراکي پرورشي
1373
4
4016
آئين کار بهداشتي واحدهاي توليدکننده قارچ دکمهاي خوراکي
1376
5
9130
کنسرو قارچ خوراکي-راهنماي استقرار سيستم تجزيه و تحليل خطر و نقاط کنترل بحراني
1386
استانداردهاي بين المللي توليد قارچ و کنسرو قارچ
رديف
شماره استاندارد
شرح استاندارد
سال آخرين تدوين
1
BSI 5502
ساختار رشد قارچ
---
2
ISO 7561
CULTIVATED MUSHROOM _GUIDE TO COLD
_ STORAGE AND REFRIGERATED
TRANSPORT
1984
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی جهت کنترل و ارائه الزامات لازم جهت تولید این محصول اقدام به انجام آزمایشات بر روي مواد اولیه ، پروسه تولید و بسته بندي محصول نموده است که این الزامات و نتایج را در استانداردهایی به شماره هاي 5075 و 5259 خلاصه نموده است.
موارد مصرف و كاربرد قارچ
قارچ به دو صورت تازه و کنسروي مورد مصرف قرار می گیرد اما آنچه که تجربه نشان داده است درگرایش هاي آینده , تمایل به سوي افزایش مصرف قارچ تازه و تثبیت میزان مصرف قارچ کنسروي خواهد بود .از مصارف مهم قارچ هاي کنسروي استفاده از آن در تهیه پیتزا است و لذا باتوجه به گرایش هاي موجود به سوي مصرف قارچ تازه , احتمالا" در آینده نیز در تولید پیتزا بیشتر از قارچ تازه استفاده خواهد شد کما اینکه در حال حاضر هم برخی از کشور ها همین کار را می کنند.
در حالیکه مصرف سرانه جهانی قارچ در کشور هاي مختلف در محدوده 4-2 کیلوگرم است .مصرفسرانه قارچ در ایران نسبت به کشورهاي اروپایی بسیار ناچیز می باشد به گفته یکی از کارشناسان وزارت جهاد کشاورزي درسال 1385 (حدودا 300 گرم) است .
فرايند توليدكنسرو قارچ
در شکل زیر فرایند تولید کنسرو قارچ آمده است.
1- شستشو 6- اگزاست و در بندي
2- درجه بندي 7- اتو كلاو
3- بلانچينگ 8- سردكردن قوطي
4- پركردن قارچ در قوطي 9- برچسب
5- پركردن فاز مايع 10- بسته بندي
ويژگيهاي فرايند و نكات فني وشرايط عملي تولید کنسرو قارچ
كنسرو قارچ شامل قارچ دكمه اي ، آب و نمك مي باشد كه قارچ مصرفي بايد سالم ، تميز و بدون عيب باشد بدين معني كه پايه و كلاهك آن سالم و كامل و رنگ و طعم و خواص ظاهري آن تغييري نكرده باشد و در كل از شرايط استاندارد 1627 تبعيت نمايد . آب مورد استفاده در تهيه كنسرو بايد از ويژگيهاي آب آشاميدني ( طبق استاندارد شماره 1011 و 1035 ) برخوردار باشد . نمك مورد مصرف نيز مشخصات مك صنايع غذايي (به استاندارد شماره 26) را دارا مي باشد. مراحل توليد كنسرو قارچ به شرح زير است :
1-قارچ هاي ريز يا درشت و خراب توسط كارگر از روي نقاله برداشته مي شود .
2-قارچها توسط نقاله به مدت 20 ثانيه از درون تونل بلانچينگ كه داراي نازلها بخار با دماي 85 درجه سانتيگراد مي باشد عبور داده مي شود و ضمن پخت اوليه ميكروبها و آنزيم هاي مزاحم از بين مي روند .
3-قارچها توسط نقاله وارد مخزن دستگاه پركن مي شوند و توسط اين دستگاه درون قوطي ريخته مي شوند وزن آبكش شده قارچها نبايد از 50% كمتر باشد.
4-آب نمك توسط دستگاه اتوماتيك در قوطي ها ريخته مي شود .
5-قوطي به زير دستگاه دربندي برده شده و در آنجا توسط نازل بخار درون آن بخار ديده مي شود و بلافاصله دربندي مي گردد .
6-قوطي ها در بندي شده درون اتوكلاو به مدت 15 تا 30 دقيقه گذاشته مي شوند تا ضمن پخت قارچ يك ميكروارگانيسم هاي درون قوطي از بين بروند . دماي اتوكلاو بين 112 تا 121 درجه سانتيگراد و فشار درون آن 2/1 اتمسفر مي باشد .
7-قوطي ها بعد از خروج از اتوكلاو وارد حوضچه آب سرد مي شود چرا كه هم يك شوك حرارتي وارد شود و ميكروارگانيسم هاي احتمالي كشته شود و هم اينكه با كم كردن حرارت داخل قوطي در حفظ مواد مغزي اقدامي شده باشد .
8-توسط دستگاه اتومكانيك برجسب مارك و مشخصات محصول چسبانده مي شود .
9-قوطي بين10تا 15روز در قرنطينه مي مانند تا اگر ميكروب و يا نشتي در قوطي وجود دارد و طي اين مدت مشخص شود و قوطي يا قوطي ها را از بين برده و علت وجود اين عارضه شناسايي شود و در نهايت هر 48 قوطي داخل يك كارتن بسته بندي مي گردد .
بد نیست بدانید سرفصل های موجود در یک طرح توجیهی تکثیر و پرورش ماهی زینتی آب شور که از سوی کارشناسان ما نوشته می شود عبارتند از :
:: فصل اول
1-1-معرفی محصول
1-2- ویژگی قارچ هاي خوراكي
1-2-1-ويژگيهاي محل توليد
1-3- كنسرو مواد غذايي
1-4-ظروف بسته بندي غذاهاي كنسروي
1-5-فساد كنسروها
1-6- كد آيسيك کنسرو قارچ
1-7- شماره تعرفه گمركي کنسرو قارچ
1-8- شرايط واردات کنسرو قارچ
1-9- بررسی استانداردهای مرتبط با محصول کنسرو قارچ
1-10- موارد مصرف و كاربرد قارچ
1-11- كالاي جايگزين و اثرات بر مصرف قارچ
1-12- اهميت استراتژيك كالا
1-13- بررسی ظرفیت واحدهای به بهره برداری رسیده تا کنون در زمینه تولید کنسرو قارچ
1-14-كشور هاي عمده توليد كننده و مصرف كننده کنسرو قارچ
1-15- شرايط صادرات کنسرو قارچ
1-16- نحوه بسته بندي قارچ
:: فصل دوم
2- 1- شرح فرآیند تولید قارچ
2-1-1- كمپوست سازي
2-1-2-بذر زني
2-1-3-پنجه دواني
2-1-4-برداشت
2-1-5-نظافت سالن
2-2- مقايسه روش توليد با ساير كشورها
2-3-تعیین نقاط قوت و ضعف تکنولوژي های تولید قارچ
2-4-فرايند توليدكنسرو قارچ
2-4-1-شماتيك فرايند توليد كنسرو قارچ
2-4-2-ويژگيهاي فرايند و نكات فني وشرايط عملي توليد كنسرو قارچ
:: فصل سوم
3-1- شرايط عملياتي طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-2- برآورد هزینه های سرمایه گذاری طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-2-1- زمين محل اجراي طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-2-2- هزینه های محوطه سازي و اجرای ساختمان طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-2-3- تأسيسات و تجهيزات طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-2-4- ماشین آلات و تجهیزات طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-2-5- وسايل نقليه و وسايل حمل و نقل داخل و خارج كارخانه طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-2-6- تجهيزات اداري و كارگاهي طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-2-7- هزينه هاي قبل از بهره برداري طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-3- هزينه هاي ثابت طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-4- برآورد هزينه هاي جاري طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-4-1- مواد اوليه طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-4-2- بر آوردحقوق و دستمزد پرسنل طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-4-3- برآورد میزان انرژی و آب مصرفی طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-4-4- استهلاك و تعمير و نگهداري طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-4-5- جدول هزينه هاي جاري طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-5- جدول هزينه هاي ثابت و متغير توليد طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-6- برآورد میزان سرمایه در گردش طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-7- جدول سرمايه گذاري طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-8- هزینه تولید سالانه طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-9- برآورد نحوه مشارکت طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-10- پیش بینی فروش کالا طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-11- ساير محاسبات فني طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-12- شاخص های مالی طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-13- جدول محاسبه سود و زیان طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
3-14- منابع و مآخذ طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ
شرکت بهبود صنعت آمادگی خود جهت تهیه طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ را اعلام می دارد
هم اکنون سفارش طرح توجیهی تولید و بسته بندی قارچ و کنسرو قارچ دهید
استفاده از کلیه مطالب این سایت برای عموم آزاد می باشد ، فقط در راستای حفظ زحمات تیم تولید محتوی ما خواهشمندیم در صورت برداشت از این محتوی لینک ما را درج نمایید. باسپاس
جهت سفارش این طرح توجیهی اینجا کلیک کنید.