نام سيليس Silicon از واژه لاتين (Silicis) به معني (flint) سنگ سخت، سـنگ آتـش زنـه يـا سنگ چخماق گرفته شده است. سـيليس در سـال 1824 توسـط Berzelius Jacob Jöns در سـوئد كشف شد. سيليس متبلور در سال 1854 توسط Deville يك شكل آلوتروپ از عنصر را كشف نمود. نام سيليس بطور اعم براي كانيهائي كه تركيب شـيميايي Sio2 دارنـد بكـار مـي .رود سـيليس از فراوانترين تركيبات موجود درطبيعت است. كاني­هاي كوارتز، تريديميت، كريستوباليت، كوارتزيت، ارتوز، كالسدوئن، فلينت، ژاسب، دياتوميت، آگات واپال از انواع موادخام سيليسي هستند.

كاربرد سيليس

تنوع اشكال سيليس و خواص ويژه آن باعث شده كه كاربرد وسيعي در صنايع مختلف داشته باشـد . البته درصد سيليس و ويژگيهاي سنگ اوليه آن در اين صنايع اهميت فراواني دارد . صرف نظر از نوع وكيفيت وشكل دانـه بنـدي ، كـاني سـيليس در توليـد انـواع شيـشه، كريـستال و آركوپال، صنعت ريخته گري، كاشي وسراميك، چيني و لعاب، آلياژهاي سيليسي (فروسيليس) الياف ها و عايق هاي سيليسي (پشمشيشه، پشمسنگ ،) نسوزها (آجر و جرم هاي سيليسي) سندبلاست و فيلتراسيون، چسب و تركيبات شيميايي، سيليكات سديم، آجرهاي ماسه اي، آگلومره، مصالح ساختماني و غيره كاربرد دارد.

مصرف اصلي سيليس در زمينه هاي شيشه سازي، ريخته گري، توليد فروسيليس و مـصارف صـنعتي بخصوص جهت پوشش كاري سطح قطعات مي باشد .سيليس مورد مصرف شيشه حدود 72 درصد از تركيبات تشكيل دهنده مواد اوليه شيشه از سيليس مي باشد به. خاطر ويژگي هاي فيزيكي شيشه سيليس مورد مصرف در شيشه سازي بايستي از ويژگي هائي چون درصد خلوص، دانه بندي مناسب، يكنواختي تركيب شيميائي، پائين بودن عيار فلزات رنگين بويژه آهن، نداشتن كاني هاي كربناتي و رسي برخوردار باشد. البته كيفيت سيليس مورد نياز براي انواع مختلف شيشه تابع نوع آن مي باشد و بالاترين عيار پذيرفتني ناخالصي ها با كيفيت شيشه وكاربردي كه براي شيشه منظور مي شود تغيير مي كند همچنين در توليد شيشه در مقياس انبوه صنعتي علاوه برميزان ناخالصي ها يكنواختي و پيوستگي آنها نيز از اهميت بسزائي برخوردار بوده و براي فراهم آوردن پايداري در فرآيند توليد شيشه بايد عيار اكسيدهاي فلزي از جمله آهن، در يك محدوده خاص ثابت بماند. بهترين سيليس براي تهيه و توليد شيشه مرغوب وكريستال عيار SiO2 با خلوص بالاتر از 99 درصد مي باشد.

سيليس مصرفي در صنايع ريخته گري يكي از متداول ترين روش هاي تهيه قطعات فلزي روش ريخته گري است كه طي آن فلز مذاب مـورد نظر را به داخل قالب هاي ماسه اي از قبل آماده شده مي ريزنـد و پـس از سردشـدن قطعـه لازم را تهيـه مي كنند. بطور كلي براي ساخت قالب ريخته گري از ماسه هاي كوارتزي ورسه اي با مقاومت حرارتي زياد استفاده مي شود و در اين ميان نقش اساسي را ماسه سيليسي ايفا ميكند .

ماسه هاي مصرفي در صنايع ريخته گري علاوه برخلوص بيش از 95 درصـد سـيليس از جهـت فـرم دانه هاي سيليس به لحاظ كروي بودن، يكنواختي در دانـه بنـدي و عـدم وجـود مـواد آهنـي و آهكـي و اكسيدهاي قليائي تركيب در حرارت هاي بالا، قابل توجه است.

سيليس مورد مصرف درتوليد فروسيليس فروسيليس عمدتاً در فولاد سازي مصرف مي شود و بعنوان عامل اكسيژن زا و براي تامين سيليسيم مورد نياز فولاد در فولادهاي آلياژي مورد استفاده قرار ميگيرد . فروسيليس را مي توان با درصد هاي مختلفي توليد نمود ليكن مهم ترين مصرف صنايع فولادسـازي از نوع فروسيليس 75 درصد مي باشد . در تهيه فروسيليس معمولاً كوارتزيت مورد مصرف قرار مي گيرد. همچنين دانه بندي آنها بين 30 تا125 ميليمتر (ماكادام) متغير مي باشد.

بررسي كالاهاي جايگزيني و تجزيه و تحليل اثرات آن بر مصرف محصول

ساينده: بوكسيت، آلومينا، كروندوم، الماس، دياتوميت، فلدسپار، گارنت، منيتيت، نفلين سيني .تاليوين، پرليت، پوميس، سربار، ذغال و فلزات استاروليت، تريپلي، كربيد سيليسيوم و ايلمنيت.

ماده ضد بلوكه شدن: كائولن تكليس شده، دياتوميت، تالك.

ساختمان سازي: گرانيت خرد شده، آهك، مرمر و...

سنگ نما: گرانيت، مرمر، آهك، اسليت، آجر.

پركننده ها: تري هيدرات آلومينيم، باريت، كربنات كلسيم، دياتوميت، فلدسپار، كائولن، ميكا، نفلين سينيت، پرليت، تالك ، ولاستونيت.

فيلتر: كربن فعال شده، آنتراسيت، آزبست، سلولز، دياتوميت، گارنت، منيتيت، پوميس، پرليت، ايلمنيت.

ريخته گري: بوكسيت و آلومينا، كروميت، رس، اليوين، پرليت، ورميكوليت، زيركن.

مواد اصطكاك زا: آزبست، باريت، بوكسيت و آلومينا، رس (، آتاپولگليت، كائولن، سيبوليت ،) گارنت،  گرافيت، ژيپس، ميكا، پوميس، پيروفيليت، اسليت، ورميكوليت، ولاستونيت، زيركن.

نسوز: آندالوزيت، بوكسيت، كروميت، كيانيت، دولوميت، گرافيت، منيزيت، اليوين، پيروفيليت، رس نسوز، سيليمانيت، زيركن.

اهميت استراتژيكي كالا در دنياي امروز

اهميت استراتژي اين كالا به كاربرد وسيع آن در صنايع مختلف مربوط مي باشد. اين ماده معدني امروزه در بسياري از صنايع و كالاها به عنوان ماده اوليه نقش اساسي دارد . سيليس امروزه در صنايع  شيشه، ريخته گري، توليد فروسيليس و .. . به عنوان ماده اوليه نقش اساسي دارد.

كشورهاي عمده توليد كننده و مصرف كننده محصول

برطبق آخرين برآوردها كل توليد سيليس درجهان طي سال 2004 بالغ بر 111 ميليون تن بوده است. براساس اين آمار از ميزان يادشده 29 ميليون تن را آمريكا، 12 ميليون تن را اسلوني، 8/5 ميليون تن را آلمان، 6/8 ميليون تن را اتريش، 6/5 ميليون تن را فرانسه، 6/5 ميليون تن اسپانيا، ، 4/8 ميليون تن ژاپن و 4 ميليون تن را انگلستان توليد نموده اند به طوري كه درمجموع، سهم كشورهاي يادشده بيش از 70 درصد از كل توليد سال 2004 را تشكيل داده است.

شركت هاي داخلي عمده توليد كننده و مصرف كننده محصول

شركت تأمين ماسه ريخته گري بزرگترين عرضه كننده ماسه هاي سيليسي در ايران مي باشد. خط توليد اين شركت قابليت توليد محصول باحداقل ADV به روش هاي خشك، تر و رزين را دارد و محصولات آن درصنايع ريخته گري، سندبلاست، تصفيه و پالايش آب، بتن ريزي و صنايع شيميائي كاربرد دارد. مزيت رقابتي شركت تأمين ماسه بهره گيري از ذخائر غني سيليس پلاسر (خردشده) و تنوع توليد و طيف دانه بندي ماسه مي باشد.

در ميان واحدهاي توليد سيليس ريخته گري شركت كانسار نسوز رازي از گروه صنعتي معدني كانسار پژوه با بهره گيري از تكنولوژي مدرن نيز توانسته نياز بسياري از واحدهاي بزرگ ريخته گري كشور را به انواع ماسه هاي سيليسي مرغوب تامين نمايد .

همچنين به لحاظ اهميت، شركت معدنكاران نسوز واقع در استان زنجان شهرستان خرمدره درسال1379 به بهره برداري رسيده كه اين واحد تامين كننده مواد اوليه شركت هاي كانسار نسوز رازي و ايران كانسار مي باشد. 

شركت ماسه ريخته گري چيروك طبس وابسته به شركت مجتمع صنعتي احياء فولاد سپاهان نيز اولين توليد كننده ماسه سيليسي طبيعي دانه كروي در ايران است . در ميان واحدهاي توليدسيليس شيشه شركت استخراج و فرآوري مواد اوليه شيشه يكي ازعمده ترين توليدكنندگان پودر سيليس براي صنايع شيشه (بجز صنايع بلور و كريستال) در ايران مي باشد. كارخانه اين شركت در جوار ذخائر غني كوارتزيتي تأسيس شده، اين كارخانه مجهز به تكنولوژي مدرن و  آزمايشگاه هاي فيزيكي و شيميائي بوده بطوري كه قادر به توليد انبوه پودر سيليس استاندارد مورد نياز صنايع شيشه با محوريت ثبات تركيب شيميائي و توازن توزيع دانه بندي مي باشد.

مصرف اصلي سيليس در ايران در زمينه شيشه سازي، ريختهگري، توليد فروسيليس و مصارف صنعتي خصوصاً جهت پوشش سطح قطعات مي باشد، كه عمدتاً تأكيد بر مصرف در شيشه سازي و ريخته گري است.

بررسی اقتصادی طرح

ظرفيت پيشنهادي طرح: 17000  تن

عمده مواد اوليه مصرفي: كانسنگ سيليس

ميزان مصرف ساليانه مواد اوليه: 40 هزار تن

اشتغالزايي: 15 نفر

زمين مورد نياز: 5700 متر مربع

سرمايهگذاري ثابت طرح: 13432 میلیون ریال

 شرکت بهبود صنعت آمادگی خود جهت تهیه طرح توجیهی توليد سیلیس اعلام می دارد

 هم اکنون سفارش طرح توجیهی توليد سیلیس دهید

استفاده از کلیه مطالب این سایت برای عموم آزاد می باشد ، فقط در راستای حفظ زحمات تیم تولید محتوی ما خواهشمندیم در صورت برداشت از این محتوی لینک ما را درج نمایید. باسپاس