به خاطر اينکه پوسته محتويات پروتئيني کمتري دارد.بيشترين ميزان آرد ماهي توليدي جهان از خود ماهي مي باشد.براي اين منظور گونه هاي پلاژيک به بيشترين ميزان مورد استفاد ه قرار مي گيرند. در صنعت، مهمترين محصولاتي که براي تبديل به آرد ماهي مورد استفاده قرار مي گيرند در سه گروه عمده گروه بندي مي شوند :

الف : ماهيان صنعتي Industrial fish يا ماهياني که صرفاً براي تهيه پودر ماهي صيد مي شوند. اين ماهيان عمدتاً ريز و پلاژيک هستند و به دليل استخواني بودن و داشتن چربي زياد در شرايط معمول ارزش خوراکي نداشته  و فقط مناسب تبديل هستند . از جمله اين ماهيان مي توان به منهادن در آمريکاي جنوبي ، کاپلين در اسکانديناوي و ساردين ماهيان در ژاپن اشاره نمود که هر کدام در کشور مورد نظر گونه غالب براي تهيه پودر ماهي به شمار مي آيند.

ب : ماهياني که با عنوان By catch ، با صيد اصلي از آب خارج مي گردند. اين ماهيان همراه با صيد ميگو با ترال از آب بيرون کشيده مي شوند.

ج : مازاد کارخانجات کنسرو سازي و ديگر کارخانجات فرآورده هاي دريايي (سر ،دم و محتويات حفره شکمي). به عنوان مثال در کشور انگليس بيشتر از اين روش استفاده مي شود. آرد ماهي بدست آمده از اين روش داراي پروتئين پائينتر و مواد معدني بالاتر نسبت به آرد ماهي حاصل از ماهي کامل مي باشند.

نکات مهم براي يک صيد صنعتي در موقع انتخاب گونه ها 

1-  گونه مورد نظر بايد به مقدار فراوان موجود باشد تا مقدار صيد بالايي در بر داشته باشد. اين امر ضروري است به خاطر اينکه ارزش ماهيان صنعتي کمتر از ارزش ماهيان جهت مصارف مستقيم انساني مي باشد .

2-   صيد و صيادي بايد ترجيحاً براساس بيش از يک گونه باشد تا تاثير نوسات صيد هر گونه کاهش يابد .

3-  فراواني کلي گونه هاي با عمر طولاني از سالي به سال ديگر، کمتر تغيير مي کند و نبايد از اين گونه ها براي تهيه پودر استفاده کرد.

4-  گونه هاي داراي مقدار چربي زياد صرفه اقتصادي بيشتري دارند بخاطر اينکه اين ماهيان حتي در حالت منجمد نيز به سرعت اکسيده مي شوند و لذا لازم است براي نگهداري طولاني آنها متحمل هزينه زيادي گرديد که از نظر اقتصادي مقرون به صرفه نخواهند بود.

روش های تبدیل

امروزه تبديل ماهي به آرد ماهي يا روغن آن به روشهاي مختلف از جمله: روشهاي فيزيکي،  شيميايي و بيولوژيکي قابل انجام است. اما معمولي ترين روشي که در حال حاضر در تمامي نقاط دنيا از آن استفاده  مي گردد، روش پرس مرطوب (( Wet Pressing ))  است که  مشتمل بر مراحل  زير مي باشد :

· حرارت دادن ماده خام : که در طي آن، پروتئين منعقد شده و با گسسته شدن ذخاير چربي موجود، روغن آزاد گرديده و آبي که در شرايط طبيعي بصورت متصل با پروتئين قرار دارد بصورت آب آزاد قابل استخراج در مي آيد.

· پرس يا سانتريفوژ : که در طي آن ، قسمت عمده مايعات موجود بوسيله فشار حاصل از پرس يا سانتر يفوژ از توده پخته شده جدا مي گردد.

· جداسازي محيط مايع به دو قسمت اصلي يعني روغن و آب ((Stick Water)) اين مراحل در مورد ماهياني که کمتر از 3 درصد چربي دارند حذف مي گردد.

· تبخير محلول آبي ((Stick Wate))و تهيه کنسانتره از مواد انحلال پذير ماهي ((Fish soluble )).

· خشک کردن مواد جامد ((Press cake )) و مواد انحلال پذير، از طريق جدا کردن مقدار مناسب آب از مواد مرطوب و شکل دهي ترکيب خشک و پايدار.

· خرد کردن ماده بدست آمده به ذراتي با اندزه هاي مورد نظر.

آرد ماهي معمولاً از چهار جز ء اصلي مثل پروتئين، چربي، رطوبت و خاکستر تشکيل شده است.

مقدار و کيفيت اين اجزا ء تا حدودي مربوط به ماده خام مورد استفاده دارد. کيفيت آرد ماهي تا مقدارزيادي بستگي به درصد استخوان، رطوبت و روغن و پروتئين موجود در آن دارد.

اندازه گيري کيفيت آرد ماهي

از آ نجائيکه آرد ماهي بسياري از اجزاء ضروري يک رژيم غذايي را در بر دارد لذا کيفيت آن را فقط بر اساس اجزاء تشکيل دهنده اختصاصي آن مي توان اندازه گيري کرد. هيچ تست آزمايشگاهي به تنهايي وجود ندارد که بتواند کيفيت کلي آرد ماهي  را محاسبه و اندازه گيري کند. بعلاوه، همه آزمايشا ت غير از آزما يشا ت تغذيه اي، نسبتاً مصنوعي هستند و ثبت رشد حيوان در اين زمينه، بهترين استاندارد است. آزمايشات تغذيه اي، گران و زمان بر است و بنابراين امکان استفاده از آزمايشا ت فيزيکي يا شيميايي وجود داشته و جا لب توجه است.

آزمايش هضم پپسين جهت تشخيص دادن آرد بسيار نا مرغوب که دچار آسيب حرارتي شده ازآرد خوب و صحيح فرآوري شده، بسيار مفيد است اما اينها را بر اساس رنگ نيز مي توان تشخيص داد و بنابراين،  اين آزما يش استفاده عملي محدودي دارد. آنا ليز اسيد آمينه کل، اطلاعات سودمندي راجع به گوشت ماهي در اختيارمان  مي گذارد اما بسيار گران بوده و چيزي راجع به مقدار هر يک از اسيدهاي موجود جهت تغذيه حيوان، در اختيارمان نمي گذارد. راه ديگر اينکه مقدار يک اسيد آمينه مهم نظير ليزين[ غالبا"     اندازه گيري مي شود که اين احتمالاً سودمندترين شيوه مي باشد اما چيزي راجع به ديگر اجزاء و عناصر دانسته نمي شود. خلاصه،هيچ آزمايش جامعي به تنهايي  براي اندازه گيري کيفيت وجود ندارد. شرايط و نيازهاي فرد استفاده کننده نيز فرق مي کند. براي مثال، آرد ماهي ممکن است که عمدتا" بخاطر متيونين آن در يک رژيم غذايي وجود داشته باشد اما در بقيه موارد، متيو نين موجود در آرد ماهي ممکن است مهم نباشد زيرا توسط ساير غذاها تامين مي شود. يک معيار اندازه  گيري بسيار مهم کيفيت آرد ماهي،  اين است که عاري از ميکرو ارگانيسم هايي باشد که از طريق آلوده کردن حيوانات مورد تغذيه انسان باعث ايجاد بيماري در انسان مي شوند. سالمونلا معمولا" در اين خصوص بسيار نگران کننده است. به همين دليل نياز به عمليات نگهداري خوب و نظافت کافي در کارخانه آرد ماهي و انبار کردن آن بسيار مورد تاکيد بوده است.

جهت آشنایی بیشتر با طرح توجیهی تولید آرد ماهی به این مقاله مراجعه کنید.

شرکت بهبود صنعت آمادگی خود جهت تهیه طرح توجیهی تولید آرد ماهی را اعلام می دارد

هم اکنون سفارش طرح توجیهی تولید آرد ماهی دهید

استفاده از کلیه مطالب این سایت برای عموم آزاد می باشد ، فقط در راستای حفظ زحمات تیم تولید محتوی ما خواهشمندیم در صورت برداشت از این محتوی لینک ما را درج نمایید. باسپاس