استان فارس، در عرصه صنعت و معدن و تجارت نیز از استانهای مطرح کشور است و توسعه بخش صنعت استان در سالهای اخیر شتاب گرفته و امید است با اجرایی شدن سیاستهای کلان دولت عدالت محور این پهنه زرخیز- به یکی از مطرح ترین استانهای صنعتی کشور تبدیل شود. فعالیت تعداد بیش از4190 واحد صنعتی کوچک، متوسط و بزرگ در استان با سرمایه گذاری 35213میلیارد ریال و اشتغال 92038 نفری بیانگر اهمیت جایگاه ویژه استان در صنعت این مرز و بوم است.
واحدهای صنعتی فعال استان در بخش های صنایع شیمیایی و پتروشیمی، صنایع غذایی و تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی، کاشی و سرامیک و چینی آلات ، صنایع فلزی، ساخت و نصب تجهیزات نفت و گاز و پتروشیمی، صنایع برق و الکترونیک و مخابرات، کنترل و اتوماسیون، فناوری اطلاعات، پودر و عصاره شیرین بیان، صنایع سلولزی و نیز صنایع قالب سازی و ساخت خودرو، همیشه و همواره قابلیت ها و توانمندی های منحصر به فردی را در کشور و منطقه و حتی جهان از خود ارائه داده اند.
سیمای صنعت، معدن و تجارت استان فارس
استان فارس، در عرصه صنعت و معدن و تجارت نیز از استانهای مطرح کشور است و توسعه بخش صنعت استان در سالهای اخیر شتاب گرفته و امید است با اجرایی شدن سیاستهای کلان دولت عدالت محور این پهنه زرخیز- به یکی از مطرح ترین استانهای صنعتی کشور تبدیل شود. فعالیت تعداد بیش از4190 واحد صنعتی کوچک، متوسط و بزرگ در استان با سرمایه گذاری 35213میلیارد ریال و اشتغال 92038 نفری بیانگر اهمیت جایگاه ویژه استان در صنعت این مرز و بوم است.
واحدهای صنعتی فعال استان در بخش های صنایع شیمیایی و پتروشیمی، صنایع غذایی و تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی، کاشی و سرامیک و چینی آلات ، صنایع فلزی، ساخت و نصب تجهیزات نفت و گاز و پتروشیمی، صنایع برق و الکترونیک و مخابرات، کنترل و اتوماسیون، فناوری اطلاعات، پودر و عصاره شیرین بیان، صنایع سلولزی و نیز صنایع قالب سازی و ساخت خودرو، همیشه و همواره قابلیت ها و توانمندی های منحصر به فردی را در کشور و منطقه و حتی جهان از خود ارائه داده اند.
الف :توانمندی ها و مزیتهای نسبی استان فارس در بخش صنعت
** صنایع نفت و گاز و پتروشیمی :
وجود منابع غنی گازی در جنوب استان فارس و نیز نزدیکی به منطقه پارس جنوبی و عسلویه بعنوان یکی از منابع مهم تامین گاز و میعانات گازی و صنایع پایین دستی نفت و گاز و پتروشیمی و همچین وجود میادین نفتی سروستان، سعادت آباد و خشت و کنارتخته در استان، فارس را به یکی از مناطق سهم کشور در صنایع نفت و گاز مطرح کرده است علاوه بر آن فعالیت شرکت پتروشیمی شیراز بعنوان نخستین پتروشیمی شیراز بعنوان نخستین پتروشیمی کشور و نیز پالایشگاه شیراز و تعداد زیادی از صنایع شیمیایی، فارس را به قطب مهم صنایع پتروشیمی وپالایشگاهی تبدیل کرده است .به طوری که با فعالیت شرکت های طراحی و مهندسی صنایع پتروشیمی، شرکت ساختمان و نصب صنایع پتروشیمی در کنار ظرفیت های فراوان علمی، پژوهشی و تحقیقاتی دانشگاه شیراز و دانشگاه صنعتی شیراز، و سایر مجتمع های آموزشی استان را به یکی از مهمترین کانونهای تربیت نیروی متخصص و مجرب در این صنایع تبدیل کرده است .
** مزیت استان در صنایع غذایی و تبدیلی و تکمیلی کشاورزی
وجود آب و هوایی مساعد در محدوده جغرافیایی فارس و اتفاقات و مزیت های نسبی در زمینه فرآورده های باغی، زارعی و دامی بعنوان مواد اولیه صنایع غذایی و تبدیلی و همچنین نقش مهم و ممتاز استان در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی نظیر گندم، ذرت، دانه های روغنی، خرما، مرکبات، انجیر و چقندر قند 14 درصد از صنایع استان را صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی شکل می دهند و در تولید ملی این محصولات نقش مهمی را ایفا می کند .همچنین سرمایه گذاریهای مهم در زمینه تولید فراورده هی لبنی وگوشتی انجام شده است که بخش مهمی از نیاز کشور ونیز خارج از کشور را تامین می کنند.
ب :توانمندیها ومزیتهای نسبی استان فارس در بخش معدن
از 37 نوع ماده معدنی شناسایی شده در استان فارس 21 نوع از جمله : سنگ آهک، مارن، سنگ گچ، مرمریت، سنگ چینی، خاک نسوز، خاک صنعتی، نمک آبی و سنگی، سیلیس، کوارتزیت، منگنز، سرب، روی، کرومیت، باریت، سنگ آهن، مس، گرانیت، آلومینیوم در حال بهره برداری است.
با توجه به توان معدنی استان می توان در زمینه سرمایه گذاری های کوتاه مدت و بلندمدت برنامه ریزی نمود. در حال حاضر 416 معدن فعال با سرمایه گذاری 2099 میلیارد ریال و اشتغال 6320 نفر در حال بهره برداری در استان فعالیت می نمایند که این معادن ذخیره ای معادل 1988 میلیون تن را دارا می باشند و سالانه بیش از 35 میلیون تن مواد معدنی از آن استخراج می شود
ج: توانمتدیها ومزیت های نسبی استان فارس در بخش تجارت
موقعیت جغرافیایی منطقه و فراوانی تولید در زمینه کشاورزی، دامداری، پتروشیمی، فرش و صنایع دستی، منابع عظیم گاز استان و نزدیکی این منطقه به آب های خلیج فارس سبب شده تا از دیرباز تجارت و داد و ستد در این منطقه رشدی فراوان یافته به طوری که عمده فعالیت های استان به فعالیت های تجاری و خدماتی اختصاص دارد. پیشینه و قدمت تاریخی تجارت خارجی استان و وجود روابط قوی تجاری و قومی بازرگانان فارس با سایر کشورهای جهان، قابلیت افزایش صادرات استان در سند چشم انداز توسعه تجارت خارجی معادل 12/3 میلیارد دلار در سال 1404 شمسی برابر با سال 2025 میلادی در نظر گرفته شده است. لذا جهت نیل به اهداف چشم انداز ایجاد زیزساخت های صادراتی همچون پایانه های صادراتی، امکانات و ظرفیت نگهداری کالا و کارگو سنتر حمل هوایی کالا و ... را توجیه پذیر می سازد.
**صادرات خدمات
وجود تشکل های صادراتی خدمات فنی و مهندسی در استان فارس در کنار استعداد، توانمندی و دارا بودن پتانسیل در خدمات پزشکی و توریسم درمانی و وجود شرکت های توانمند در زمینه خدمات فنی مهندسی از توانمندی های فارس به شمار می رود.
**کشورهای هدف صادراتی استان فارس :
هم اکنون صادرات استان به قریب 99 کشور جهان انجام می پذیرد. دسترسی و نزدیکی به کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله بازار امارات متحده عربی با متوسط 40% سهم بازار صادراتی استان و همچنین بازار Rexport محصولات تولیدی استان به سایر کشورها و ماندگاری بازارهای محصولات سنتی نظیر: فرش دستباف، شیرینی، در 10 سال اخیر سبب شده بیش از 80% صادرات استان به 15 کشور و 20% صادرات استان نیز به 75 کشور جهان انجام شود
**بطور کل توانمندی های بخش تجارت استان را می توان به شرح ذیل برشمرد:
- وجود حدود 180000 واحد صنفی و 4000 بازرگان فعال و حجم صادرات سالانه به میزان 400 میلیون دلار کالای غیر نفتی گویای گردش چرخه بزرگ اقتصادی در استان است که مسلماً واردات متقابل کالا و فن آوری و سرمایه گذاری خارجی نقش مهمی در پیشبرد توسعه اقتصادی استان خواهد داشت.
- استان فارس با دارا بودن ذخایر غنی سنگ ها و مواد معدنی، محصولات زراعی و باغی مطلوب و همچنین صنایع سبک و سنگین پیشرفته و صنایع دستی ایده آل دارای قدرت بالقوه ای در صادرات محصولات مختلف می باشد کالاهای مزیت دار در استان عبارتند از :
- فرش، گبه، سنگ های تزئینی، خرما، میوه، انجیر، بادام، پودر و عصاره شیرین بیان، گیاهان دارویی و بسیاری از کالاهای صنعتی دیگر که هر کدام در سطح بین المللی دارای جایگاه خاص می باشد.
- با توجه به توانمندی های استان و به منظور تحقق اهداف کمی و کیفی تعیین شده در مسیر توسعه صادرات غیر نفتی نسبت به تاسیس و فعال نمودن تشکل های صادراتی: اتحادیه صادر کنندگان فرش دستباف، اتحادیه صادر کنندگان کالاهای صنعتی و معدنی، اتحادیه صادرکنندگان میوه و تره بار، اتحادیه صادر کنندگان خدمات فنی و مهندسی، اتحادیه صادر کنندگان خشکبار و خرما، تشکل صادر کنندگاه شیرین بیان اقدام شده است.
- از دیگر توانمندیهای بخش تجارت استان می توان از وجود زیرساخت های مناسب در ذخیره سازی کالا (سیلو، انبار، سردخانه)، وجود شبکه های بزرگ توزیع کالا در سطح استان (فروشگاههای رفاه، اتکاء، زنجیره ای و...)، وجود تشکل های بخش خصوصی نظیر اتاق بازرگانی شیراز، مجامع اتحادهای صنفی و تشکل های صادراتی در استان، وجودزیر ساختهای مناسب صادراتی ، وجود تعاونی های مرزنشین در مناطق لامرد،مهر و لارستان ، وجود نمایشگاههای بین الملل فارس ، وجود مزیت نسبی در تولید کالاهای فرش، گندم، انجیر، انار و خرما وسایر محصولات زراعی و باغی در سطح استان، وجود مزیت نسبی در تولید محصولات صنعتی و معدنی در سطح استان فارس ، وجودشهرکهای صنعتی و منتطقه ویژه اقتصادی در شیراز وبرخی شهرستانهای فارس، تولید بیش از 5/8 میلیون تن محصولات کشاورزی و دامی به صورت سالیانه، وجود صنایع زیربنایی بر حسب شامل : صنایع شیمیایی – پتروشیمی – غذایی – صنایع تبدیلی و حضور تجار بازرگانان فارس مقیم کشورهای حوزه خلیج فارس نام برد.
اولویت های سرمایه گذاری در استان فارس در فایل پیوست قابل دسترسی و دانلود است.
