موارد کاربرد اسید سولفوریک

به علت طيف گسترده مصرف اسيد سولفوريك، معمولا حجم مصرف اين ماده در يك كشور مي تواند به عنوان شاخص معتبري در محاسبه روند اقتصادي يك جامعه توليدي صنعتي منظور گردد. اسید سولفوریک جزء مواد شیمیایی پراستفاده می‌باشد. این ماده در واکنش‌های شیمیایی و فرآیندهای تولید سایر ترکیبات ، کابرد فراوانی دارد. عمده‌ترین استفاده آن در کارخانه‌های تولید کود شیمیایی ، استخراج فلزات ، سنتزهای شیمیایی ، تصفیه پساب‌ها و پالایشگاه‌های نفت می‌باشد. اسید سولفوریک در اثر واکنش با اسید نیتریک ، یون نیترونیوم تولید می‌کند که در فرآیند نیترو‌دار کردن ترکیبات استفاده می‌شود. عمده ترين كاربرد اسيد سولفوريك در تهيه كود شيميايي فسفاته مي باشد. توليد كودهاي شيميايي ٦٠ درصد بازار م صرف اسيد سولفوريك را به خود اختصاص داده است . صنايع معدني و فلز ي نيز در حدود ٤ درصد بازار مصرف جهاني اسيد سولفوريك را به خود اختصاص داده است.

کد آیسیک و تعرفه گمرکی اسید سولفوریک

طبق اطلاعات بدست آمده از سامانه وزارت صنعت و معدن و تجارت کد آیسیسک تولید اسید سولفوریک ٢٤١٢١٦٥١ بوده و همچنین واردات و صادرات اين ماده از طريق تعرفه گمركي 28070000 تحت عنوان اسيد سولفوريك انجام مي گيرد.

روش های مختلف تولید اسید سولفوریک

به طور كلي مي توان گفت كه امروزه كليه كارخانه هاي جديد كه غلظت هاي بالا و پايدار گاز دي اكسيد گوگرد را توليد مي كنند، با فرآيند دو جذبي و با استاندارد انرژي بالا طراحي و ساخته شده اند .

البته لازم به ذكر است كه كارخانه هاي قديمي نيز از نقطه نظر بازده تبديل و استاندارد انرژي اصلاح شده اند .در مجموع مي توان گفت كه كارخانه هايي كه گاز 2So باغلظت ٦ تا ١٢ درصد را توليد مي كنند از فرآينددو جذبي بابازده متوسط 6/99 درصد استفاده مي كنند.  اما در كارخانه هايي كه در آن محتواي گاز So2 كم بوده و به علاوه نوسان هاي زيادي نيز در گاز مشاهده مي شود، فرآيندهاي دو جذبي غير ممكن بوده و فرآيند تك جذبي بعنوان بهترين روش شناخته شده مورد استفاده قرار مي گيرد. در اين مورد و با طراحي بهينه مي توان بازده تبديل ٩٩ درصد را بدست آورد.

تهية دي اكسيد گوگرد(SO2 )  براي توليد اسيدسولفوريك به طرق مختلفي انجام مي شود كه  عبارتند از:

١- استفاده گوگرد عنصري

٢- استفاده از دي اكسيد گوگرد حاصل از سولفيد فلزات

٣- استفاده از گچ فسفردار

٤- احتراق H2S  يا ديگر گازهاي شامل گوگرد

٥- بازيافت سولفوريك اسيد قابل بازيافت

واحدهايي كه از سوزاندن گوگرد براي توليد اسيد سولفوريك استفاده مي كنند با واكنش هاي گرمازايي همراه مي باشند. در واحدهاي قديمي توليد اسيد سولفوريك مقداري از گرماي حاصل بازيافت مي شد اما در واحدهاي جديد اسيد سولفوريك ميزان حرارت آزاد شدة بازيافتي بالا رفته در نتيجه در سوخت مصرفي صرفه جويي زيادي شده است. از مزيتهاي واحدهاي جديد پائين بودن نسبت هوا به گوگرد ورودي و افت فشار پائين در فرايند و در نتيجه پائين بودن توان (اسب بخار) كمپرسور هواي در سيستم است. همچنين افت دماي بيشتر در برخي از قسمتهاي سيستم، بازآرايي تجهيزات بكار رفته در سيستم براي بهبود بازيافت حرارتي و اضافه نمودن توربو ژنراتور براي تبديل بخار فشار قوي به الكتريسيته است. در ادامه توضيحاتي دربارة فرايندهاي توليد اسيد سولفوريك ارائه شده است.

فرآيند توليد اسيد سولفوريك از گوگرد

در حال حاضر مهمترين روش توليد اسيد سولفوريك، فرايند اول يعني توليد از گوگرد عنصري است. دي اكسيد گوگرد ممكن است از اكسيداسيون گوگرد خام و يا اكسيداسيون سولفيدهاي فلزي گوگرد نظير سولفيد مس، سولفيد سرب، سولفيد نيكل، سولفيدهاي آهن، سولفيد روي و يا سولفيد موليبديم توليد شود. اكسيداسيون سولفيد هيدروژن(H2 S) نيز منجر به توليد دي اكسيد گوگرد مي شود. تبديل دي اكسيد  گوگرد به تري اكسيد گوگرد در فرايند اكسيداسيون كاتاليستي با كاتاليست سزيم و يا پنتا اكسيد واناديم اصلاح يافته انجام مي شود. در نهايت از هيدراسيون تري اكسيد گوگرد اسيد سولفوريك توليد مي شود. اصلي ترين روش توليد تجاري اسيد سولفوريك به اين صورت است كه ابتدا دي اكسيد گوگرد از گوگرد تهيه مي شود. سپس دي اكسيد گوگرد در فرايند اكسيداسيون كاتاليستي به تري اكسيد گوگرد تبديل مي شود و سپس از واكنش تري اكسيد گوگرد با آب اسيد سولفوريك غليظ توليد مي شود.

شماي كلي فرايند توليد اسيد سولفوريك از اين روش در شكل زیر ارائه شده است.

فرآيند توليد اسيد سولفوريك از دي اكسيد گوگرد حاصل از سولفيد هاي فلزي

دي اكسيد گوگرد به عنوان يك محصول فرعي در اكثر فرايندهاي توليد مس و برخي ديگر از فلزات محسوب مي شود. دي اكسيد گوگرد توليد شده با هوا رقيق مي شود. اكسيژن و دي اكسيد گوگرد وارد راكتور كاتاليستي شده و واكنش اكسيداسيون انجام مي گردد. در اين راكتور دي اكسيد گوگرد به تري اكسيد گوگرد تبديل مي شود. تري اكسيد گوگرد بوسيله اسيد سولفوريك جذب شده و اسيد با غلظت بالا ( ٩٨,٥ درصد وزني) تشكيل مي شود.

فرآيند توليد اسيد سولفوريك از فسفو ژيپسوم (گچ فسفردار)

در فرايند توليد اسيد فسفريك از اسيد سولفوريك، فسفو ژيپسوم به عنوان محصول جانبي توليد مي شود. از تركيب فسفوژيپسوم، كك نفتي، پيريت هاي آهن و خاك رس و دي اكسيد گوگرد توليد مي شود. توليد اسيد سولفوريك از دي اكسيد گوگرد نظير آنچه كه در فرايند قبلي توضيح داده شد، مي باشد

تعيين نقاط قوت و ضعف تكنولوژي هاي مرسوم

امروزه مي توان كارخانه هاي توليدكننده اسيد سولفوريك را به دو گروه اصلي تقسيم بندي كرد:

الف- كارخانه هاي ساخته شده قبل از سال ١٩٧٠

ب- كارخانه هاي ساخته شده پس از سال ١٩٧٠

لازم به ذكر است كه كارخان ه هايي كه پيش از سال ١٩٧٠ ساخته شد هاند، براساس فرآيند تك جذبي طراحي شده اند و بازده تبديل اين كارخانه ها در گستره ٩٦ تا 5/98 درصد گزارش شده است اما كارخانه هايي كه  پس از سال ١٩٧٠ ايجاد شده اند براساس فرآيند دو جذبي ساخته شده و بازده تبديل آنها در گستره 7/99 تا ٩٩ درصد قرار دارد.

بين اين دو گروه كارخانه تفاوت هاي عمده و بزرگي وجود دار د كه بخشي از اين تفاوت ها را مي توان به فرآيند توليد گاز So2 نسبت داد . در برخي از فرآيندها گازهاي نسبتا خالص و غني از 2SO توليد مي شود،  در اين صورت با انتخاب يك فرآيند مناسب بازده تبديل بالايي نيز انتظار داريم . اما در برخي از فرآيندها گازهاي ناخالصي از ٢ So ايجاد مي شوند كه در اين صورت بازده تبديل كمي نيز پيش بيني مي شود. با توجه به  حساسيت فرايند هاي توليد اسيد سولفوريك به نوسان هاي غلظت 2SO انتخاب يك فرآيند با بازده بالا  بسيار مشكل است و نوسان هاي غلظت SO2 مي تواند در بازده تبديل بسيار مؤثر باشد . امروزه اصلا حات  زيادي در زمينه توليد اسيد سولفوريك و بازيافت انرژي ايجاد شده است.

در حال حاضر برخي از دارنده هاي دانش فني توليد اسيد سولفوريك از بخار فشار بالاي توليد شده در واحد اسيد سولفوريك براي توليد الكتريسيته استفاده مي كنند . اين روشها از روشهاي نوين در واحد هاي توليد اسيد سولفوريك مي باشد كه در دهة ٨٠ معرفي شده اند و مورد استقبال زيادي قرار گرفته اند . اين امر باعث اقتصادي تر شدن واحد هاي اسيد مي شود.

شرکت بهبود صنعت آمادگی خود جهت تهیه طرح توجیهی تولید اسید سولفوریک را اعلام می دارد

هم اکنون سفارش طرح توجیهی تولید اسید سولفوریک دهید

استفاده از کلیه مطالب این سایت برای عموم آزاد می باشد ، فقط در راستای حفظ زحمات تیم تولید محتوی ما خواهشمندیم در صورت برداشت از این محتوی لینک ما را درج نمایید. باسپاس