تاریچه صابون

صنعت صابون‌سازی ، ریشه در بیش از 2000 سال گذشته دارد. در حفاری‌های بمبئی یک کارخانه صابون‌سازی پیدا شده است. با این‌حال ، در میان بسیاری از صنایع شیمیایی ، هیچکدام همانند صنایع صابون‌سازی چنین تغییرات بنیادی در مواد اولیه شیمیایی خود تجربه نکرده‌اند. معمولا پذیرفته شده است که مصرف سرانه صابون نشان‌دهنده سطح زندگی افراد هر کشوری است.

صابون در واقع ، هیچ‌گاه کشف نشده، بلکه بتدریج از مواد خام قلیایی و چربی‌ها تحول یافته است. پلینی پدر ، ساخت صابون‌های نرم وسخت را در قرن اول شرح داده است، ولی تا قرن سیزدهم هیچ‌گاه صابون بمقدار کافی بطوری که بتوان به آن صنعت گفت، تولید نشد. تا اوایل دهه 1800 باور بر این بود که صابون مخلوطی مکانیکی از چربی و قلیاست.

نمونه کارگاهی برای تولید صابون به روش سنتی

سپس شورول ، شیمیدان فرانسوی ، نشان داد که تشکیل صابون در واقع یک واکنش شیمیایی است. دومنیه ، کارهای وی را در زمینه بازیابی گلسیرین از مخلوطهای صابونی‌شده کامل کرد. تا پیش از کشف مهم لوبلان در زمینه تولید ارزان قیمت کربنات سدیم از کلرید سدیم ، نیاز به قلیا از طریق خیساندن خاکستر چوب‌ها یا تبخیر آبهایی مانند رودخانه نیل که بطور طبیعی قلیایی‌اند تامین می‌شد.

عوامل متعدد دیگری که در پیشرفت صنعت صابون سازی تاثیرگذار بوده اند، عبارتند از:

:: استفاده از رزین در دیگهای پخت صابون ( سال 1850 میلادی )

:: استفاده از سیلیکات سدیم توسط یک دانشمند انگلیسی ( سال 1870 میلادی )

:: هیدروژنیزه کردن روغنها و تهیه چربیهای مناسبتر جهت مصرف در صابون ( اوایل قرن 19 میلادی )

:: پیشرفت تکنولوژی در دوران جنگ جهانی اول و پس از آن

به کار بردن دستاوردهای علمی به موازات پیشرفت تکنولوژی در کارخانه ها سبب رشد سریع این صنعت در سال 1850 میلادی گردید.

انواع صابون از نظر نوع مصرف :

1- صابون حمام و دستشویی ( صابون سخت ) : در این نوع صابون ها برای رعایت نکات بهداشتی مربوط به پوست بدن و موی سر مواد قلیایی را به حداقل کاهش داده مواد پر کننده ی طبیعی و خنثی مواد معطر رنگی و نرم کننده ای پوست نیز به آنها اضافه می شود .

2- صابون رخت شویی : این نوع صابونها از مواد چربی ارزان تهیه می شود اما امروز به علت استفاده از پاک کننده های غیر صابونی مصرف آنها کاهش یافته است نوعی صابون سیاه رنگ که از آن استفاده می شود نیز برای شستن لباس تهیه می شود صابون رخت شویی ممکن است به صورت براده پودر ( حتی مخلوط با پودر پاک کننده های غیر صابونی ) برای مصرف لباسشویی استفاده می شود.

3- صابون طبی : این صابون برای معالجه ی بیماری های جلدی عفونی و قارچهای پوستی تهیه می شود ودر آنها از موادی مانند اسید بوریک و اسید روی ، یدید ، کلرید جیوه 2 ، استتارت مس 2 ، قطران استفاده می شود .

4- صابونهای مخصوص ماشین لباسشویی : این نوع صابون ها حدود 5 الی 15 درصد مواد آلی در نقش حلال مانند تترا و اتیلن ، 1 و 1 و 1 تری کلرو اتان ، سیکلو هگزانول و مقداری نیز مواد امولسیون کننده و مواد افرودنی مورد نظر را در بردارند .

5- صابون های ساینده : این صابونها دارای 70 درصد پودر نرم سیلیسی ، 15 درصد آلومین مقداری پلی فسفات سدیم و کمی روغن کاج ( برای رفع بوی نامطبوع ) برای تمیز کردن سطح وسایل فلزی و اشیای دیگر کاربرد دارند معمولا برای پاک شدن رنگ فلز ، مقداری مواد اسیدی نیز استفاده می شود . 

6- صابونهای مخصوص آبهای سخت : این نوع صابونها از چربیهای گیاهی مانند روغن نخل و نارگیل تهیه می شود و مواد افزودنی معینی از جمله فسفات های فلزات قلیایی را در بر دارند و در آب دریا خوب کف می کنند و از رو اهمیت ویژه ای دارند .

7- صابون شفاف : این نوع صابون دارای گلیسیرین ، قند و الکل می باشد و ظاهری شفاف ولی قدرت پاک کنندگی کمتری دارند.

8- صابون فلزات دیگر ، استئارت روی : به صورت پودر بسیار نرم و جذب کننده ی رطوبت بر ای تهیه ی پودر بچه کاربرد دارد.

9- استئارت مس ( ضد قارچ ) : صابون فلزات با اعداد اکسایش بالاتر از 2+ در آب نامحلول بوده و نقش گریس را دارد از این رو ارزش صنعتی دارد .

10- صابون آمونیوم : صابونی است که به تدریج گاز آمونیک آزاد می کند و در هوا به مرور تجزیه می شود و اسید چرب یا آمونیم هیدرو کسید کاربرد : برای تهیه امولسیون ها و تهیه ی شوینده های دست شویی ( توالت ) . 

مواد اولیه صابون

پیه ، ماده چرب اصلی در صابون‌سازی است. مقدار پیه مصرفی ، حدود سه‌چهارم کل روغن‌ها و چربی‌های مصرفی صنایع صابون‌سازی است و مخلوطی است از گلیسریدهایی که از آب کردن چربی جامد گاوی با بخار بدست می‌آید. این چربی جامد با بخار ، گوارش می‌شود و پیه روی آب تشکیل می‌گردد، بطوری که به راحتی می‌توان آنرا از روی آب جمع آوری کرد.

بمنظور افزایش انحلال‌پذیری صابون پیه را معمولا در داخل ظرف صابون‌سازی یا ظرف آبکافت با روغن نارگیل مخلوط می‌کنند. روغن دنبه (حدود 20 درصد) دومین ماده اولیه مهم در صابون‌سازی است. این روغن که منبع مهمی از گلیسریدهای چرب است، از حیوانات کوچک اهلی بدست می‌آید. تصفیه روغن از طریق آب کردن با بخار یا استخراج با حلال انجام می‌گیرد و اغلب بدون اختلاط با سایر چربی‌ها مخلوط می‌شود.

در برخی موارد به جای این روغن‌ها ، طی عملیاتی اسیدهای چرب آنها را استخراج و در صابون استفاده می کنند. روغن نارگیل از مدتها پیش حایز اهمیت بوده است. صابون روغن نارگیل سخت است و بخوبی کف می‌کند. این روغن حاوی نسبتهای زیادی از گلیسریدهای بسیار مطلوب اسید لاریک و اسید میرسیتیک است.

نمایی از بخشی از خط تولید صابون (اکسترودر و برش و قالب زن)

شرح فرآیند تولید صابون

مواد اوليه پس از ورود به واحد در انبار ذخيره و آنگاه بطور جداگانه توزين و وارد تانك هاي ذوب مربوطه (چربي، سودا، آب نمك) مي گردند. عمل ذوب توسط بخار انجام م يگيرد و مواد توسط پمپ هاي انتقال به ديگ پخت صابون نسبتاً تكميل گردد. پس از مرحله توليد چربي به صابون، به علت اينكه جرم حجمي صابون پخته شده كمتر (800 kg/m3) و گلیسیرین بیشتر (1276 kg/m3) فاز پائینی که شامل گليسيرين است تخليه و فاز بالايي وارد خشك كن مي گردد. فاز حاوي گليسيرين كه با نمك و ... آغشته است مي تواند براي استحصال گليسيرين مورد بازيابي قرار گيرد كه چون عمل پرهزينه اي است معمولاً به همان صورت اوليه براي استفاده به كارخانه هاي كود شيميايي فروخته م يشود. فاز وارد شده به خشك كن با از دست دادن رطوبت به صورت قطعات سفتي در آمده كه پس از عبور از رنده مجدداً خرد شده آنگاه در سيلو ذخيره مي گردد. پس از آن وارد ميكسر شده همراه با اسانس و رنگ و دي اكسيد تيتانيم و سيليكات سديم مخلوط مي گردد. آنگاه جهت اختلاط بيشتر كه باعث بالارفتن كيفيت صابون م يشود از دستگاه تري رول كه سه غلتك افقي با حركت در جهت مخالف است استفاده م يشود. صابون پس از عبور از تري رول به صورت صابون پخت شده با عبور از ميز برش به قعطات مورد نظر بريده و سپس در ماشين پرس علامت مربوطه روي آن حك مي گردد. آنها به قسمت بست هبندي رفته آماده ارائه به بازار م يگردد. مدت زمان لازم جهت پركردن ديگ هاي پخت يك ساعت و تخليه و شستشو نيم ساعت مي باشد.

نمونه ای از اکسترودر تولید صابون

بد نیست بدانید كنترل كيفيت در سه مورد مواد اوليه، مواد نيم ساخته و محصول نهايي بايد انجام گيرد.

نمونه ای از دستگاه بسته بندی صابون

 جهت آشنایی با تولید سایر شوینده ها به مقالات زیر مراجعه نمایید:

:: خط تولید شامپو

:: خط تولید مواد شوینده

شرکت بهبود صنعت آمادگی خود جهت تهیه طرح توجیهی تولید صابون را اعلام می دارد

هم اکنون سفارش طرح توجیهی تولید صابون دهید

استفاده از کلیه مطالب این سایت برای عموم آزاد می باشد ، فقط در راستای حفظ زحمات تیم تولید محتوی ما خواهشمندیم در صورت برداشت از این محتوی لینک ما را درج نمایید. باسپاس