سیلیس پر مصرف ترین ماده در صنایع شیشه سازي است و بیش از 90 درصد از شیشه هاي تولیدي دنیا را در بر می گیرد. دي اکسید سیلیسیم در دماي 1723 درجه سانتیگراد ذوب می شود وگرانروي آن در این دما بسیار بالاست از اینرو تولید اشیاء شیشه اي با سیلیس خالص پر هزینه بوده و فقط در موارد خاصی اقدام به تولید آنها می گردد این شیشه ها به لحاظ قابلیت تحمل زیاد شوکهاي حرارتی و مقاومت شیمیایی مطلوب کاربردهاي خاصی نظیر لوازم آزمایشگاهی پیدا کرده اند. به این ترتیب لازم است مواد دیگري به سیلیس اضافه شود تا با پایین آوردن نقطه ذوب وگرانروي آن تولید مصنوعات شیشه اي ساده تر و مقرون به صرفه گردد موادي که نقش کمک ذوب را ایفا می نمایند تحت عنوان گداز آورها یا اصلاح کننده ها یا همان کمک ذوب ها دسته بندي می شوند و مهمترین آنها عبارتند از اکسید سدیم و اکسید پتاسیم، این اکسیدها با بر هم زدن تعادل شبکه منظم باعث پایین آمدن نقطه ذوب آن می شوند و به این ترتیب عملیات ذوب را ساده تر وکم هزینه تر می کنند.
با ترکیب اکسید سدیم و سیلیس و سرد کردن مذاب آنها جسم شیشه اي بنام سیلیکات سدیم یا آب شیشه بدست می آید که در تولید شوینده ها مصرف زیادي دارد ولی این شیشه در آب گرم حدود 90 درجه سانتیگراد حل می شود و لذا نمی تواند به عنوان یک جسم قابل استفاده در مصارف عمومی اقلام شیشه اي بکار رود بنابراین ضروري است
مواد دیگري به آن اضافه شود تا خواص مطلوب را در آن ایجاد کند به این گونه مواد که مقاومت مکانیکی و دوام شیمیایی شیشه ها را بهبود می بخشند مواد تعادل دهنده یا پایدار کننده یا واسطه می گویند، نظیر اکسید آلومینیوم، اکسید منیزیم و اکسید کلسیم. حال اگر هر یک از این مواد به مقدار مناسبی در مخلوط بار اضافه و سپس ذوب و سرد شود شیشه اي بدست می آید که هم خواص شیمیایی و هم خواص فیزیکی و مکانیکی آن در حدي است که می تواند در رفع نیازمندیهاي روزمره نقش گسترده اي داشته باشد، این نوع شیشه ها را بنام شیشه هاي تجاري یا سودا - آهکی - سیلیسی می شناسند.
با تعیین مقدار هر اکسید در ترکیب شیشه و افزودن بعضی اکسیدهاي دیگر، انواع مختلف شیشه هاي تجاري بدست می آید که هر یک بر حسب نیاز تولید می گردد به عنوان مثال ظروف شیشه اي نظیر انواع بطریها و غیره که باید علاوه بر شفافیت استحکام مکانیکی خوبی داشته و دوام شیمیایی آنها نیز بسته به نوع موادي که داخل آنها ریخته می شود مناسب باشد و یا شیشه هاي ظروف رومیزي نظیر لیوان، استکان، فنجان و ... علاوه بر خواص فوق باید از شفافیت و تلالو بیشتر برخوردار بوده و شوکهاي حرارتی ناشی از سرد وگرم شدنهاي ناگهانی را در حد معقولی تحمل کنند. به طور کلی با نگاه به جدول عناصر، کمتر عنصري را می توان یافت که از آن شیشه بدست نیاید، ولی سه ماده کربنات دو سود ، سنگ آهک و سیلیس ، مواد اصلی تشکیل دهنده شیشه می باشند. مواد شیشه ساز مورد تایید موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران عبارتند: سیلیس، دياکسید بور، پنتا اکسید فسفر، که از هر کدام به تنهایی م یتوان شیشه تهیه نمود.هر چند تفاوت هاي بسیاري در محصولات شیشه اي تولیدي وجود دارد، با این وجود تمام فرآیندهاي تولید شیشه با توزین و اختلاط مواد اولیه به منظور تأمین بچ یا بار کوره ذوب شروع می شود.
ترکیبات شیمیایی بسیار متفاوتی را می توان در تولید شیشه مورد استفاده قرار داد که هر یک به نحوي بر ویژگی هاي مکانیکی، الکتریکی، شیمیایی، حرارتی و بصري محصولات شیشه اي تأثیر می گذارد . هر بچ مواد اولیه تولید شیشه شامل موارد زیر است.
شکل دهنده ها
کمک ذوب ها
مواد تثبیت کننده
مواد رنگی یا رنگدانه ها

امروزه بسیاري از متخصصین معتقدند که محدود بودن منابع فسیلی و همچنین سایر موادي که در دنیاي پیرامون ما وجود دارند، با توجه به افزایش جمعیت که به دنبال خود نرخ تقاضا براي مصرف را بالا برده است، مجموعاً سبب این امر شده است که میزان این منابع به مقدار قابل توجهی کاهش یابد. بر همین اساس، تلاش بیشتر کشورهاي جهان
نیز به این نکته معطوف شده است که از ضایعات تولیدي در بخش هاي مختلف جامعه بیشترین بهره برداري را داشته باشند تا از این طریق علاوه بر آنکه برداشت کمتري از ذخائر و منابع صورت پذیرد، به محصولات مصرف شده نیز حیات مجدد داده شود و این مواد دوباره به اشکال مختلف در چرخه تولید و مصرف وارد گردند. مسئله زباله یا به عبارت دیگر مواد زاید، امروزه به یکی از معضلات زیست محیطی براي بشر تبدیل شده است. نظر به این که میزان زیادي از مواد زاید جامد را می توان مورد پردازش و بازیافت قرار داد، دفن یا رهاسازي این مواد راه و روشی منطقی به نظر نمی رسد، لذا امروزه در کشورهاي توسعه یافته بازیافت و استفاده مجدد از ضایعات مورد توجه خاص قرار گرفته و به یک صنعت تبدیل شده است که این خود نشان دهنده اهمیت بازیافت مواد می باشد. به بیان دیگر یکی از راه هاي منطقی در کاهش و تخریب و آلودگی محیط زیست و همچنین افزایش عمر طبیعی (تجدیدشونده و غیرقابل تجدید)، استفاده مجدد و بازیافت از زواید ضایعات کشاورزي، صنعتی و معدنی و شهري است. سالانه میلیونها تن از ضایعات در کشور به وجود می آید که در صورت بازیافت آنها، علاوه بر صرفه جویی قابل توجه اقتصادي، بهسازي و نیز به حفاظت محیط زیست کمک فراوانی خواهد شد.
شیشه یکی از مواد قابل بازیافت می باشد، بازیافت شیشه موجب صرفه جویی در مصرف منابع و مواد اولیه، صرفه جویی در مصرف انرژي، صرفه جویی در هزینه و فضاي لازم جهت دفن، کاهش آلودگی هاي زیست محیطی از جمله آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی معدنی، خروج گازهاي گلخانه اي و همچنین ایجاد اشتغال، افزایش مشارکت و آگاهی هاي زیست محیطی می شود. منابع اولیه در صنعت شیشه عمدتاً از منابع غیرقابل تجدید یا منابعی با زمان تجدید طولانی، مانند سیلیس، اکسید کلسیم و ... فراهم می شوند، بنابراین می توان با استفاده از صنعت بازیافت شیشه تا حدي روند رو به گسترش استفاده از منابع محدود را متعادل نمود. بازیافت مواد راه کاري است که می توان از آن در جهت نیل به هدف توسعه پایدار و حفظ منابع و محیط زیست، استفاده نمود لذا ضروري است که به بازیافت اصولی و علمی ضایعات شیشه اهمیت داده شود و از دفن و رهاسازي این مواد که داراي ارزش اقتصادي نیز است، جلوگیري به عمل آید. 4 ماده قابل بازیافت شامل آلومینیوم، کاغذ، پلاستیک و شیشه است.

تشریح فرآیند تولید
شیشه هاي ورودي به کارخانه بازیافت در ا بتدا کنترل می شود. چرا که ممکن است علاوه بر شیشه، ضایعات دیگري به همراه شیشه وارد کارخانه شوند. در این مرحله شیشه هاي ورودي توسط یک نوار نقاله انتقال می یابد. در زیر این نوار نقاله، آهنرباي قوي وجود دارد که ذرات و قطعات فلزي را جدا می نماید. علاوه بر آن افرادي در اطراف این نوار
نقاله هستند که سایر ضایعات را جدا می کنند، زیرا بسیاري از فلزات، سنگ ها، سرامیک و مواد خارجی که در کوره ذوب نمی شوند پس از تولید شیشه هاي جدید، حباب هایی را به وجود می آورند که علاوه بر ایجاد ظاهري ناخوشایند، باعث شکنندگی شیشه می شود. در کوره ذوب شیشه، فلزاتی مانند آهن و آلاینده هاي ناشی از سرب در کف کوره
رسوب کرده و موجب خوردگی آستر آجري کوره می شود.
مواد بزرگ تر مانند درپوش هاي فلزي نیز سبب انسداد و گرفتگی قسمت ورودي کوره شده و توقف موقتی در خط تولید به همراه خواهد داشت. در فن آوري جدید این جداسازي از طریق چشم الکترونیکی انجام می گیرد. پس از این مرحله شیشه ها به سمت سیلو منتقل می شوند. به طور کلی می توان گفت که در فرایند بازیافت شیشه از 9 ماشین استفاده می شود و محصول نهایی به صورت یک سوپرسول می باشد.

هاپر (سیلوي ذخیره) شیشه ها

خرد کردن و شکستن شیشه ها

آسیاب کردن و تولید خمیر شیشه

الک کردن پودر هاي شیشه
پودرهاي حاصله از مرحله قبل بر اساس اندازه اي که دارند، جدا می شوند و پودرها بر اساس اندازه اي که دارند، از الک خارج خواهند شد. این دستگاه در واقع یک الک چند طبقه اي می.باشد که ذرات براساس اندازه شان جدا می شوند.
ذراتی که ریزتر باشند، از سوراخهاي الک عبور می کنند و روي الک زیرین ریخته و به همین ترتیب خرده شیشه هایی که درشت تر باشند، بر روي الک باقی می مانند. به این ترتیب ذرات درشت تر که بر روي الک باقی می مانند، جدا می شوند و ذرات ریزتر در مرحله بعدي، از روي الک زیرین جدا خواهند شد.
پودرهاي حاصله به سه بخش تقسیم می شوند که هرکدام داراي اندازه متفاوتی می باشند که پودرها هر کدام توسط یک نقاله به سمت مرحله بعدي انتقال می یابند. این نوار نقاله ها به صورت پیوسته به الک متصل است. این امر شرایطی را فراهم می آورد که ذرات خرده شیشه در محیط اطراف الک پراکنده نشود؛ چرا که اگر این ذرات در کف کارخانه پخش شوند، هم سبب آسیب رساندن به کف شده و هم مقدار زیاد این ترکیبات در کف کارخانه سبب آتش سوزي در کارخانه می شود. چرا که برخورد این ذرات به همدیگر ایجاد جرقه کرده و امکان آتش سوزي را فراهم می کند.

نقاله هاي حمل کننده
این نقاله هاي حمل کننده هم به منظور انتقال شیشه هاي خرد شده به قسمت آسیاب کردن شیشه ها و هم به منظور انتقال پودرهاي شیشه حاصل از خرده شیشه ها به منظور انتقال به سمت ماشین مخلوط کن استفاده می شود. این نوار نقاله ها داراي حرکتی مارپیچی می باشد یا به عبارتی داراي حرکت حلزونی می باشند. این نحوه انتقال شرایطی را فراهم می آورد که شرایط انتقال پودرها به صورت پیوسته و پایدار فراهم شود و هم از جریان هوا به این منظور استفاده نشود. بنابراین جریان الکترواستاتیکی آن کم خواهد بود و همچنین گرد و غبار هم در محیط کارخانه ایجاد نخواهد شد.

ماشین مخلوط کن

ماشین پخت
مخلوط حاصله از مرحله قبل در این مرحله به صورت مواد فومی درمی آید. این ترکیبات داراي خلل و فرج می باشند و یا به عبارتی یک سوپرسول می باشند. ماشین پخت شامل بخش پخت و بازپخت می باشد که هر کدام داراي بخش حرارت دهی، جدا کردن و بخش نسوز می باشند. این ماشین همچنین داراي نوار نقاله اي می باشد که داراي منافذ
ریز می باشد که این نوار نقاله شرایط پخت به صورت مداوم را فراهم می آورد. ماشین پخت داراي 16 مشعل می باشد که پس از مرحله پخت اولیه به صورت یک خمیر نرم درمی آید و در نهایت محصول نهایی به صورت فوم می باشد که داراي اندازه هاي متفاوتی می باشد.

دستگاه جداکننده ذرات سوپرسول
محصول به دست آمده از ماشین پخت داراي 3 اندازه بزرگ، متوسط و کوچک می باشند. در واقع سوپرسولهاي حاصله از ماشین پخت شکسته شده و به 3 اندازه متفاوت تقسیم می شود. این قطعات توسط یک تیغه شکسته می شوند. این مواد داراي حالت موردنظر می باشند که ماشین شرایطی را فراهم می آورد که سوپرسول ها خرد شده و جدا شوند.

شرکت بهبود صنعت آمادگی خود جهت تهیه طرح توجیهی بازیافت شیشه را اعلام می دارد

هم اکنون سفارش طرح توجیهی بازیافت شیشه دهید

استفاده از کلیه مطالب این سایت برای عموم آزاد می باشد ، فقط در راستای حفظ زحمات تیم تولید محتوی ما خواهشمندیم در صورت برداشت از این محتوی لینک ما را درج نمایید. باسپاس