گشایش پنجره واحد تجاری با دنیا

در بررسی جایگاه تجاری ایران و راهکارهای ارتقای این جایگاه در منطقه، ابتدا به سراغ جهانبخش سنجابی دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق رفتیم که به‌طور مستقیم در تبادلات تجاری و صادرات غیر‌نفتی ایران به عراق به‌عنوان مهم‌ترین بازار صادراتی ما حضور دارد.

این مقام مسئول درباره بررسی ارتقای جایگاه تجاری ایران در منطقه با اشاره به این‌که تجارت امری فرابخشی است نه بخشی، گفت: برای ارتقای رتبه تجارت خارجی باید کل شاخص‌های تجاری را ارتقا داد. به این ترتیب که این متغیرها به گونه‌ای عمل کنند که اول هزینه صادرات کاهش یابد، سپس اسناد تجاری به حداقل برسد و در نهایت زمان در تجارت مدیریت شود.

سنجابی با تاکید بر این‌که اجرای این سه راهکار هزینه زیادی ندارد، افزود: نباید فراموش کرد فرآیند ارتقای سهم بازار تدریجی است و باید واقع‌بین بود. علاوه بر این، موضوع بازارها رقابتی و مبتنی بر تجارت آزاد است و رانت نقشی در توسعه تجاری ندارد.

وی همچنین با اشاره به این‌که تجارت به سمت جهانی شدن حرکت می‌کند، ادامه داد: باید برای رقابت در این حوزه، ادبیات، نرم‌افزار و سخت‌افزارهای لازم را فراهم کرد.

دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، حرکت به سمت سیستم پنجره واحد تجاری را مهم دانست و تصریح کرد: برای این منظور باید راهکارهای ایجاد ثبات تجاری را تقویت کرد.

محمود دودانگه عضو هیات عامل صندوق توسعه ملی نیز درباره بهبود و تثبیت جایگاه تجاری ایران در منطقه با اشاره به این‌که در سال‌های گذشته صادرات غیر‌نفتی ایران در منطقه رشد قابل‌توجهی داشته است، گفت: با توجه به رشد تبادلات تجاری ایران در منطقه به جرات می‌توان گفت، هدفگذاری‌های تجاری بر‌اساس برنامه چهارم و پنجم توسعه حرکت کرده است.

وی معتقد است، آنچه در عمل اتفاق افتاد، باتوجه به ظرفیت‌سازی دولت‌ها در حوزه صادرات کالاهای غیر‌نفتی، رشد چشمگیری داشته و فراتر از اهداف برنامه چهارم و پنجم توسعه صادرات غیر‌نفتی بوده است.

دودانگه همچنین ظرفیت‌های کشور را در صادرات غیر‌نفتی مورد توجه قرار داد و افزود: با توجه به قدرت ایران در توسعه تجاری، می‌توان با افزایش تعاملات مثبت در منطقه روند رو به رشدی را پیگیری کرد تا به جایگاه‌های بسیار بالاتری در منطقه برسیم.

عضو هیات‌عامل صندوق توسعه ملی افزود: بر‌اساس اهداف سند چشم‌انداز توسعه، ایران باید تا سال ۱۴۰۴ جایگاه نخست را در صادرات غیر‌نفتی منطقه کسب کند که تعاملات خوب در سال‌های اخیر باعث شده است به این هدف بسیار نزدیک شویم.

وی با اشاره به این‌که باید روند رشد تعاملات تجاری را در منطقه افزایش داد، گفت: دیگر کشورهای منطقه درباره هدفگذاری‌های صادراتی تلاش‌های خوبی کرده‌اند و با توجه به ظرفیت‌های کشور باید تلاش کرد تا جایگاه ایران را تثبیت کنیم تا زودتر از افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ به جایگاه قدرت نخست منطقه برسیم.

  تغییر شاکله صادراتی

دودانگه با تاکید بر این‌که باید تلاش کرد شاکله اصلی صادرات را از مواد خام به مواد مصرفی تغییر داد، گفت: با حرکت به سمت صادرات کالا، ارزش‌افزوده بیشتری نصیب کشور خواهد شد.

وی معتقد است: باید در راستای ارتقای کیفی صادرات به جای ارتقای کمی آن نیز تلاش کرد.

 عضو هیات عامل صندوق توسعه ملی با تاکید بر این‌که بازارهای پیرامونی ما تقاضای زیادی دارند، گفت: در این شرایط امکان ارسال بخشی از تولیدات ما حتی به بازارهای چین نیز وجود دارد و توسعه تجاری ما منوط به برنامه‌ریزی دقیق و افزایش کیفی است.

نگاه مثبت دولت یازدهم به تجارت

استادیار موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی نیز در رابطه با تثبیت جایگاه ایران در منطقه به نگاه مثبت دولت یازدهم برای افزایش تعاملات با کشورهای منطقه اشاره کرد و این موضوع را امتیازی برای رفع بسیاری از مشکلات و محدودیت‌ها برای توسعه تجاری ایران دانست. علی دینی ترکمانی ، گره خوردن تار و پود اقتصاد ایران با درآمدهای نفتی را مانع بزرگ توسعه تجارت غیر‌نفتی دانست و گفت: نفت شیرازه اقتصاد ما به‌ویژه سرمایه‌گذاری‌های ارزبر را شکل داده است و این وابستگی اجازه نمی‌دهد تا به راحتی از اقتصاد نفتی به اقتصاد غیرنفتی حرکت کنیم.

وی با تاکید بر این‌که عبور از این دوره گذار، مستلزم رشد توانمندی‌های ملی، کاهش تدریجی وابستگی بودجه‌ای به درآمدهای ارزی نفتی و وابستگی به فناوری وارداتی است، تصریح کرد: در این روند باید به عملیاتی کردن سند چشم‌انداز توجه شود.

وی با اشاره به اهداف سند چشم‌انداز ادامه داد: در شرایطی که همه کشورهای منطقه در تلاش هستند خود را به قدرت اثرگذار منطقه تبدیل کنند، نباید از این رقبا عقب افتاد، چراکه عقب افتادن در این مسابقه پرشتاب به راحتی جبران‌پذیر نخواهد بود.

وی با اشاره به تحریم‌های سال‌های اخیر، هزینه‌های این موانع را فراگیر و مستمر دانست و افزود: در این شرایط ناتوانی در صادرات کالاهای تولیدی و بلااستفاده ماندن ظرفیت‌های تولیدی مهم‌ترین مشکل ماست.

وی هدف ایران در مقطع کنونی را که تبدیل شدن به قدرت نخست منطقه است، مورد توجه قرار داد و تصریح کرد: این هدف مهم‌ترین هدف بالادستی است، در این صورت باید زمینه‌ها و بسترهای مناسب برای رسیدن به آن را تا جایی که ممکن است، تامین کرد.

 افزایش روزافزون تقاضا در منطقه

حسن ولی‌بیگی رئیس پژوهشکده توسعه بازرگانی درباره موضوع مورد بحث که همان تثبیت و ارتقای جایگاه تجاری ایران در منطقه است، گفت: در دو سال اخیر، ایران سهم قابل‌توجهی از بازار‌های عراق و افغانستان را در اختیار داشت.

وی با تاکید بر این‌که کشورهای منطقه دوران گذار از جنگ را طی می‌کنند و در دوره عمرانی بسر می‌برند، افزود: درنتیجه نیازهای این کشورها نیز رو به افزایش است که باعث می‌شود سهم ایران در این بازارها هر روز بیشتر شود.

ولی بیگی ترکیه را رقیب جدی و قدرتمند ایران در منطقه دانست و گفت: با توجه به هدف ایران برای کسب جایگاه اول منطقه، باید رقابت کیفی را با قدرت بیشتری ادامه دهیم، چراکه با عبور از دوره گذار، توسعه کیفی مهم می‌شود. وی معتقد است: برای افزایش قدرت تجاری باید پا را از منطقه فراتر گذاشت تا از آسیب‌پذیری صادرات غیرنفتی نیز کاسته شود.

منبع: گسترش آنلاین