استان زنجان با ۸۸۳۰۰۰ هکتار اراضی قابل کشاورزی ۷۷/۴ درصد اراضی کشاورزی کل کشور را دارا بوده و مساحت اراضی آبی کشاورزی استان نیز ۱۶۸۳۹۵ هکتار (۲ درصد اراضی کشور ) می باشد. بنابراین زنجان همواره بعنوان قطب کشاورزی در کشور مطرح است.

شهرستان طارم با متوسط ارتفاع ۶۳۰ متر از سطح دریا ،کم ارتفاع ترین و شهرستان خدابنده با متوسط ارتفاع ۱۹۷۰ متر ازسطح دریا مرتفع ترین شهرستان استان می باشد.

کشت ۶۸ نوع محصول زراعی و۲۱ نوع محصول باغی در استان و حجم روان آب های تولیدی استان با رقم بالغ بر ۲/۲ میلیارد متر مکعب که بوسیله چندین سد بزرگ و کوچک احداث شده و یا در حال احداث در آینده نزدیک ، بیش از۹۲۰۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی را تحت پوشش خود قرار خواهند داد که نوید بخش یک کشاورزی مطمئن خواهد بود.

تجهیز حدود۲۹۰۰۰هکتار از اراضی آبی استان به سیستم های نوین آبیاری و روند رو به رشد اجرای این سیستم ها نیز گامی بزرگ در ارتقا راندمانهای آبیاری است که در طی سالهای اخیر از سوی سازمان جهاد کشاورزی به اجرادر آمده است .عمده ترین محصولات زراعی استان را گندم ، جو ، نباتات علوفه ای ، سیب زمینی ، گوجه فرنگی ، پیاز ، زیتون، انگور و سیب درختی تشکیل می دهد. شایان ذکر است این استان سالانه با تولید حدود ۲۰ هزار تن سیر خشک و نیز تولید با عملکرد مناسب در محصول سیب درختی دارای مزیت نسبی مناسب برای سرمایه گذاری می باشد.

با توجه به آخرین آمار تولیدات کشاورزی استان، محصولات باغی شهرستان زنجان از نوع میوه های دانه دار (سیب، گلابی و به) و میوه های هسته دار(آلبالو ، گیلاس ، آلو، هلو ، زردآلو ، شلیل و آلو قطره طلا) و میوه های دانه ریز (از قبیل انگور) و میوه های خشک (پسته، بادام، گردو) به میزان ۶۵۵۸۲٫۳ تن می باشد و به عبارت دیگر رتبه این شهرستان در بین شهرستانهای دیگر در رابطه با تولید محصولات باغی رتبه اول  را دارا می باشد .در سال ۱۳۹۰جمعیت دامی این  شهرستان در حدود ۶۳۱۰۲۸ واحد دامی بوده که در بین شهرستانها رتبه اول را دارا می باشد. میزان اراضی قابل کشت در این شهرستان ۲۵۸۲۷۰(۳۰ درصد استان) بوده و حدود ۲۵ درصد انواع محصولات کشاورزی استان در شهرستان زنجان تولید می شود.

ویژگیهای شاخص و برتر این شهرستان عبارت است از:   

۱- مقام اول تولید برنج ، سیب درختی ، پیاز ، کلزا در سطح استان و رتبه اول استانی در تولید محصولات دامی از جمله شیر، گوشت قرمز،گوشت مرغ صنعتی و عسل

۲- افزایش تولید در محصولات استراتژیک پیاز و سیب زمینی به میزان به ترتیب ۳۰ و ۲۵ درصد

۳- وجود اراضی مناسب جهت تولید محصولات آبی در سطح ۳۶۳۷۴ هکتار

۴- وجود سالانه ۲۹۵ میلیمتر بارندگی و امکان کشت دیم محصولات در سطح ۹۴۰۶۴ هکتار

۵-  توسعه روشهای آبیاری نوین در سطح ۳۵۶هکتار    

۶- وجود۱۳ شرکت توسعه خدمات کشاورزی به انضمام شرکت تولید و فرآوری بذر غلات

 قابلیت ها و امکانات بخش کشاورزی در شهرستان زنجان:

۱- وجود زیستگاههای متنوع و متعدد جهت تداوم حیات گونه های جانوری و گیاهی مرتعی بدلیل موقعیت ویژه اقلیمی و خصوصیات جغرافیائی مناسب

۲- وجود چشمه سارها ، چشم اندازها و آثار طبیعی .

۳- وجود اقلیم‌های متنوع و اراضی مستعد برای تولید انواع محصولات باغی

۴- وجود ظرفیت‌ های قابل توجه برای توسعه زیربخش باغبانی (اراضی شیبدار و ناهموار، سنگلاخ، و…)

۵- وجود ژرم پلاسم و ارقام متنوع محصولات باغی

۶- استعداد مناسب و کم نظیر زیربخش باغبانی برای حفظ و ایجاد اشتغال مولد و جدید

۷- امکان بهره‌گیری از گونه‌ها و ارقام جدید خارجی برای تولید براساس نیاز بازارهای هدف صادراتی

۸- امکان تولید محصولات ارگانیک در زیربخش باغبانی

۹- امکان افزایش عملکرد در واحد سطح در اکثر محصولات باغی

۱۰- مزیت نسبی اغلب محصولات باغی از نظر تولید و ارزش اقتصادی به ازای هر واحد آب مصرفی

۱۱- امکان توسعه کشت و تولید محصولات جدید و پرارزش گیاهان دارویی و زیستی

۱۲- امکان ارتقاء ارزش صادراتی (قیمت فروش) اکثر محصولات صادراتی باغبانی از طریق ارتقاء کیفیت، بسته‌بندی، فرآوری و بازاریابی  مناسب

  بطور کلی توانمندی های استان در بخش کشاورزی به شرح ذیل می باشد:

·        برخورداری استان از تنوع اقلیمی و پتانسیل مطلوب در تولید محصولات زراعی و باغی.

·        برخورداری استان از پتانسیل های بالای آب های سطحی.

·        پتانسیل مناسب خاک

·        وجود اراضی قابل احیاء و بهره برداری.

·        برخورداری از قابلیت های تولید برخی محصولات زراعی و باغی خاص .

·        وجود ذخیره گاههای طبیعی و تنوع ژنتیکی گیاهی و جانوری.

·        وجود سدهای بزرگ وکوچک خاکی و امکان توسعه آنها.

·        قابلیت توسعه پرورش ماهی .

·        ایجاد تعاونی ها و اتحادیه های فعال در بخش کشاورزی.

·        افزایش ضریب نفوذ آب ، راه ، برق  مخابرات در مناطق روستایی در بسیاری از موارد به حدود ۱۰۰ %

·        افزایش مهار آب های سطحی بوسیله سازه های بزرگ و کوچک و عملیات آبخیزداری.

·        نزدیکی به عمده ترین کانون های جمعیتی و قطب های صنعتی و وجود بازار مصرف برای محصولات.

·        وجود رودخانه های زنجانرود ، سجاسرود ،  قزل اوزن و ابهررود و خرارود به جهت بهره برداری از آنها برای توسعه کشت باغی و زراعی و سایر مصارف کشاورزی.

·        تنوع کاشت محصولات به علت موقعیت خاص جغرافیایی استان و زودرس بودن برخی از محصولات نسبت به سایر نقاط .

·        وجود نواحی و شهرک های صنعتی کشاورزی در مناطق مختلف استان.

·        وجود مراکزعلمی وپژوهشی ازجمله دانشکده کشاورزی وبرخورداری از نیروهای فعال ومتخصص جوان.

·        وجود واحد های صنایع تبدیلی با توجه به تنوع محصولات زراعی ، باغی و دامی.

·        وجود شرایط مناسب برای توسعه و احداث باغ های جدید و مدرن.

·        وجود واحدهای زنبورداری و تولید عسل باتوجه به وسعت مراتع و باغ های منطقه.

·        وجود اراضی دیم مستعد وامکان تبدیل آن به اراضی آبی.

·        تنوع منحصر به فرد محصولات زراعی و باغی (بیش از ۵۰ نوع محصول).

·        استعداد چشم گیر در ارتباط با تکثیر و پرورش ماهیان گرم آبی و سردابی ایجاد مزارع پرورش ماهی

·        دارا بودن مقام اول کشوری در زمینه تولید کلزا .

·    ایستگاه های مطالعاتی زیتون که به عنوان بزرگترین و مجهزترین ایستگاه زیتون کشور در     کنار ایستگاه فعال قره چریان به عنوان فعالترین ایستگاه آبخوانداری در سطح کشور              امکانات مناسب برای انجام مطالعات در زمینه کشاورزی را فراهم می نمایند.

·        وجود مواد خام اولیه متنوع کشاورزی در استان و نیز امکان تأمین ارزان قیمت آنها از استانهای همجوار.

·        وجود چشمه ها و آبشارهای متعدد و گونه های متنوع حیات وحش در زیستگاه ها و منطقه شکار ممنوع.

·        موقعیت مناسب برای توسعه دامداری.

·        ظرفیت های بالقوه تولید علوفه وغلات مورد نیاز در اراضی کشاورزی و منابع طبیعی.

·        وجود اراضی مرغوب جهت کشت های گلخانه ای.

·        تنوع اقلیمی و اکولوژیکی جهت توسعه فعالیت های مختلف کشاورزی.

·        وجود صنایع مرتبط با دامداری ( کارخانه شیر پاستوریزه ، کشتارگاه های صنعتی طیور واحدهای

·        تولید فرآورده های لبنی).

·        موقعیت بسیار مناسب استان جهت تولید و صادرات انواع محصولات کشاورزی و دامی.

·        امکان بهره برداری از آب های زیرزمینی برخی دشت های استان.

·        امکان آبیاری تکمیلی در بخشی از اراضی سطح زیر کشت استان .

·        وجود عرصه های مناسب جهت طبیعت گردی (اکوتوریسم).

·    تغییر وضعیت مزارع از سنتی به مکانیزه با نصب تجهیزات افزایش دهنده اکسیژن محلول در آب (پمپ هواده ،مخلوط کننده اکسیژن )دستگاه تمیز کننده استخرو….

·        ایجاد زیر ساختهای مناسب جهت مطالعه مجتمع های آبزی پروری

·        وجود ۳۶۰کیلومتر از طول ۷۰۰کیلومتری رودخانه قزل اوزن در استان زنجان

·        پتانسیلهای بالقوه آبزی پروری در استان زنجان شامل سدهای خاکی فعال ومنابع آبهای زیرزمینی شامل چاه ،چشمه وقنات

پتانسیل تولید حدود ۳۰هزارتن از انواع آبزیان در استان بصورت سنتی در صورت همکاری کلیه سازمانها وادارات مرتبط که با استفاده از تجهیزات می توان پتانسیل تولید را حداقل ۳برابر عدد قید شده افزایش داد

اولویت های سرمایه گذاری دربخش کشاورزی استان زنجان در فایل پیوست قابل دسترسی و دانلود است.