در دهه 1960 شركت هلندي فيليپس كه مشغول ساخت تجهيزات آموزشي بود يكي از توليدات آن دراين حوزه يك سيستم صوتي ـ تصويري قابل برنامه ريزي مركب از پروژكتور ضبط صوت بود ولي به آزمايشگاه فيزيك وي سفارش توليد سيستمي بهتر و سريعتر داده شد .
در آزمايشهاي اوليه از فيلم عكسهاي بسيار ريز ميكروسكوپي استفاده ميشد كه با صدا و سيگنال هاي كنترلشان به صورت شيارهاي مارپيچ روي يك صفحه يا ديسك ضبط مي شوند . درسال 1972 فيليپس ويديوديسكي عرضه كرد كه در آن نورليزر برشيار مارپيچي از فرو رفتگي هاي ريز ميكروسكوپي فشرده شده روي يك ديسك تابيده ميشد . فرو رفتگي در بردارنده همه اطلاعات لازم براي ضبط و پخش صدا و تصوير بود .
اولين ديسكها قابليت ضبط 45 هزار تصوير را داشتند با نمايش اين تصاويربا سرعت 25 تصوير در ثانيه ميشد فيلمي نيم ساعته را روي آنها ضبط كرد كه اين زمان بعدا" به يكساعت افزايش يافت . عرضه اين سيستم به بازار فروش درسال 1978 بسيار به كندي صورت گرفت . شمار ويديو ديسكهاي موجود در بازار بسيار كم بود و ويديوكاستها پيشاپيش جاي پايشان را دربازار محكم كرده بودند اما كيفيت برتر ويديو ديســك توانايي اش را نشان داد .
درجريان توليد ويديو ديسك كاشف بعمل آمد كه از همين تكنيك ميتوان براي نيل به كيفيت صدايي فوق العاده نيز بهره گرفت . درسال 1978 فيليپس با ارائه محصول انقلابي كامپكت ديسك ، دنياي خوكرده به محدوديتهاي صفحه گرامافون را شگفت زده كرد . محدوديتهايي مثل آسيب پذيري در برابر خراش ، اثر انگشت و زمان پخش كوتاه حداكثر نيم ساعته . درسال 1982 سي . دي فيليپس كه عبارت بود از يك ديسك پلاستيكي به قطر 12 سانتي متر كه در ابتدا گنجايش 60 دقيقه و بعدا" 75 دقيقه موسيقي را داشت حالت معيارجهاني را پيدا كرد . از آن زمان تاكنون مدلهاي متعددي ارائه شده كه هركدام كاربرد خاص خود را دارد . براي مثال امروز CD-RWرا ميتوان پاك و دوباره ضبط كرد . سي دي به معناي سنتي كلمه ، محصول نيست بلكه گشاينده دري است بر روي طيفي از محصولات الكترونيكي جديدي كه در آنها ماده زدايي و پردازش داده هاي ديجيتالي نقش اساسي ايفا مي كند و بدين ترتيب با ظهور ديسكهاي نوري 650 مگابايتي درسال 1982 ميلادي ناگهان تكنولوژي چند رسانه اي و گنجاندن صوت و تصوير و گرافيك و انيميشن و متن در برنامه هاي كاربردي رشدي غايي آغـــــاز كرد و صنعت تهيه موضوعاتي در اين زمينه طي مدت كوتاهي به يك صنعت پـردرآمد وهمگاني مبدل شد و ديسـك نوري فقط خواندني (ROM READ ONLYMEMORY) كه زماني وسيله اي گران قيمت وتجملي محسوب ميشد به صورت ابزاري رايج و متداول در دسترس كاربران عادي كامپيوتر قرار گرفت .
ديري نپاييد كه تعداد متقاضيان برنامه هاي « چند رسانه اي » در زمينه هاي آموزشي وتفريحي به قدري زياد شد كه توليد كنندگان درصدد بهبود و غني سازي برنامه هاي خود برآمدند و بنا به اصرار متقاضيان گنجاندن فيلمهاي ويديويي و موسيقي با كيفيت عالي در برنامه ها رايج شد . اما ناگهان وجود مشكل جدي به توقف اين رشد منجرشد.
مشكل اين بود كه حجم مورد نياز براي ضبط يك ساعت فيلم ويدئويي رنگي با وضوح خوب ، دهها برابر كل ظرفيت يك CD-ROM 650 مگابايتي بود. لذا صاحبان صنعت چند رسانه اي به ناچار مجبور بودند كه به برشهاي كوچك ويدئويي و تصاوير متحرك مصنوعي و كارتوني اكتفا كنند و به دليل كمبود جا براي ذخيره كردن داده هاي ويدئويي ، صوتي ، بازيها و نرم افزارهاي آموزشي نتوانستند با قدرت لازم در بازار مطرح شوند و ارائه بانكهاي اطلاعاتي حجيم و غول پيكر روي يك ديسك نوري واحد نياز به ديسكي با ظرفيت دهها گيگابايت داشت وبسياري از صاحبان اطلاعات به دليل تعدد زياد CD-ROM هاي مورد نياز براي ذخيره اين داده هاي حجيم و تعداد علاقمنداني كه ميخواستند كليه اطلاعات و سوابق را روي ديسكهاي كوچك و پرحجم و ماندگار داشته باشند ، از عواملي بود كه ديسك نوري با ظرفيت بالا درسال 1990 اختراع و توليد شود و آن چيزي نبود جز يك عبارت سه حرفي به نام ( DIGITAL VERSATILE DISC) DVD .
ظرفيت اين ديسكها باتوجه به يك لايه يا دو لايه ويا دو طرف بودن از 7/4 كيگا الي 17 كيگا بايت است .
نگهداري حجم بسيار وسيع اطلاعات درديسك كم حجم و كم وزني كه به راحتي قابل حمل مي باشد باعث شد كه اين كالا به خوبي در بازار پذيرفته شود و كلا" توليد لوح فشرده يكي از صد طرح موفق قرن بيستم به شمار رود .
مزايا
علاوه بر گنجايش حجم بسيار زياد اطلاعات در اين ديسكها ، ساير مزايا عبارتند از :
1 ـ از لحاظ كيفيت و وضوح تصوير ، برترين نوع است .
2ـ وضعيت بالاي اطلاعات از لحاظ آب و هوا ، رطوبت ، حوزه مغناطيسي ، حوزه الكترونيكي ، ماندگي ، پوسيدگي و ريختن مايعات .
3 ـ عمر طولاني بين 100 تا 2000 سال .
4 ـ قابليت جستجوي بسيار بالا وهمزمان
5 ـ وجودعناوين فرعي به 32 زبان مختلف بر روي هر DVD.
6 ـ دارا بودن صداي محصور شده و سه بعدي .
7 ـ دارا بودن چندين زبان مختلف به طور همزمان ( 8 ـ 6 زبان )
تاريخچه اين صنعت درايران
الف ـ CD ضبط شده
1 ـ اولين واحدي كه در كشور دراين زمينه فعاليت نمود ، لاله كامپيوتر مي باشد كه ازسال 1375 با نصب يك خط توليد نسبت به توليد CD هاي پرشده آموزشي اقدام نمود. پس از چند سال نيز اقدام به اجراي طرح توسعه ورود يك خط توليد CD خام نمود . باتوجه به اينكه توليد CD خام در ظرفيت پايين مقرون به صرفه نمي باشد اخيرا" با تغييراتي كــــه در خط اعمال نموده است از آن خط نيز براي توليد CD پرشده استفاده مي نمايد و توانست درسال گذشته (1384 ) ، 8 ميليون عدد CD توليد نمايد .
2 ـ به دنبال واحد فوق واحدهاي ديگري از قبيل لوح فشرده آسيا ، سپيد برد ، شيمافيلم درخصوص توليد CD پرشده شروع به كار نمودند، به طوريكه در حال حاضر 8 واحد با ظرفيت 106 ميليون عدد درسال در اين زمينه فعال هستند .
( جدول شماره يك ـ واحدهاي فعال در زمينه توليد CD وDVD)
ب ـ در زمينه توليد CD خام نيز اولين واحد در تاكستان قزوين به نام ريز موج سيستم توليد خودرا درسال 1383 شروع نمود . اين واحدجهت ورود 32 خط توليد با استفاده از تسهيلات حساب ذ خيره ارزي به بانكهاي كشاورزي معرفي شده وتاكنون توانسته است نسبت به ورود 18 خط گشايش اعتبار نموده و آنها را به تدريج وارد ونصب نمايد و قادر به توليد 260 ميليون عدد CD خام درسال مي باشد .
واحددوم شركت فورتكس رايانه واقع در شهرك صنعتي شكوهيه قم مي باشد كه نسبت به ورود سه خط توليد به صورت بدون انتقال ارز اقدام نموده و درحال حاضر 50 ميليون عدد CD درسال توليد مي نمايد . بعلاوه براي ورود 10 خط ديگر با استفاده از تسهيلات حساب ذخيره ارزي اقدام نموده است كه تا آخر سال جاري به تدريج وارد و نصب خواهد نمود.
طرحهاي دردست اجرا
الف ـ در زمينه توليد CD خام چهار طرح در دست اجرا مي باشد كه دو طرح در زمينه CD و DVD خام مربوط به طرح توسعه شركت ريزموج سيستم مي باشد .
طرح ديگري در زمينه DVD به ظرفيت سالانه 120 ميليون عدد در شهرك صنعتي عباس آباد ( شرق تهران ) در دست اجرا مي باشد . اين شركت نسبت به گشايش اعتبار ورود 10 خط توليد DVD با استفاده از تسهيلات حساب ذخيره ارزي اقدام نموده است
طرح ديگري نيز با ظرفيت 120 ميليون CD و DVD در شهرك صنعتي اشتهارد در دست اجرا مي باشد .
ب ـ در زمينه توليد CD ضبط شده نيز 27 فقره جمعا" به ظرفيت 530 ميليون عدد جواز تاسيس صادر شده است كه اغلب آنها هيچگونه اقدام اجرائي بعمل نياورده اند و فقط چهار مورد از آنها به ظرفيت 110 ميليون عدد نسبت به انجام عمليات ساختماني اقدام نموده اند .
فهرست مجوزهاي صادره در زمينه توليد CD( خام )
رديف
نام طرح
محل اجراي طرح
ظرفيت
اشتغال (نفر)
وضعيت
1
ريز موج سيستم ( طرح توسعه )
قزوين (تاكستان )
175 ميليون عدد
ـ
CD خام
2
ريزموج سيستم ( طرح توسعه )
قزوين (تاكستان )
175 ميليون عدد
300
DVD خام
3
لوح فشرده پارس
تهران(عباس آباد )
120 ميليون عدد
200
DVD خام
4
كرانه تجارت بين الملل
تهران ( اشتهارد )
120 ميليون عدد
160
CD و DVD خام
جمع
590 ميليون عدد
660 نفر
فهرست واحدهاي فعال در زمينه توليد CDو DVD( ضبط شده )
رديف
نام طرح
محل اجراي طرح
ظرفيت
اشتغال (نفر)
توضيحات
1
جوانه پويا
تهران ( اشتهارد )
19 ميليون عدد
50
CDو DVD پرشده
2
رايان سيستم مهر(سپيدبرد سابق)
تهران ( جاده مخصوص كرج)
12ميليون عدد
30
DVD و CDپرشده
3
لاله كامپيوتر
تهران
8 ميليون عدد
35
دو خط CD پرشده
4
لوح زرين نيكان
تهران ـ شمس آباد
5/4 ميليون عدد
18
يك خط CD و يك خط DVDضبط شده درحال حاضر يك خط راه اندازي شده است
5
فن آوران اطلاعات آذرخش
زنجان
6 ميليون عدد
50
يك خط CD و يك خطDVDپرشده
6
سارگار رايانه شيراز
فارس ـ شيراز
5/1 ميليون عدد
4
يك خط CD پرشده
7
شيما فيلم
گلستان ـ گنبد كاووس
12 ميليون عدد
25
يك خط CDو يك خط DVDپرشده
8
لوح فشرده آسيا
تهران ـ جاده آبعلي
43 ميليون عدد
26
سه خط CD پرشده
يك خط DVDپرشده
جمع
106 ميليون عدد
240 نفر
فهرست واحدهاي فعال در زمينه توليد CD (خام )
رديف
نام طرح
محل اجراي طرح
ظرفيت
اشتغال (نفر)
توضيحات
1
فورتكس رايانه
قم ـ شهرك شكوهيه
50 ميليون عدد
100
CD خام
سه خط راه اندازي شده
10 خط ديگرتا پايان سال 85 راه اندازي خواهد شد .
2
ريزموج سيستم
قزوين ـ تاكستان
260 ميليون عدد
600
CD خام
18 خط براي توليد راه اندازي شده
جمع
310 ميليون عدد
700
فهرست مجوزهاي صادره در زمينه توليد CD( ضبط شده )
رديف
نام طرح
محل اجراي طرح
ظرفيت
اشتغال (نفر)
پيشرفت فيزيكي / ساختماني
1
فرشاد متوسل
اردبيل
30 ميليون عدد
30
0
2
امين صفايي فر
اصفهان
8 ميليون عدد
15
0
3
داده پرداز هنرشرق
تهران ( اشتهارد )
5/3 ميليون عدد
45
75
4
احمد رضا رهبري
تهران ( فيروزكوه)
6 ميليون عدد
30
0
5
بنيان گذاران صنايع نوين فجر
تهران (اشتهارد )
6/21 ميليون عدد
17
0
6
تهران گويا
تهران (اشتهارد )
1 ميليون عدد
32
0
7
ريز موج سيستم
تهران (اشتهارد )
5/17 ميليون عدد
63
0
8
زهرا نيكنامي
تهران
60 هزارعدد
23
0
9
علي دبيري رازليقي
تهران (اشتهارد )
50 ميليون عدد
27
69
10
عليرضا بي بي نيا
تهران ( اشتهارد)
7 ميليون عدد
40
94
11
محسن مسعودشاهي
تهران
35 ميليون عدد
30
0
12
نگار رايانه آذر
تهران
4/1 ميليون عدد
30
0
13
هنرآوران پليمر
تهران ( فيروزكوه )
5/8 ميليون عدد
50
0
14
صبح سبز
زنجان
8 ميليون عدد
23
0
15
محسن حميدي
زنجان
10 ميليون عدد
9
0
16
سيد عسگري موسوي
سمنان
1/0 ميليون عدد
6
0
17
شركت تعاوني گسترش صنعت
رايانه كيان
سمنان (شهرك صنعتي)
5/2 ميليون عدد
10
10
18
زيبا كار روز
سمنان (گرمسار)
40 ميليون عدد
25
0
19
لوح زرين نيكان
سمنان ( گرمسار )
6 ميليون عدد
30
0
20
ريزموج سيستم ( طرح توسعه )
قزوين (تاكستان )
48 ميليون عدد
30
10
21
زرين موج رسانه
قزوين (تاكستان )
87 هزار عدد
19
0
22
صادق صابري فرد ـ مهدي اصغري
قزوين
18 ميليون عدد
60
0
23
همانند تك گستر
گلستان ( مينودشت )
9 ميليون عدد
15
0
24
ريخته گري و پوليش آذرخش
مركزي ( زرنديه )
6 ميليون عدد
50
0
25
محمد صادق جماليان
مركزي (شهرصنعتي ساوه)
20 ميليون عدد
50
0
26
جميله كلانتر
يزد ( تفت )
170 ميليون عدد
27
0
جمع
24/527
ميليون عدد
786 نفر
آينده اين صنعت :
به همان راحتي كه VHS جاي BETAMAX را در جهان گرفت ، DVD هم جاي خود را در ميان غولهاي كامپيوتري جهان باز كرده است و براساس پيش بيني هايي كه شده است روند مصرف آن دردنيا تا سال2008 صعودي خواهد بود و به تدريج سهم كمي از بازار آن به تكنولوژيهاي ابداع شده جديد از قبيل HD-DVD و يا BLUE-RAY داده خواهد شد . كيفيت ، كميت ، قيمت و راحتي DVD توزيع كنندگان وسايل سرگرمي جهان اعم از كامپيوتر يا فيلمهاي ويدئويي را وادار ساخته است كه براي سفارشات جديد خود با سازندگان و توليد كنندگان در نوبت باشند .
مصرف كننده DVD شامل دو گروه عمده زير مي باشد :
الف ـ دست اندركاران فيلم ، از توليد كنندگان و تهيه كنندگان تا توزيع كنندگان و خريداران عمده فيلمهاي ويدئويي و بالاخره سازندگان ويدئو ونوارهاي آن .
ب ـ توليد كنندگان نرم افزارهاي بزرگ دنيا كه دائره المعارف و دايركتوريهاي عظيم و حجيم ، ديكشنري هاي بسيار گسترده و بازيهاي سرگرم كننده و تصاوير متحرك همراه با فيلم هاي ويدئويي كامپيوتري تهيه مي كنند .
امروزه اين ديسكها در دو نوع5 و 9 به بازار عرضه مي شوند . حجم اطلاعات قابل ذخيره در آنها 7/4 كيگا بايت وگيگا بايت مي باشد .
البته ناگفته نماند كه DVD هاي 10 و 18 كه در واقع DVD هاي باظرفيت مذكور به صورت دولايه بوده ، عملا" به علت عدم استقبال بازار به تدريج كنار گذاشته شدند .
ـ درحال حاضر پروژه هاي مطالعاتي را كه شركتهاي SONY و توشيبا شروع كرده اند در محافل علمي مطرح مي باشد وليكن هنوز به بازار عرضه نشده است . دراين توليدات كه بنامهاي HD-DVD و BLUE-RAY معروف هستند ، براي خواندن و نوشتن اطلاعات بجاي ليزر قرمز از ليزر آبي رنگ استفاده مي شود و اين موضوع گنجايش آنها را به ترتيب به 30 و 50 گيگا بايت مي رساند .
هم اكنون آينده اين فرمت كاملا" نامشخص است و معلوم نيست كداميك در نهايت جايگزين فناوري فعلي DVD ها خواهند شد . دراين ميان شركتهايي نظير اپل ، هيتاچي پاناسونيك ، فيليپس ، سامسونگ ، L.G و پايونيراز فرمت BLUE-RAY حمايت مي كنند و چندين شركت از جمله اينتل ، ميكروسافت و N.B.C نيز پشتيبان فرمت HDDVD هستند .
همـــــانطوركه مشخص است توليد كنندگان رايانه هاي شخصي و ديسك درايوهاي رايانه اي نقش كليدي دراين ميان بازي مي كنند . هم اكنون شركت” DELL“ بعنوان بزرگترين توليد كننده رايانه هاي شخصي به حمايت از فرمت BLUE-RAY روي آورده و شركت “H.P“ بعنوان دومين توليد كننده بزرگ رايانه هاي شخصي به تازگي به حمايت از فرمت HD-DVD اقدام كرده است .
دراين ميان شركت تنساوو بعنوان سومين توليد كننده بزرگ رايانه هاي شخصي در جهان هنوز هيچ فرمت جديد DVD را برنگزيده است .
