آجر ـ واژه بابلي است ,نام خشت نوشته هايي بوده است كه بر آنها فرمان ,منشور ,قانون وجزاينها را مي نوشتند .سومري ها و بابليها ,براي ساختن خشت , پس از فرو نشستن سيلاب گل خميري را ازكنار رودخانه بدست مي آورند .

پختن آجر بايد همزمان با پيدايش آتش , نخست دردشت هايي كه سنگ پيدا نمي شده اختراع شده باشد .نخستين بار ازگل پخته ديواره ها وكف اجاق ها , به آجر پزي پي بردند . پيشينه آجر پزي درخوزستان و ميانرودان ( بين النهرين ) زودتر ازجاهاي ديگر ايران زمين است , درهندوستان تاشش هزار سال پيش مي رسد .

امروزه در کشور ما با توجه به رشد ساخت و ساز بویژه در مناطق شهری گرایش به مصرف ین محصول افزایش چشم گیری پیدا کرده است . در این فصل به معرفی این محصول می پردازیم تا بیشتر با آن آشنا شویم.

آجر سنگي است ساختگي (مصنوعي) كه نوع رسي آن از پختن خشت (گل شكل داده شده) و نوع ماسه آهكي آن از عمل آوردن خشت ماسه آهكي (كه از فشردن مخلوط همگن ماسه سيليسي و آهك در قالب ساخته مي‌شود) با بخار تحت فشار زياد به دست مي‌آيد، آجرهاي بتني همانند بلوكهاي سيماني تهيه مي‌شوند. آجر رسي عمدتاً از سيليكاتهاي آلومينيوم بوده و آجر ماسه آهكي از سنگدانه‌هاي ريز سيليسي تشكيل شده است كه توسط خميري از جنس سيليكات كلسيم به همديگر چسبيده‌اند. اين آجر معمولاً به رنگ خاكستري است ولي مي‌توان با افزودن رنگ مناسب آن را به رنگهاي ديگر نيز توليد نمود. آجر به اشكال مكعب مستطيل توپر، سوراخدار، توخالي (مجوف تيغه‌اي و سقفي) و قطعات نازك توليد مي‌شود. از آجر در ساختن ديوارهاي باربر، تيغه‌هاي جدا كننده، سقفهاي تيرچه بلوك، طاق ضربي بين تيرآهنها و نماي خارجي و داخلي ساختمانها بهره‌گيري مي‌شود.

 تاریخچه محصول

آجر از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که قدمت آن بنا به عقیده برخی از باستان شناسان به ده هزار سال پیش می رسد.در ایران بقایای کوره های سفال پزی و آجر پزی در شوش و سیلک کاشان که تاریخ آنها به هزاره چهارم پیش از میلاد می رسد پیدا شده است. همچنین نشانه هایی از تولید و مصرف آجر در هندوستان به دست آمده که حاکی از سابقه شش هزار ساله آجر در آن کشور است وازه آجر بابلی و نام خشت هایی بوده که بر روی آنها منشورها  قوانین و نظایر آنها را می نوشتند گمان می رود نخستین بار از پخته شدن خاک دیواره ها و کف اجاق ها به پختن آجر پی  برده اند .

کوره های آجر پزی ابتدایی بی گمان از مکان هایی تشکیل می شده که در آن لایه های هیزم و خشت متناوبا روی هم چیده می شده است.

فن استفاده از آجر ازآسیای غربی به سوی غرب مصر و سپس به روم و به سمت شرق هندوستان و چین رفته است در سده چهارم اروپایی ها شروع به استفاده از آجر کردند ولی پس از مدتی از رونق افتاده و رواج مجدد از سده 12 میلادی بوده که ابتدا از ایتالیا شروع شد.

در ایران باستان ساختمان های بزرگ و زیبایی بنا شده اند که پاره ای از آنها هنوز پا بر جا هستند؛ نظیر طاق کسری در غرب ایران قدیم ، آرامگاه شاه اسماعیل سامانی در گنبد کاووس و مسجد اصفهان را که با آجر ساخته اند همچنینی پلها و سد های قدیمی مانند پل دختر  سد کبار در قم از جمله بناهای قدیمی می باشند.

درايران , درجاهايي كه سنگ نبود , پختن ومصرف كردن آجر از زمان باستان معمول شده . در دوران ساسانيان , مصرف كردن آجر گسترش يافت . آجرهاي ساساني را نخست به كنده گي 7 تا8*44*44 س.م مي ساختند . كف دالان مسجد جامع اصفهان با آجر هاي ساساني به روش نره فرش شده است , اين آجرها اززمان ساسانيان كه اينجا آتشكده بوه بجا مانده اند . آجرهاي بزرگ قدمگاه نيشابور هم از زمان ساسانيان بجا مانده اند زيرا آنجا آتشكده آذر برزين مهر بوده است .

ساختمانهاي بزرگ وزيباي آجري زيادي در ايران زمين زمان باستان بجامانده اند مانند :طاق كسري درميانرودان ( بين النهرين ) , پلهاي دختر كه براي آناهيتا ( ناپليد = بي گناه = معصومه ) ايزد آب يا ,بابك ( با = آب + بك = بغ = ايزد ) ساخته شده اند ,گنبد كاووس ,مسجدهاي بزرگ (بيشتر مسجدهاي جامع ) كه در زمان ساسانيان آتشكده بوده اند ونشانه هنر آجر كاري استادان ايراني هستند . شاهكار هنر آجر كاري مسجد جامع اصفهان وگنبد كاووس زيباتر از ساختمانهاي آجر ي ديگرند .

نام و کد محصول (آیسیک 3):

طبق اطلاعات بدست آمده از سامانه سازمان صنعت معدن و تجارت کد 2692412304 با واحد سنجش تن جهت تولید محصول موجود می باشد.

- توضیح موارد مصرف و کاربرد محصول مورد نظر در داخل و بازارهای خارجی:

محل تشکيل شيل­ها و منابع آن در ايران

شيل­ها در مکان­هايي تشکيل مي­شوند که سرعت حرکت آب آهسته است و رسوبگذاري به راحتي انجام مي­شود. بنابراين شيل­ها را عمدتاً مي­توان در درياچه­ها، دلتاي رودخانه­ها و دشت­هاي رسوبي يافت.

شيل يکي از اصلي­ترين سنگ­هاي سازندهاي سنگي ايران است. گسترش واحدهاي شيلي تقريباً در تمام واحدهاي ساختاري کشور ديده مي­شود. بيشترين گسترش واحدهاي شيلي در منطقه­ي سنندج - سيرجان قرار دارند. ديگر واحدهاي ساختاري ايران که در آن شيل گسترش فراوان دارد عبارتند از منطقه البرز - آذربايجان و ايران مرکزي.

تفاوت شيل با سنگهاي معدني                                                                             

تفاوت شيل با سنگهاي معدني در ريز دانه بودن شيل و نحوه تشکيل شيل است. شيل سنگ رسوبي و لايه لايه است که به راحتي اين لايه­ها از هم جدا مي­شوند و همچنين شيل­ها داراي طيف رنگي گسترده­اي هستند.

برخي از ويژگي­هاي آجرهاي قرمزشیلی                                                                      

مصرف اب کم:همانطور که قبلا نیز عنوان شداز مهمترین مزایای این آجر میتوان به مصرف بسیار کم آب در فرایند تولیدو همچنین ساخت و ساز ، نسبت به آجرهای معمولی نام برد.                                

رنگ: رنگ از مهم­ترين مزاياي آجرهاي شيلي است. مهم­ترين ويژگي رنگ آجر شيلي طبيعي بودن آن است. لذا رنگ اين آجرها ثابت بوده و با گذشت زمان، افزايش يا کاهش دما و همچنين بارش باران و يا تابش خورشيد تغيير نمي­کند. سنگ شيل در ابتدا خاکستري تا سياه است که پس از جذب حرارت در کوره به تدريج به رنگ نارنجي روشن و نهايتاً با بالارفتن دماي کوره به رنگ سياه متمايل مي­شود.

عدم شوره زني: آجر شيلي به علت تفاوت در ترکيبات شيميايي نسبت به آجرهاي سنتي (آجرهاي رسي) جذب آب پاييني دارد، رطوبت را در خود نگه نمي­دارد و سريعاً آن را دفع مي­کند لذا احتمال شوره­زني در اين آجرها کمتر است.

مقاومت فيزيکي و شيميايي: آجرهاي شيلي در برابر اسيدها، بازها، رطوبت، حرارت، سرماي زياد و انجماد کاملاً مقاوم هستند و از ثبات رنگ و کيفيت بالايي در برابر گازها و آلاينده­هاي موجود در هوا برخوردار مي­باشند.

پايداري: اين آجرها در برابر فشارهاي متعارف فيزيکي و ساييدگي مقاوم بوده لذا بر اساس آنچه در کشورهاي مختلف به صورت مشابه به کار برده شده در طول صدها سال دوام خواهند آورد

مقاومت حرارتي:آجر شيلي در مقايسه با مصالح ديگري که در نماي ساختمان استفاده مي­شوند مانند شيشه و آلومينيوم از ضريب انتقال حرارتي پايين­تري برخوردار است لذا عايق حرارتي مناسبي به شمار مي­آيد.

دفع رطوبت: آجر شيلي رطوبت را در خود نگه نمي­دارد و سريعاً آن را دفع مي­کند.

 مطابقت با استانداردهاي محيط زيست: منبع مورد استفاده براي آجرهاي سنتي خاک­هاي کشاورزي است و از آنجا که خاک مهم­ترين رکن کشاورزي است و تشکيل هر سانتي­مترخاک مدت زمان زيادي طول مي­کشد، لذا استفاده از منبع ديگري به غير از خاک کشاورزي جهت توليد آجر باعث حفظ محيط زيست خواهد شد.

 مقايسه ترکيبات شيمیايي آجر قرمز شيلي و آجر رسي

 همان­طور که جدول 1 نشان مي­دهد وجود مواد مضر از جمله سولفاتها و بالا بودن میزان LOI در خاکهای رسي مورد استفاده در آجرهاي سنتي و نیز بالا بودن میزان سیلیس و آلومینیوم و ناچیز بودن مواد مضر و پایین بودن LOI مواد سنگهای معدن و شيل­ها، مهم­ترين دليل برتري کيفيت آجرهاي شيلي و آجرهاي ساخته شده با استفاده از سنگ معدن نسبت به آجرهاي رسي است.

مطالعه و بررسي معدن شيل براي ساخت و توليد آجر قرمز

از حرارت دادن پختن خشت آجر بدست مي آيد.خشت مخلوط همگن خاك و آب شكل داده شده است. خاك اوليه توليد آجر بيشتر از نهشته هاي رسوبي چون رس ،شيل و مارن تامين ميگردد. در تعداد زيادي كارگاه محلي ، در نزديكي شهر ها و روستا ها آجر توليد شده غالبا با استفاده از خاك هاي محل خود آجر هاي مشخصي را توليد مي كرده اند. با صنعتي شدن توليد آجر نيز به مراكز محدود تري اختصاص يافته و به صورت متمركز و مكانيزه صورت ميگيرد و حتي براي توليد آجر قرمز از مواد ديگري كمك گرفته شده است.

اين رسوبات آبرفتي جوان كه حاوي ذرات ريزدانه رس و سيلت مي باشند دشت هاي وسيعي را تشكيل ميدهند و به دليل دارا بودن مقدار قابل توجهي از مواد معدني ، بسيار حاصلخيز و براي كشاورزي مناسب هستند. برداشت طولاني مدت و بي رويه اين خاك ها ، از يك طرف و گسترش شهر ها از سوي ديگر ، علاوه بر ايجاد مناظر ناخوشايند گودال هاي بزرگ حفر شده ومسائل زيست محيطي ،باعث تضييع و تهديد خاك هاي كشاورزي ميشود. در اين رابطه كافيست سري به اطراف اصفهان و شهر هاي بزرگ اين استان بزنيم. آجر توليدي ضمن استحكام مي بايستي ظاهر و نمايي عام پسند داشته باشد. با توجه به اهميت كنوني توسعه پايدار و اهداف آن جايگزيني منابع جديد خاك آجرپزي ضروري به نظر ميرسد كه با در نظر گرفتن تركيب خاك مناسب براي ساخت آجر، و آجر رنگي قرمز سازند هاي حاوي نهشته هاي شيل و مارن، كه در اين استان فراوان مي باشند، ميتوانند بهترين جايگزين باشند. به منظور تامين اهداف فوق بخش شيلي سازند در جنوب شرق شهر شهرضا براي توليد آجر قرمز مناسب،بررسي شد.

محل و موقعيت و زمين شناسي

ذخاير شيل سبز در بخش ساختاري سنندج-سيرجان و در مسير جاده ارتباطي رامشه به امين آباد ، با طول و عرض جغرافيايي 7-59 و 49-31 واقع است. سازند شيلي واحدي است شيلي آهكي از محيطي دريايي كه در نواحي جنوب شهرضا و جنوب شرقي استان توسعه يافته و داراي دو بخش غير رسمي شيل سبز و آهك هاي چرتي است. ارتفاعات نسبتا بلند منطقه بيشتر از نوع آهك و دولوميت دوران اول و دوم است.

در اصفهان و بعضي از مناطق همجوار اصفهان بخش شيل سبز به صورت ناهمساز بر روي سازند زيرين قرار ميگيرد. سن اين بخش در اصفهان و مناطق همجوار آن در اصفهان كرتاسه است.

به منظور انجام مطالعات زمين شيميايي ، كاني شناختي و توليد آجر قرمز، نمونه برداري از بخش شيل صورت گرفت. نمونه برداري به روش شبكه بندي سيستماتيك انجام شد. كليه نمونه هاي برداشتي با هم مخلوط و نمونه مركب بدست آمد. تجزيه شيميايي كه به روش جذب اتمي در آزمايشگاه انجام شد نشان ميدهد كه در خاك اين منطقه به ترتيب TiO2,K2O,MgO,CaO,Fe2O3,Al2O3,SiO2 فراوان ترين اجزاي اصلي مي باشند. مطالعات كاني شناختي با پراش پرتو(XRD) صورت گرفت. طبق نتايج بدست آمده كاني هاي موجود در اين شيل عبارتند از: موننت موريلونيت ، كوارتز، كلسيت ، آلبيت و دولوميت. با مقايسه تركيب اين خاك و تركيب استاندارد خاك آجرپزي مشخص ميگردد كه اين خاك كاملا در محدوده استاندارد قراردارد و درصد بالاي كاني رسي و كوارتز نشان ميدهد كه خاكي مناسب براي ساخت و توليد آجر قرمز است.

بر اساس تجزيه بدست آمده براي توليد آجر قرمز از ذخاير خاك رس مصرفي براي توليد آجر هاي معمولي مي بايستي خاك قرمز(هماتيت) اضافه و مصرف نمود. به ازا هر تن خاك رس حدود 200 تا 150 كيلوگرم خاك قرمز مورد نياز مي باشد، اين موضوع مستلزم پرداخت هزينه خواهد بود.

تفاوت آجرنماي زرد و قرمز

آجرنماي قرمز علاوه بر رنگ ظاهري با آجرزرد تفاوت هاي ديگري نيز دارد :

آجرنماي زرد معمولا از خاك رس تهيه ميشود ولي آجرنماي قرمز توليدي اين كارخانه از معادن سنگ شيل كه داراي اكسيد آهن بالا ميباشد ،تهيه ميشود. به طوري كه نياز به افزودن مواد رنگي نمي باشد و دوام رنگ به طور دائم ثابت ميباشد. درصد جذب آب آجرنماي قرمز بسيار پائين بوده ، به همين دليل در زمستان در هنگام يخ بندان دوام بيشتري دارد و مناسب جهت استفاده در مناطق سردسيري ميباشد. همچنين اين نوع آجر مناسب جهت شهرهاي بزرگ و آلوده و نيز مناطق شرجي با رطوبت بالا مي باشد، چرا كه آجرنماي قرمز رطوبت و آلودگي را به خود جذب نميكند و همين امر باعث ميشود تا ساليان سال با همان كيفيت اوليه باقي بماند. خاصيت ضد سايش آجرنماي قرمز باعث ميگردد كه در بسياري از كشورهاي جهان جهت استفاده در اماكن عمومي نظير پياده روها و نيز منازل ويلايي به صورت كف فرش استفاده گردد. مقاومت فشاري بسيار بالا

همين مزايا باعث گرديده تا در سراسر اروپا ، آمريكا ، چين و كشورهاي آسياي ميانه از اين نوع آجر استفاده ميگردد.

بررسی اقتصادی طرح

مساحت زمین: 5000 متر مربع

ظرفیت پروزه: 10.000.000 قالب

کل سرمایه گذاری: 114,628 میلیون ریال

نرخ بازده: 32 درصد 

بازده سرمایه گذاری: 3.14 سال

 شرکت بهبود صنعت آمادگی خود جهت تهیه طرح توجیهی توليد انواع آجرهای نسوز اعلام می دارد

 هم اکنون سفارش طرح توجیهی توليد انواع آجرهای نسوز دهید

استفاده از کلیه مطالب این سایت برای عموم آزاد می باشد ، فقط در راستای حفظ زحمات تیم تولید محتوی ما خواهشمندیم در صورت برداشت از این محتوی لینک ما را درج نمایید. باسپاس