در این رتبه بندی مشخص می شود که سری ISO9000، ISO14000، (استانداردهایی که شناخته شده تر هستند)، استاندارد منابع انسانی(LIP)، استانداردهای ملی (NATIONAL STANDARD)، استاندارد سیستم مدیریت کیفیت اسکاتلند (SQMS)، و استاندارد ایمنی و بهداشت (HSE) بیشترین امتیازات را به خود اختصاص داده اند. از طرفی استانداردهای مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی (OHSAS 18001)، استاندارد برای مدیریت و کیفیت (BS7850)، استاندارد مرتبط با ذینفعان (AA1000)، استاندارد تعهد اجتماعی (SA8000)، و مدل تعالی سازمانی EFQM کمترین امتیازات را به خود اختصاص داده اند.

استاندارد سیستم مدیریت کیفیت

تکامل استانداردهای سیستم مدیریت با استاندارد مدیریت کیفیت آغاز شد. این استانداردها برای این که سازمانها احتیاج داشتند کیفیت محصولات و خدماتشان را کنترل کرده و روشهای سیستماتیکینیز برای آن ایجاد کنند، تا از کیفیت فعالیتهای مختلف در سازمان اطمینان حاصل نمایند توسعه پیدا کردند. امروزه مشهورترین و شناخته شده ترین استاندارد مدیریت کیفیت، استانداراد مدییت کیفیت سری ISO9000 است. هر چند اولین استاندارد مدیریت کیفیت BS5750 بوده که برای اولین بار در سال 1997 میلادی منتشر شده است.

استاندارد سیستم مدیریت محیطی

استانداردهای سیستم مدیریت محیطی به علت افزایش قوانین زیست محیطی به علت افزایش قوانین زیست محیطی و نیز افزایش توجه و علاقه سهامداران و ذینفعان درباره محیط زیست ایجاد شده است. علاوه بر آن سازمانها تمایل دارند به کاهش هزینه های خود از طریق استفاده بهینه از منابع انرژی و حداقل ضایعات محیطی که این خود هم از دیدگاه جامعه و هم از دیدگاه زیست محیطی و سازمانی حائز اهمیت است.

قصد و هدف استانداردهای سیستم مدیریت محیطی ایجاد سازمانهایی است با رویکرد سیستماتیک برای اداره و پایش فعالیت ها، خدمات، تولید و توسعه محصولات که بر محیط اثر می گذارند. در این مورد نیز BSI اولین منتشر کننده استاندارد سیستم مدیریت محیطی بوده که تحت عنوان BS 7750 در سال 1992 منتشر شد. گرچه مشهورترین استاندارد و بیشترین استفاده از استاندارد مربوط به سری ISO14000 است. کمسیون اروپایی نیز یک استاندارد سیستم مدیریت محیطی ارائه داده است با عنوان طرح بررسی و مدیریت کمسیون اروپایی EMAS که در دو ویرایش ارائه گردید. EMAS و ISO 14001 مشابه هم هستند اما EMAS نسبت به دیگری جامع تر است. مثلا در EMAS الزاما به بازبینی و برسی محی زیست وجود دارد و نیز بر محیط زیست تاکید شده است.

استانداردهای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی

در این مورد نیز BSI اولین منتشر کننده استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی است باهدف کمک به سازمانها برای نظارت بر بهداشت شغلی و ایمنی زا خطرات، موسسه استاندارد بریتانیا آن را BS8800 نامید و در سال 1996 آنرا منتشر کرد. این در حالی بود که اولین نسخه OHSAS18001 در سال 1999 انتشار یافت. OHSAS18001 مبتنی بر BS8800 و دیگر استانداردها بود و توسط سازمانهای تایید شده بین المللی و سازمانهای استاندارد ملی تنظیم شده است. این استاندارد در ادامه با OHSAS 18001:2004 ادامه یافت و اینک نسخه OHSAS 18001:2007 آن در دسترس می باشد.

جورگنسون، ملادو و ریمن بیان داشته اند کهOHSAS18001:2004 برای سازگاری بیشتر با ISO9001 و ISO14001 توسعه پیدا کرده.

استانداردهای تعهد اجتماعی

همانطور که قبلا نیز اشاره شد دراکر سازمانها را نهاد و تشکیلات جامعه معرفی کرده و آنها را جزئی از جامعه می داند. در حال حاضر ISO9001 و ISO14001 و IGSAS18001 استانداردهای برجسته ای هستند که در سازمانهای امروزی مورد استفاده قرار می گیرند. استاندادهای مناسب دیگری نیز ایجاد شده اند ماننده استاندارد مسئولیت اجتماعی سازمانSA8000، این استاندارد ابتدا در سال 1997 توسط سازمانی به نام سازمان بین المللی تعهد اجتماعی SAI توسعه داده شد.

این سازمان شامل اتحادیه های کارگری، سازمان های حقوق بشری، آکادمیها، کارخانه ها، شرکتهای گواهی دهنده و غیره است. این استاندارد بر پایه تعدادی از نشست های سازمان بین المللی کار ILO شکل گرفت که در برگیرنده مسائلی نظیر: کار کودکان، تبعیض، ساعت کاری و نیز استانداردهای بین المللی حقوق بشر شامل اعلامیه جهانی حقوق بشر سازمان ملل و توافقات سازمان ملل در مورد حقوق کودکان است.

سیستمهای مدیریت یکپارچه

افزایش تعداد زیاد استانداردهای سیستم مدیریت یک مفهوم از سیستمهای مدیریت یکپارجه ایجاد می کند به معنای یکپارجه کردن چندین سیستم درون یک سیستم منحصر به فرد. این ایده در مفهومی به نام IMS نهفته است که از طریق آن یک سازمان تا حد ممکن بتواند کنترل و اداره عملیات و فعالیتهایش را درون یک سیستم یکپارچه به انجام رساند.

به واسطه توسعه و تکمیل IMS که سیستمهای مدیریت را یکپارجه می کند، شرکتها می توانند بروکراسی و کاغذ بازی را کاهش داده، هزینه ها را به حداقل رسانده، دوباره کاریها را حذف کرده و نهایتاً اثربخشی و کارایی را بهبود بخشند.

یکپارچه سازی QMS، EMS، OHSMS

اصطلاح سیستمهای مدیریت یکپارچه می توانند دامنه متفاوتی از سیستمهای مدیریت را پوشش دهند. هرچند که در اغلب نوشته ها یکپارچگی بیشتر در مورد سه سیستم مدیریت کیفیت QMS، سیستم مدیریت محیطیEMS، و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغل OHSMS بیان شده است. می توان اینگونه استدلال کرد که سازمانها بیشترین نیاز خود را در این سیستمها جستجو کرد که این امری طبیعی به نظر می رسد. این سه سیستم مدیریت، شمولیت بیشتری در ابعاد درون و برون سازمانی دارند به گونهای که بر مشتریان، سهامداران، جامعه، دولت، محیط کاری و زندگی، کارکنان و غیره کنترل بیشتری دارند تا سیستم هایی که فقط به عملکرد سازمانی محدود به مرزهای سازمان است. مانند برخی از سیستمهایی نظیر مسئولیت اجتماعی CSR، مدیریت ریسک و مدیریت مالی.

IMS لزوما پوشش دهنده همه وظائف ویژه این سیستمها نیست بلکه یک شرکت یا سازمان می تواند ترکیبی از این وظائف و در نتیجه ترکیبی از این سیستمها را استفاده کند. می توان گفت که این امر تا حدودی به وسیله نوع سازمان و عملکرد آن مشخص می شود.

بطور کلی یک استاندارد جامع بین المللی که شامل روش و اسلوب برای یکپارچه سازی باشد وجود ندارد.

منبع : مقاله دکتر علیرضا شهرکی- سهیل سالاری وب سایت شرکت فرهیختگان