بتون یک ماده زودشکن است، اما تقویت با میله های فولادی (بتون تقویت شده) یا با وترهای پیش فشرده (بتون پیش فشرده ) به میزان زیادی کارآیی آن را توسعه داده است . بتون اکنون یکی از مهم ترین مواد ساختمانی است و این به دلیل خصوصیات ساختاری، فیزیکی و شیمیایی آن و به دلیل اقتصاد آن است . به علاوه، بتون می تواند یک ماده بی ضرر برای محیط زیست منظور گردد . بتون تازه می تواند به آسانی شکل بگیرد و بیشتر بتون در محل در جایگاه ساخت آن ریخته می شود، اما استفاده رو به افزایش از عوامل بتونی یا محصولات بتونی که از پیش در کارخانه ها ساخته شده باشند، وجود دارد.
تامین مصالح دانه ای بتون طبیعی دارای کیفیت خوب در همه جای جهان امکان پذیر نیست و به دلیل مصرف مستمر ، کمبود مواد مناسب در بعضی محل ها مشاهده می شود . قطع نظر از روشهای پیشرفته تر اصلاح یا بهبود، استفاده از مصالح دانه ای با کیفیت پایین برای موارد استعمال خاص همچنین بازیافت بتون کهنه، سایر مواد ساختمانی، یا محصولات زاید باید در آینده مورد ملاحظه قرار گیرد.
خصوصیات بتون ساختمانی گذشته از ترکیب آن تا حدود زیادی به سن آن و تاریخچه عمل آوری آن ، همچنین عوامل کنترل کننده آب دهی سیمان مربوط است . بنابراین، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی باید توسط روشهای استاندارد پیش از فرآیند ساخت و نیز در طول فرایند ساخت مورد آزمایش قرار بگیرد .
استانداردهای ملی، همچنین استاندا ردهای بین المللی، یا توصیه های ارائه شده توسط سازمان بین المللی کنترل کیفی مواد خام بتون و خود بتون را پوشش می دهند. ،(ISO) استاندارد البته سایر خصوصیات موردنظر می توانند توسط خریدار تعیین شوند.
از آنجایی که بتون های تولید شده در کارگاه با روش های دستی ا ز کیفیت چندان مناسبی برخوردار نیستند، استفاده از بتون آماده در ساخت هر قطعه و یا سازه بتونی ارجحیت دارد . اصولاً بتون هایی که به صورت کارخانه ای تولید می شوند ، به علت وجود نظارت متمرکز و استفاده از تجهیزات تخصصی، مطمئن تر و دارای کیفیت بهتری هستند . به طور ک لی موارد مصرف بتون آماده هر جایی است که از بتون استفاده می شود: مانند ساخت سدهای بتونی، دیوارهای حائل، پرده آب بند زیر سدهای خاکی و....
یکی از کاربردهای بالقوه بتون آماده ساخت بناهای شهری (اعم از مسکونی، اداری، تجاری و ...) است. با توجه به افزایش نظارت و لزوم رعایت استانداردها در امر ساختمان سازی ، انتظار می رود که در آینده ای نزدیک تولید بتون به روش های دستی (که در بیشتر کارگاه های ساختمانی معمول است ) منسوخ شود و استفاده از بتون آماده جایگزین آن گردد.
چرا از بتن آماده استفاده میکنیم؟
بتن هنگامیکه بصورت مخلوطی تازه است،بدلیل داشتن خاصیت خمیری میتواند درهرشکل مطلوبی ریخته شود.خواص بتن قابلیت سفارشی شدن را برای تقریبا هرنوع کاربردوعملکردی در طیف گسترده ای از محیط های گوناگون دارند.بتن ماده ایست بسیار اقتصادی ودرصورتیکه از مخلوطی مناسب ومرتبط با کاربرد موردنظر استفاده شود میتواند کارایی خودرا تاسالها با کمترین نیاز به نگهداری حفظ کند.گستره ای از انواع گزینه ها مانند رنگ ،بافت وجزییات معماری در دسترس اند تا کیفیت وزیبایی بتن افزایش یابد.
چگونه بتن آماده سفارش دهیم؟
کلید چگونگی سفارش بتن آماده،مهیا نمودن تمام جزییات واطلاعات اساسی ونیز هرچه ساده تر کردن الزامات وهرآنچه که وابسته به عملیات است.تولید کننده بتن آماده چندین طرح اختلاط برای گستره ی متنوعی از کاربردها دارد که میتواند با تصمیم گیری در مشخصات مخلوط مورد نیاز کمک کند.
شماری از مشخصات اساسی که به هنگام سفارش دادن بتن باید در ذهن داشته باشیم به صورت زیر میباشند:
اندازه ی درشت دانه:
مهمترین اطلاعات عبارتند از اندازه ی بزرگترین دانه مورد نیاز که باید کوچکتر از باریکترین بعدی باشد که بتن درآن جاری میشود.به طورمثال ضخامت مقطع فولاد تقویتی.برای بیشتر کاربردها ،اندازه ی بزرگترین درشت دانه یا 75/0 اینچ ویا 1 اینچ (19 یا 25 میلیمتر) میباشد.
اسلامپ:
اسلامپ بتن ،اندازه پایایی آن ،باید نشان داده شود.مخلوط خیلی سفت دارای میزان اسلامپ پایین میباشد.دامنه ی معمول اسلامپ برای بیشتر کاربردها بین 3 تا 5 اینچ(75 تا 100 میلیمتر)میباشد.
برای ساخت وسازهای با قالب لغزنده بیشترین اسلامپ تا 2 اینچ(50 میلیمتر) مورد نیاز است.درحالیکه اسلامپ بالاتر تا سقف 7 اینچ (175میلیمتر) به طور معمول برای دیوار حائل استفاده میشود.میزان اختلاف مجاز برای اسلامپ حین تحویل بین 1 تا 5/1 اینچ (25 تا 38 میلیمتر) میباشد.اضافه کردن آب در محل کار جهت افزودن اسلامپ در صورتیکه این میزان افزودن به قدری زیاد نباشد که بتواند باعث جداشدن دانه ها شود ومقاومت ودوام را کاهش دهد مجاز است.
هوای اضافه شده:
هوای اضافه شده به بتن باید هنگامی که بتن در معرض سیکل یخبندان قرارمیگیردویا حتی در حین ساخت مورد استفاده قرارگیرد.در خیلی از مکانها بتن هوادار گزینه ی معمول است.هنگامیکه بتن بدون هوا موردنیاز است باید کاملا در زمان سفارش تولیدشود.میزان هوای هدف بستگی به ابعاد سنگدانه ی درشت بتن دارد وبازه ی معمول آن بین 4 تا 6 درصد حجم بتن است.میزا ن اختلاف مجاز برای میزان هوای بتن هنگام تحویل 5/1 درصد است.تولید کننده بتن مجاز است تا در محل کار چنانچه میزان هوای بتن کمترازحدمورد نیاز باشد تعدیل سازی انجام بدهد.
حد کیفیت مورد نیاز:
کیفیت بتن را خریدار با توجه به مشخصات آن وترکیباتش تعیین میکند.روش متداول برای سفارش دادن بتن تعیین کردن الزامات اجرا میباشد که در حالت کلی همان مقاومت بتن است.دیگرمشخصات اجرایی مانند نفوذپذیری،انقباض ویا دوام هنگامیکه نیاز باشد تعیین میگردند.
سازنده باید نسبت به هوادیدگی احتمالی وشرایط بهره برداری آگاه باشد.تولیدکننده ی بتن به بهترین نحو مجهز است تا نسبت اختلاط وکارایی بتن برای انجام اجرایی مطلوب را مهیا کند.حدمقاومت معمولا توسط طراحی سازه معین میشود تا بتواند درمقابل بارهای احتمالی حین ساخت ودرحالت بهره برداری ایستادگی کند.حداقل میزان مقاومت در حدود 25مگاپاسکال تا 28 مگاپاسکال است که دوام بتن را تامین میکند.مانند مقاومت در برابر آب،ساییدگی وسیکلهای یخ زدن ویخ گشایی.
از دیگر گزینه ها سفارش دادن بتن براساس الزامات ارائه شده برای طرح است.خریدار حدود مقادیر ونوع عناصر تشکیل دهنده ی مخلوط را مشخص میکند.در این حالت خریدار است که باید تمامی مسوولیت ها را درقبال مقاومت بتن واجرا قبول کند.حدود تعیین شده حداقل سیمان،بیشترین میزان نسبت آب به سیمان وحدود مقادیر پوزولانها ونیز مخلوط های روباره ای را نشان دهد.این رهیافت هنگامی مورد استفاده قرار میگیرد که طرح اختلاط مشخصی درگذشته بخوبی نتیجه داده باشد وبه خریدار اجازه نمیدهد تا مخلوطی اقتصادی تر(ارزان تر) تهیه کند ویا تغییراتی در منابع مواد مصرفی ومشخصات آنها –به گونه ای که در کارایی بتن تاثیر گذار باشد-بدهد.
تعیین الزامات اجرایی بدلیل آنکه ممکن است با مقررات تعیینی ناسازگار باشد نتیجه بخش نیست.
كارگاه توليد بتن و اجزاي آن :
ايستگاه يا كارگاه توليد بتن شامل لوازم و تجهيزات جهت دريافت، انبار، جابه جايي، و توزين مصالح به منظور تهيه بتن طبق فرمول كارگاهي و همچنين تحويل مواد توزين شده به تجهيزات حمل، قبل يا بعد از مخلوط نمودن مصالح مي باشد. ايستگاه ها از نظرمحصول توليدي به ايستگاه هاي بتن حجيم، بتن روسازي، بتن معمولي(بتن آماده) و فرآورده هاي بتني طبقه بندي مي شوند.
اغلب ايستگاه هاي مركزي بتن شامل اجزاي اصلي زير مي باشند : دپو و انباره سنگدانه ها، سيلوي نگهداري سيمان، سيستم هاي پيمانه كردن و توزين براي نسبت بندي سيمان و سنگدانه ها، كنتور اندازه گيري آب (ويا يخ) و همچنين وسيله اي براي كنترل لوازم پيمانه كردن. آرايش قرار گرفتن و اندازه اين اجزا بسته به عملكرد كارگاه تعيين مي گردد.
انبار سنگدانه ها :
سنگدانه ها اغلب به صورت دپو و سربار (و در موارد خاص در زير پوشش) در پشت ايستگاه ساخت بتن ذخيره مي شوند. در بعضي ايستگاه ها قبل از توزين، مصالح به كمك لودر يا دراگلاين كوچك، وارد سيلوي سنگدانه ها مي شوند. حجم سيلوي سنگدانه ها لازم نيست كه بزرگتر از مقدار لازم براي يك پيمانه بتن باشد. مشروط برآنكه وسيله پر كردن سيلو اجازه ندهد تا سنگدانه اي به اتمام برسد و به طور دائم با دپوي سنگدانه ها در ارتباط باشد. اگر قرار است سيلو جهت آماده سازي سنگدانه ها مانند حرارت دادن، خنك كردن، يا خشك كردن مصالح نيز به كار رود، اندازه آن به سرعت توليد و شرايط مورد نظر مصالح در زمان رسيدن به مرحله پيمانه كردن بستگي خواهد داشت. در مناطق سرد سيلوي سنگدانه ها به صورت در بسته بوده واغلب اندازه آنها به حدي است كه موارد لازم براي اولين سري كاميون هاي حمل، در طول شب گرم شود. در مواردي كه سرعت توليد بتن در طول روز متغيير است، حجم سيلو بايد قدري بزرگتر انتخاب شود تا در حين توليد، تاخيري براي سيستم پركننده به وجود نيايد. حجم سيلوي سنگدانه ها، اغلب بر مبناي پر مصرفترين مصالح تعيين مي گردد.
سيلوي سيمان (و مواد پوزولاني)
هر نوع سيمان يا ماده پوزولاني بايد داراي سيلوي جداگانه باشد. حجم سيلوي سيمان تابعي از مصرف روزانه كارگاه و نرخ دريافت سيمان از كارخانه است. در تعيين حجم سيمان بر اساس وزن و وزن مخصوص، بايد به ضريب تورم سيمان توجه نمود. در اغلب موارد سيمان توسط تانكرهاي مخصوص به صورت فله اي كه سيمان را به روش هواي فشرده (پنو ماتيكي) به سيلو انتقال مي نمايند. به گارگاه حمل مي گردد. حجمي كه اين تانكرها حمل مي نمايند تابعي از قوانين حداكثر وزن محور است. هنگام تعيين اندازه سيلوي پوزولان لازم است به وزن مخصوص كمتر پوزولان نسبت به سيمان توجه نمودكه نياز به حجم سيلوي بزرگتري دارد. لازم است مسئول حمل ونقل، حجم هاي حمل شده در هركاميون را كنترل نمايد. اغلب مواد پودري كه بصورت پنوماتيكي جابجا مي شوند، داراي هواي محبوس شده هستند. كه مقدار افزايش حجم آنها با اعمال ضريب تورم جبران مي شود. سيماني كه تازه منتقل شده، داراي جرم مخصوص 1010 كيلوگرم بر متر مكعب است. اين بدان معنا است كه براي هر مترمكعب سيمان حمل شده، لازم است 5/1 استفاده شود. براي تعيين حجم حداقل سيلو، ابتدا بايد حداكثر سرعت مصرف سيمان را تعيين نمود. سپس از تامين كننده سيمان سوال شود زمان دريافت بارپس از سفارش دادن چقدر است. لازم است سيمان كافي براي پوشش دادن احتمال خرابي كاميون حمل سيمان، بدي آب و هوا و بدقولي، ضرب نمود.
مركز تهيه بتن بايد بگونه اب تجهيز شود كه بتوان سيمان را با يك مقياس كاملا جداگانه از سنگدانه ها توزين نمود. سنگدانه هاي با اندازه مختلف را مي توان در يك قيف با مقياس واحد بر اساس وزن تجمعي توزين نمود.
مخزن آب و مواد افزودني :
مخزن آب زماني داراي اهميت است كه لازم باشد آب گرم و يا خنك شود. تعيين ابعاد بايد با همكاري تامين كننده تجهيزات گرمايي يا خنك كننده انجام گيرد. زماني كه مواد افزودني به صورت فلهاي توسط تانكر حمل مي شود، اندازه انبار توسط سرعت توليد، مقدار مصرف مواد افزودني و همچنين سيستم تحول مواد تعيين مي گردد.
پيمانه توزين :
براي حفظ مشخصات فني، سيمان با يد بطور جداگانه وزن گردد. در اغلب مشخصات، توزين توام سيمان و خاكستر بادي مجاز است، اما لازم است سيمان اول وزن گردد. سيمان و پوزولان از سيلوهاي مربوط به كمك در يچه هاي لرزشي، پمپ هاي حلزوني و يا تسمه نقاله وارد قسمت توزين مي شوند.
سنگدانه به كمك لودر، تسمه نقاله، و داگلاين هاي كوچك مستقر بروي ايستگاه، واردقيف واز آنجا وارد قسمت توزين مي شوند. سنگدانه ها را مي توان به صورت جداگانه و يا تجمعي توزين نمود كه روش دوم معمولتر است. در روش جمعي ابتدا در يچه يكي از سنگدانه ها، مثلا شن باز شده و به مقدار مشخصي شن وارد پيمانه شده و وزن آن توسط عقربه ها نشان داده مي شود. سژس دريچه ماسه باز شده و وزن آن با وزن شن جمع شده و مجموع وزن آنها توسط عقربه نشان داده مي شود. در روش تجمعي، شيمان نيز ممكن است به همين صورت از طريق در يچه مخصوص خود، وارد ژيمانه توزين گردد.
پيمانه هاي آب بايد دقت كافي براي توزين آب راداراباشند. متداولترين روش پيمانه كردن آب توسط كنتور آب است. دقت اين نوع توزين در مصارف صنعتي، بيشتر است.
يخ هميشه به روش وزني پيمانه مي شود. يخ ممكن است در پيمانه به صورت خرد شده وزن شود ويا به صورت بلوك توسط ترازو توزين شده، سپس خرد و وارد مخلوط كن شود. انتخاب سيتم يخ به حجم يخ مورد نياز، موجود بودن و هزينه يخ تجاري بستگي دارد. با وجودي كه مواد افزودني را مي توان به روش وزني آماده نمود، اغلب اين مواد به روش هاي حجمي آماده و مصرف مي شوند.
ترازو و كنترل ها
ترازو و وسيله كنترل پيمانه نمودن را مي توان به عنوان اجزاي ضروري هر پيمانه توزين دانست. معروفترين انواع ترازوها نوع عقربه اي و نوع بارسنج مي باشد. ترازوي عقربه اي قرائت مداوم ازصفر تا بار كامل را ممكن مي سازد. اين وسيله، يك دستگاه مكانيكي است كه بوسيله اهرم هاي تيغه اي به ژيمانه متصل شده است و مي توان يك پتانسيومتر خطي به محور عقربه آن وصل نمود تا پيغام وزني به صورت آنالوگ ارسال گردد. اين پديده نمايش ديجيتالي وزن در پيمانه ممكن مي نمايد.
هردو سيستم عقربه اي وبارسنج نتايج يكساني داشته و هردو روش ميزان دقت مشابهي دارند. از مزاياي ترازوي عقربه اي مي توان سهولت قرائت، ومكانيكي بودن آن را نام برد. مزاياي مربوط به سيستم بارسنج عبارتنداز : قرائت بادقت بيشتر،عدم وجود قطعات متحرك و در نتيجه نياز به هزينه نگهداري كمتر. با وجودي كه مي توان دستگاه هاي توزين را به وسيله اهرم ها يا دكمه ها به صورت دستي كنترل نمود، پيشرفت هاي سريع در صنايع الكترونيك در دو دهه اخير منجر به كاهش قيمت هاي لوازم كنترل الكترونيكي گرديده، تا حدي كه تقريبا تمامي ايستگاه هاي بتن به شكلي از سيستم هاي اتوماتيك كنترل پيمانه و توزين استفاده نمايند. در اغلب موارد اين كنترل ها كارهايي بيش از پيمانه كردن انجام مي دهند، مانند كنترل سرعت پر شدن مخلوط كن، چاپ كارت هاي بار، ثبت اطلاعات پيمانه و يا تامين اطلاعات ورودي به سيستم هاي حمل و همچنين حسابداري.
مقادیر بتن:
بتن به صورت حجمی فروخته میشود(متر مکعب ویا یارد مکعب).بتن هنگامیکه از تراک میکسر تخلیه میشود در شرایطی تازه وسخت نشده است.آن حجم از بتن که تحویل داده میشود براساس چگالی بتن ویا وزن واحد آن محاسبه میگردد.
یک یارد مکعب بتن وزنی معادل 4000پوند(2 تن).یک متر مکعب آن (تقریبا 3/1 یارد مکعب) وزنی معادل 2400 کیلوگرم دارد.ظرفیت متعارف یک تراک میکسر بین 8 تا 12 یارد مکعب است.(5 تا 9 مترمکعب.)
4 تا 10 درصد بیشتر از میزان تخمین زده شده در طرح بتن سفارش دهید.این میزان اضافی برای پرتی بتن یا تراوشات آن ،گودبرداری اضافی،پوشش قالبها،ازدست دادن هوای اضافه شده در زمان بتن ریزی،نشست مخلوط خیس،مقداری که در تراک میکسر باقی میماند وتغییر در حجم بتن مصرف میشود.حجم بتن سخت شده 1 تا 2 درصد کمتر از بتن تازه است.احتیاجات را حین بتن ریزی مجددا ارزیابی کرده وهرگونه تغییری را با فروشنده بتن درمیان بگذارید.
مصرف بتن باقی مانده تبعات اقتصادی ومحیطی را برای سازنده ی بتن آماده بهمراه دارد.تخمینی مناسب وصحیح ازمیزان بتن موردنیاز قبل از سفارش دادن آن بزنید.از سفارش های کمتر از 4 یاردمکعب اجتناب کنید.
مواد افزودنی:
گزینه های متنوعی برای افزودنی ها نزد تولیدکننده ی بتن آماده وجود دارد.مخلوط های شیمیایی میتوانند تسریع کننده ویا کندگیر کننده ی شکل گیری مشخصات بتن برای رسیدن به مرحله اجرا واتمام کار در هوای سرد وگرم میباشند.مخلوط های کاهنده ی آب برای افزایش اسلامپ بتن بدون اضافه کردن آب به آن به کار میروند.فیبرهای مصنوعی پتانسیل ترک خوردگی های انقباضی خمیری بتن را کاهش میدهند.
استفاده از رنگ وسنگدانه های مخصوص مشخصات ظاهری وزیبایی بتن را افزایش میدهند.
انواع كارگاه هاي توليد بتن
از ديدگاه روش توليد، ايستگاه ها را مي توان به اختلاط مركزي (اختلاط تر) و اختلاط در حين حمل (اختلاط خشك) واز نظر جابجايي به ايستگاه هاي ثابت و قابل حمل تقسيم بندي نمود. به ايستگاه هايي كه در آنها جريان مصالح در حين انباركرد، اختلاط، و تخليه به واحد تحويل، همواره به سمت پايين است، ايستگاه هاي ثقلي، يا برجي و به ايستگاه هايي كه سنگدانه ها و سيمان پس ازتوزين و نسبت بندي به سمت بالا حمل مي شوند، ايستگاه هاي بالارو مي گويند.
ايستگاه هاي بتن ساز خشك (اختلاط در تراك ميكسر)
ايستگاه بتن ساز(خشك) ايستگاهي است كه فقط مواد اوليه را پيمانه مي نمايد و هيچ نوع اختلاط صورت نميگرد. ايستگاه كاميوني يا اختلاط در حين حمل متداولترين نوع ايستگاه هاي خشك است. ايستگاه هاي خشك در اشكال و اندازه هاي متنوعي موجود مي باشند. ابعاد ايستگاه با درنظر گرفتن تداركات مربوط به سرعت توليد مورد نظر تعيين مي گردد. تعيين آرايش ايستگاه، مستلزم در نظر گرفتن اندازه لازم سيلوها، دپوها، موقعيت، و هزينه نصب تا راه اندازي مي باشد. دو نوع اصلي اين ايستگاه ها شامل ثقلي و بالارو مي باشد. ايستگاه هاي ثقلي معمولا با به كارگيري بخش هاي مدولي نصب مي شوند. يكي از محاسن به كارگيري ايتگاه هاي ثقلي اين است كه پر كردن جام كاميون به صورت ثقلي با باز كردن يك دريچه انجام مي شود. پس از توزين، دريچه هاي پيمانه بطور كامل باز مي شود و مخلوط كن مواد را با حداكثر سرعت تخليه مي كند. اين نوع ايستگاه ها نياز به زمين كمتر داشته ليمن نياز به نقاله پركننده گرانتر داشته و به طور كلي اداره آنها مشكلتر از نوع بالارو است.
ايستگاه هاي بالارو، به انواع ثابت، متحرك، و قابل حمل ونقل تقسيم بندي مي شوند. ايستگاه هاي متحرك داراي چرخ بوده تا امكان انتقال از محلي به محل ديگر ميسر گردد. ايستگاه هاي با قابليت حمل ونقل از بخش هاي مدولي با قابليت دمونتاژ و حملتشكيل مي شوند. اغلب ايستگاه هاي ثابت نيز از مدول هاي پيش ساخته تشكيل مي شوند.
اغلب ايستگاه ها از به هم پيوستن مدول هاي پيش ساخته كارخانه اي ساخته مي شوند. تفائت واضحي بين ايستگاه هاي گروه (قابل حمل ونقل) و ايستگاه ثابت ساخته شده از مدول هاي پيش ساخته كارخانه اي وجد ندارد. ايستگاه هاي قابل حمل به ندرت پس از نصب اوليه جابجا مي شوند. حدود 85 درصد تمام ايستگاه هاي متحرك از وضعيت اوليه حركت داده نمي شوند. جذابيت به كارگيري ايستگاه متحرك در يك موقعيت ثابت در كاهش هزينه هاست. هزينه هاي تحويل و نصب اين نوع ايستگاه كم بوده و در ضمن كامل نيز مي باشند و هزينه هاي اضافي براي اجزاي ديگر ناچيز است. حصار بندي اين كارگاه نيز ساده است.
ايستگاه بتن ساز با اختلاط تر:
ايستگاه ها با اختلاط تر آنهاي هستند كه بتن را به صورت مخلوط تر توليد مي كنند، يعني در فرآيند توليد، عمل اضافه كردن آب و اختلاط را نيز انجام مي دهند.
همانند ساير ايستگاه هاي مركزي به ايستتگه هاي توليد بتن حجيم، بتن روسازي و بتن معمولي (آماده) تقسيم مي شوند، ليكن اختلاف مهمي نمي توان بين آنها مشاهده نمود.
پيمانه كردن :
روش پذيرفته شده براي ساخت بتن استفاده از سيستم پيمانه اي است. مراحل كار تاساخت، پيمانه كردن ناميده مي شود. مصالحي كه براي ساخت يك مخلوط خاص لازم است، با روش حجم هاي مطلق لازم براي توليد يك ماده همگن بدون هوا و حفره تعيين مي گردد. روش علمي قابل قبولي در تعيين حجم براي اكثر مصالح هنوز به كار گرفته نشده است. حجم سيمان با ميزان هواي محبوس در آن تغيير مي كند وحجم يك توده سنگدانه باروش حمل وميزان رطوبت آن تغيير پذير است. از آنجا كه توده ويژه مصالح تقريبا ثابت است لذا مي توان مصالح را با نسبت وزني و با اصلاح منايب بطور جهاني پذيرفته شده است، انتخاب نمود. آب ومواد افزودني معمولا با روش حجمي اندازه گيري و پيمانه مي شوند.
پيمانه كردن وزني :
وسايل متداول پيمانه كردن مصالح به طريق وزني شامل يك محفظه مخروطي و يك ترازو است. مصالح ممكن است داخل يا خارج يك پيمانه كن وزن شوند. پيمانه كني كه براي وزن كردن تنها يك ماده به كار مي رود به پيمانه كن منفرد موسوم است. پيمانه كن با قابليت وزن كردن بيش از يك ماه به ماده پيمانه كن مركب معروف است.
ترازو امكان قرائت وزن در داخل پيمانه را فراهم مي سازد. دو نوع ترازو در عمل متداول است. در سال هاي 1980 ترازوهاي بدون فنر و با گيج متداول بود ولي از سال 1990 گيج هاي حساس به بار سلولي اغلب به كار گرفته مي شود. اين تغيير خود تحولي است در توسعه فن آوري كه منجر به افزايش قابليت اطمينان به همراه كاهش در هزينه و تعميرات شده است. ترازوهاي مكانيكي به علت ساختارشان محدوديت شكلي براي پيمانه كن به وجود مي آورند در حالي كه سلولهاي بار اجازه استفاده از پيمانه كن هاي نازك ودراز را كه در قسمت هاي مختلف وزن هاتعيين مي شود را مي دهند. معمولا دقت در هرنوع ترازو حدود 1/0 درصد كل ظرفيت وزن كشي آن اعلام شده است. بنابراين بيشترين دقت در وزن كشي زماني است كه وزن ژيمانه نزديك حداكثر ظرفيت ترازو است. تنها بدليل اينكه يك ترازوي ديجيتالي مي تواند در مقياس بيش از 10000 پاند را قرائت كند به اين معنا نيست كه ترازو دقيق تر است.
وسايل پيمانه كردن سنگدانه :
در حال حاضر دو سيستم وزن كشي سنگدانه وجود دارد :
وزن كشي مكانيكي از ميان يك دريچه كشويي و شروع قطع يك نوار نقاله يا يك تغذيه كن لرزاننده كه مصالح را به داخل پيمانه كن وزني تخليه مي كند. اين دو روش شامل پيمانه كن هاي پيشرو و پسرو مي شود. ميزان ريختن مصالح ريزدانه و درشت دانه در اين حالت كاملا يكنواخت بوده و كنترل دقت كار پيچيده نيست. تغذيه كننده هاي دريچه اي يا نواري مي توانند براي ميزان توليد مشخص اندازه شوند. اندازه آنها بايد طوري باشد كه باز شود حداقل 5/2 برابر قطر بزرگترين سنگدانه باشد. نرخ پيمانه كردن در نوع دريچه اي معمولا از 5/1 تا 6 ثانيه براي 764/0 متر مكعب است. سرعت پيمانه كردن در نوع نوار نقاله اي به ظرفيت انتقال نوار نقاله بستگي دارد. در هر توليد، نرخ پيمانه كردن سنگدانه ها بندرت به عنوان كارگاه كار مطرح است.
وسايل پيمانه كردن سيمان :
برخلاف سنگدانه ها ميزان ريختن و جريان سيمان آن طوري كه انتظار مي رود، يكنواخت نيست. ميزان هوادهي به سيمان مي تواند نرخ جريان و ريختن آن و نيز ورن واحد آن را تغيير دهد. وزن واحد سيمان از 60 تا 94 پوند برفوت مكعب و خاكستري بادي از 35 تا 60 پوند برمترمكعب در اثر ميزان هوادهي تغيير مي كند. وسايل متداول براي وزن كشي سيمان شامل دريچه ها، شيرها، تغذيه كننده هاي مارپيچي، تغذيه كننده هاي تيغه اي، كشور هاي متحرك با هوا و سيستم هاي انتقال تحت فشار هوا مي باشد.
هنگامي كه محل ذخيره سيمان بالاي پيمانه كن قراردارد، توپي گردان و شيرهاي ژپروانه اي معمول ترين نوع دريچه ها براي پيمانه كردن سيمان و خاكستر بادي بوده است. اين سيستم مي تواند تكي يا به صورت جفت براي توليد بالاتر كار كند. اندازه بازشو بستگي به ميزان مورد نياز توليد دارد، ليكن مهمترين مساله توانايي بسته شدن سريع دريچه است تا وزن مورد نياز در دقت هاي خواسته شده و رعايت رواداري ها به دست آيد. معمولا پيمانه كردن به منظور رسيدن به دقت مورد نظر در دو مرحله انجام مي شود.
نرخ مشاهده در پيمانه كردن اين نوع بين 100 تا 600 پوند بر ثانيه بوده است. اين نوع پيمانه تحت وزن مصالح معمولا در چرخه كارمشكلي ايجاد نكرده است. در صورتي كه تغذيه كن هايي با تيغه گردان مصالح را از يك مخزن بالاتر بكشند. ظرفيت تخليه آنها بستگي به اندازه و سرعت گردش تيغه در آنها دارد. دقت كار در آنها محدود به يك فضاي تيغه است.
هنگامي كه مخزن و سيلوي مواد نمي تواند در بالاي پيمانه كن سيمان قراربگيرد، حمل كننده هاي مارپيچي يا حلزوني و يا تحت فشار براي انتقال مصالح پيمانه كن ها به كار گرفته مي شوند. ظرفيت يك سيستم نقاله مارپيچي بستگي به قطر، سرعت دوران و نوع طرح دارد.
ظرفيت يك سيستم لغزش با هوا به عرض نمايان غشاي هوادهي آن بستگي دارد. حمل كننده هاي مارپيچي مي توانند تحت هر زاويه اي به طرف بالا خم و كج شوند حتي با پره هاي ويژه به طور قائم، ليكن در عمل ايجاد حداكثر زاويه شيب 45 درجه براي نقاله هاي لوله اي با پره هاي استاندارد، پذيرفته شده است. سيستم هاي لغزش با هوا را بايد تقريبا 7 درجه كج ساخت تا از يكنواختي جريان سيمان در آن اطمينان داشت. اگر سيمان به خوبي و با هوا به ورودي نقاله هاي مارپيچي يا حلزونيبرسد، مي توان جريان يكنواختي را انتظار داشت. ايجاد هوا با فشار كم در روش لغزش با هوا مورد استفاده قرار ميگيرد همچنين مي تواند به طور كلي در اين سيستم يك جريان يكنواخت درحمل بوجود مي آيد كه مي توان با يك سيستم ساده قطع و وصل ميزان سيمان در پيمانه با دقت تنظيم نمود.
پيمانه كردن آب :
آب به علت جريان يافتن آسان و نداشتن مشكل حمل ساده ترين مواد تشكيل دهنده بتن براي پيمانه كردن است. آب را مي توان در پيمانه كن آب وزن نموده و يا به روش معمول آب سنجي آن را اندازه گرفت. رسيدن به رواداري هاي (خطاي مجاز) مورد لزوم در پيمانه كردن وزني آب دقيقترين روش مي باشد ليكن استفاده از آب سنج (دبي سنج) بيشتر متداول است. سرعت پيمانه كردن وزني بستگي به شير تخليه دارد درصورتي كه مخزن ذخيره آب در بالا و ارتفاع قرارداشته باشد. اگرآب از لوله اصلي توزيع گرفته مي شود، سرعت كار بستگي به قطرلوله انشعاب و فشار آب دارد. دماي آب در سرعت پيمانه كردن وزني تاثيري ندارد. آب سنج هاي پروانه اي يا گردان داراي دقت 1 تا 5/1 درصد در محدوده 40 تا 140 درصد ظرفيت پيوسته سيستم و حدود 2 تا 3 درصد دقت در ميزان ظرفيت تعادل سيستم هستند. اين نوع آب سنج ها ظرفيت حداكثر بيشتر و افت فشار كمتري نسبت به نوع پيستون محوري دارند. آب سنج ها، قرائت هاي پاييني در جريان هاي خيلي كم، كمي بالا در جريان هاي كم وكمي پايين در جريان هاي نزديك حداكثر نشان مي دهند. آب سنج هاي آبسرد در صورت صرفنظر كردن از دقت بالا مي توان استفاده نمود. از يك صافي معمولا در آب سنج ها را مي توان عمودي نصب نمود ليكن اكثر آنها بايد افقي نصب شوند. آب سنج ها رابايد از يخ زدن و ايجاد ضربه ناشي از فشار در خطوط لوله محافظت نمود. كنترل هاي مكانيكي و الكترونيكي براي خود كار كردن ميزان جريان ونيز آب سنج ها با كنترل از راه دور را مي توان در كار استفاده نمود.
آب سنج ها یی که با کنترل های ÷یمانه ای خودکار کار می کنند می توانند برای حجم مشخصی یک پالس کالیبره شده ایجاد کنند. این پالس بعدا خروجی صفحه کنترل خواهد بود که در آنجا مقادیر جمع شده و برای کنترل قطع کن اصلاح می شوند
چگونگی توزیع مواد افزودنی :
انواع مختلف مواد افزودنی در بتن مصرف می شود و مقدار آنها در یمانه های مختلف بسیار متفاوت است. از آنجا که اکثر مواد افزودنی در تماس با هوا چسبنده و خمیری می شوند بهتر است سیستم لوله ها را وری نصب کرد که هوا با شیرهای مورد استفاده برای مواد افزودنی تماس نداشته باشد زیرا به علت رسوب املاح موجود درآب، باز وبسته کردن شیر دچار اختلال شده وایجاد حرارت بالا در آنها ممکن است سبب شکستن شود.
بعضی مداد افزودنی با یکدیگر همساز نبوده و اگر 2 یا بیشتر این مواد در یک پیمانه کن آب یا لوله آب با هم قراربگیرند، می توان وکنش داده و اثر کلی را از بین ببرند. ممکن است لازم باشد یک افزودنی را به آب اختلاط، دیگری را به ماسه و سومی یا بیشتر را مستقیما وارد مخلوط کن نمود. اگر جه رواداری های تحویل این مواد+3 درصد است لیکن این مواد در تغییر کیفیت محصول نهایی بسیار قوی عمل می کنند و چون این مواد درصد نصبی کمی از کل حجم را دارا هستند بایستی توجه ویژه نسبت به سیستم توزیع آنها مبذول داشت. در اکثر مشخصات یک لوله کنترلی قابل رویت توصیه شده است و اغلب تولید کنندگان مواد افزودنی وسایل خش مواد افزودنی خود را خود تولید می کنند. اغلب تولید کنندگان مواد افزونی وسایل خش مواد افزودنی خود را خود تولید می کنند. شبیه آبسنج ها در اغلب موارد از مایع سنج ها برای توزیع و اندازه گیری مواد افزودنی استفاده می شود که با اتصال آن یه یک تولید کننده پالسی می توان ورودی لازم به یک صفحه نمایش پیمانه ای خودکار را فراهم ساخت.
پیمانه کن های ترکیبی و محفظه ای :
پیمانه کن های ترکیبی که برای وزن کردن 2 نوع مصالح مختلف با محفظه های جداگانه می باشد، ساخته و بکار میرو. این نوع برای سیمان و کل سنگدانه به کار می رود. از 2 محفظه یا بیشتری برای جدا کردن سیمان معمولی از سیمان سفید و یا سیمان و خاکستری بادی استفاده می شود. پیمانه کن های پسر وچند محفظه ای به عنوان یمنه کن های ترکیبی در نظر گرفته نمی شوند. در اغلب مشخصات استفاده از پیمانه کن های سیمان جداگانه در نظر گرفته شده است. به حر حل پیمانه کن های ترکیبی در اغلب کارگاه ها و جایی که حجم بتن مصرفی کم باشد متداول شده است. معمولا این پیمانه ها تنها تک اندازه ساخته می شوند و بایستی ترازو با دقت کافی برای حجم فوق به کار گرفته شود.
پیمانه کن های پسر و یا کاهشی اغلب به صورت چند محفظه اند. هنگامی که این پیمانه کن ها برای ترکیب کم مواد به کار میرود باید مطمئن بود که اندازه مخلوط لازم د محدوده حداقل ترازو قراربگیرد. اگر در این نوع پیمانه کن مصالح زیادتری ریخته شود امکان بر گرداندن و کم کردن آنها و جود ندارد . بایستی کاملا دقت نمود که مصالح کافی در پیمانه کن قبل از شروع کار سیستم در آن موجود باشد.
پیمانه کردن یخ :
براساس منبع تهیه، یخ را می توان به پیمانه نمود . یخ به صورت خرد وشکسته که معمولا در کارگاه تهیه می شود و یا بلوک های یخ که از منبع بیرون خریداری شده و در محفظه ای عایق بندی ونگهداری می شود. در صورتی که یخ در کارگاه تهیه می شود معمولا توسط نقاله مار÷یچی از محل تولید به پیمانه حمل می شوند. پیمانه کن یخ معمولا بالای نوار تخلیه مخلوط کن قراردارد و مجهز به تخلیه کن مارپیچی است. این پیمانه کن می تواند چند محفظه ای بوده و آب، مایع یا یخ را روی یک ترازو وزن کند.
موقعی که ازبلوک های یخ استفاده می شود، این قالب ها یا بخشی از قالب های یخ می تواند روی ترازوی سکو وزن شده و سپس خرد شده ومستقیما وارد مخلوط کن شود. وزن مشاهده شده سپس وارد قسمت کنترل پیمانه شده و میزان آب تعیین و به عنوان آخرین ماده از یک سیستم پیمانه جداگانه آب وارد می شود. ممکن است از قالب های یخ نیز استفاده کرده و آنها را به تعداد لازم وارد پیمانه و ترازوی یخ کرده و با محفظه جداگانه آب، میزان باقیمانده آب لازم را پیمانه کرده و به مخلوط اضافه نمود.
مخلوط کن های بتن :
مخلوط کن های ساخت بتن سیمان پرتلندی به دو نوع ثابت کارگاهی و یا متحرک نظیر کامیون های مخلوط کن تقسیم می شوند. در مخلوط کن هایی که عمل اختلاط به خوبی انجام می شود زمان 2 دقیقه به عنوان استاندارد پذیرفته شده و در بعضی موارد در صورتی که یکنواخت بودن بتن آزمایش شود می توان این زمان را کوتاهتر نمود.
دو نوع مخلوط کن کج شونده وجود دارد. هردونوع مخلوط کن با استفاده از خمر دورانی که دارای تیغه هایی در داخل است که مواد بالا برده و روی هم میریزند،کار می کند.
متداولترین نوع، مخلوط کن افقی با محل ورود مواد در پشت آن و محل خروج مواد وتخلیه در جلوآن می باشد. نوع دیگر یک خمره منفرد است که یک بازشو برای ورد و خروج مصالح دارد. تفاوت عمده در نوع مخلوط کن ها در سیستم کج شوندگی آنها است.
مخلوط کن های نیرویی :
این مخلوط کن ها با نیروی وارده پره های خود را به داخل مخلوط بتن می چر خانند. مخلوط کن های نوع توربینی و قابلمه ای از این گروه هستند. تنها نوع با تیغه های حلزونی در اندازه های بزرگتر از 44/3 متر مکعب یافت می شود. این مخلوط کن ها برای ساخت مخلوط های با سنگدانه بزرگتر از 51 میلی متر با مخلوط های با اسلامپ بالا طراحی نشده اند، لیکن برای مخلوط های سفت و با اسلامپ صفر با سرعت خوبی عمل مخلط کردن را انجام می دهند. به جز موارد استثنائی این مخلوط کن های نیرویی تقریبا متداول ترین نوع در صنعت تولید بتن می باشند. مخلوط کن های توربینی اغلب در جایی که تولید بالای بتن مورد نیاز است و برای بتن های با مقاومت زیاد مصرف دارد. از مخلوط کن های نوع حلزونی بیشتر در محلوط های کم و تولید کم و در کارهای با مخلوط خشک تر و یا در قطعات تر غیر سزه ای پیش ساخته استفاده می شود.
کامیون های مخلوط کن (تراک میکسر):
مخلوط کن های با محور مایل و نصب شده روی کامیون ها دو نوع هستند، یکی از انتها ودیگری از جلو تخلیه می گردد. درنوع تخلیه از جلو معمولا ناودانی تلیه بصورت هیدرولیکی از داخل اطاق راننده برای ریختن بتن در محل هدایت می شود. نوع از جلو مخلوط کن گرانتر از نوع دوم است ولی مشخص نیست کادم نوع به هر حال اقتصادی تر است. از نقطه نظر پیمانکاران کارهای بتنی، نع تحخلیه ا جلو بیشتر ترجیح دارد واین نوع به علت نیروی کمتر کاری و کارگر مورد نیاز برای آن است. در هردونوع برای مخلوط کردن ازیک موتور با سیستم هیدرولیکی تغییر سرعت استفاده می شود. با معکوس چرخاندن مخلوط کن بتن تخلیه می گردد. در مشخصات ساخت بتن حداقل تعداد دورهای لازم برای مخلوط شدن کامل و نیز سرعت دوران مخلوط کردن و بهم زدن داده شده است.
بد نیست اطلاعاتی در خصوص امور اجرایی یک واحد بتن آماده نیز کسب نماییم:
زمانبندی تحویل:
به جهت آنکه بتوانید زمانبندی ساخت وساز را انطباق بدهید،تحویل بتن رانیز زمانبندی نمایید.سازنده رااز آدرس صحیح،موقعیت وماهیت بتن ریزی و زمان تخمینی تحویل آگاه نمایید. پیش از موعد تحویل با سازنده ی بتن آماده تماس بگیرید. بتن محصولی فاسدشدنی است، بنابراین کارگران ساختمانی باید برای انجام عملیات بتن ریزی هنگامیکه تراک میکسر میرسد آماده باشند.سازنده را از هرگونه تغییر درزمانبندی و یا متوقف شدن کار سریعا مطلع کنید. مطمئن شوید که تراک میکسر دسترسی صحیح و مناسبی به محل بتن ریزی داشته باشد.ماشین حمل بتن وزنی بالغ بر 60000 پوند (27000 کیلوگرم) داشته وممکن است که قادر به حرکت روی خاک های سست وجداول مناطق مسکونی وبیراهه ها نباشد.
مسوولیت ها:
مسوولیتهای شرکتهای مختلفی که در پروسه ی ساخت وساز حضور دارند باید در جلسه ای قبل از شروع ساخت وساز مشخص شود،مخصوصا در پروژه های بزرگ.این وظایف باید مستندسازی شده وبه تمامی افراد جهت ارجاع حین کار تقدیم شود.برخی از موارد مورد بحث عبارتند از:
• سازنده ی بتن مسوول کنترل اسلامپ بتن،برای مدت زمان 30 دقیقه بعد از زمان درخواست شده برای بتن ریزی یا زمانیکه تراک میکسر به محل بتن ریزی میرسد-هرکدام که دیرترانجام میگیرد-به همان شکل مشخص شده درطراحی ها میباشد.
• سازنده بتن لازم است تا بتن راطبق اسلامپ ومیزان هوای خواسته شده وباتوجه به میزان اختلاف مجازی که قبلا به آن اشاره شد تحویل دهد.میزان خطای مجاز درمحل تخلیه توسط واحد حمل ونقل اندازه گیری میشود.
• هنگامیکه دستورالعمل های بتن ریزی بتواند تغییری در مشخصات بتن تازه ایجاد کند، وظیفه ی خریداراست تا سازنده را از تغییرات ایجاد شده در مخلوط آگاه کند تا سازنده بتواند این تاثیرات را تطبیق دهد.به عنوان یک مثال می توان به پمپ کردن بتن در محل اشاره کرد.
• هنگامیکه درکاری بیش ازیک نوع مخلوط بتنی استفاده می شود،وظیفه ی خریدار است تا مخلوط تحویلی را بازرسی کرده وبه محل صحیح بتن ریزی ببرد.
• خریدار باید برگه ی مرتبط با تحویل بتن را مطالعه وامضا کند وهرگونه پیشامدی را برروی برگه مستند نماید.
• هنگامیکه هرگونه اصلاح مواد ویا افزودنی هایی در محل کارگاه به مخلوط انجام می گردد، سازنده ی بتن مسوولیتی در قبال کیفیت بتن ندارد.تغییرات شامل اضافه نمودن آب ،مخلوط ها،فیبرها ویا محصولاتی خاص ویا توقف بیش از اندازه ی تراک میکسر قبل از تخلیه میباشد.
• زمانیکه آزمایش های مقاومت برای پذیرش بتن انجام میگیرند،نمونه ها باید در محل تخلیه توسط واحد حمل ونقل گرفته شوند.خریدار ویا نماینده ی وی باید اطمینان دهند که امکانات مناسب جهت انجام آزمایش روی نمونه های آزمایشی در محل کارگاه در دسترسند واستانداردهای موجود رعایت میشوند برای عمل آوری ثانویه وآزمایش.کارمندان مجاز باید آزمایش راهدایت کنند.گزارش آزمایش باید در مدت زمانی معین بدست سازنده برسد تا مطمئن شود که نقایص برطرف شده اند.
شرکت بهبود صنعت آمادگی خود جهت تهیه طرح توجیهی تولید بتن آماده را اعلام می دارد
هم اکنون سفارش طرح توجیهی تولید بتون آماده دهید
استفاده از کلیه مطالب این سایت برای عموم آزاد می باشد ، فقط در راستای حفظ زحمات تیم تولید محتوی ما خواهشمندیم در صورت برداشت از این محتوی لینک ما را درج نمایید. باسپاس
