در دهه 1930 ميلادي وقتي سبزيجات و ميوه ها توسط کشتي جابجا مي شد از گاز غليظ 2CO براي بالا بردن زمان ماندگاري استفاده گرديد. کشور انگلستان به عنوان اولين کشور از سيستم اتمسفر اصلاح شده (Modified atmosphere) براي محافظت از گوشت خوک و ماهي استفاده کرد. از آن زمان به بعد استفاده از اين روش با توجه به افزايش نياز، گسترش يافت.

سپس مفاهیمی در خصوص این بسته بندی شکل گرفت که عبارتند از :

:: MAP = بسته بندی در اتمسفر اصلاح شده

:: EMAP = بسته بندی در اتمسفر اصلاح شده تعادلی

:: MA / MH = بسته بندی در اتمسفر اصلاح شده / رطوبت اصلاح شده

اساس فرآیند بسته بندی در اتمسفر اصلاح شده (MAP) بر کاهش میزان اکسیژن در بسته بندی استوار است،به نحوی که میزان آن را از حدود 20.9 درصد به 0 درصد کاهش می دهند. با کاهش اکسیژن در فضای بسته بندی ، سرعت رشد ارگانیسم های هوازی و واکنش های اکسیداسیون کاهش می یابد و به این ترتیب زمان ماندگاری مواد افزایش چشم گیری خواهد یافت. در این سیستم بسته بندی اکسیژن حذف شده را با نیتروژن (N2) که گاز بی اثری است ، جایگزین می کنند . گاهی مواقع نیز از دی اکسید کربن (CO2) استفاده می شود چراکه باعث کاهش PH (اسیدیته) نیز می شود و به این ترتیب رشد باکتری ها را مهار می نماید. مونوکسید کربن نیز برخی مواقع خصوصا در بسته بنید های گوشت جهت حفظ رنگ قرمز آن بکار گرفته می شود.

اين روش نگهداري كيفيت تازه فراورده هاي غذايي را بدون عمليات حرارتي و شيميايي به كار رفته توسط تكنيك هاي نگهداري قابل رقابت مانند كنسرو كردن، فريز كردن، خشك كردن و فرايندهاي ديگر ميسر مي كند.

تكنيكهاي MAP در حال حاضر در محدوده وسيعي از غذاهاي تازه يا سرد شده شامل غذاهاي نيم پخته، ماكيان و ماهي، پاستاي تازه، ميوه و سبزيجات و اخيرا قهوه، چاي، غذاهاي آماده و فرآورده هاي نانوايي استفاده مي شود.

مزاياي بسته بندي با اتمسفر اصلاح شده

سيستم بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده دارا مزاياي ذيل است :

1. طولاني كردن ماندگاري با حفظ خواص كيفي مطلوب

2. پايين آوردن ميزان ضايعات و فساد

3. تازه نگه داشتن محصول بدون استفاده از مواد نگه دارنده يا پرتو دهي

4. برداشت محصول تازه در سطوح رسيدگي مورد نظر براي مصرف كننده

5. كاهش هزينه هاي حمل و نقل از طريق فراهم كردن زمان انبارداري افزوده

6. فراهم نمودن محصولات برش خورده آماده مصرف

7. صرفه جويي در مصرف انرژي (مانند عدم استفاده از فرآيندهاي حرارتي و برودتي)

بد نیست بدانید به طور معمول، بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده (MAP) عمر مفید گوشت فرآوری شده از بین دو تا چهار روز به دو تا پنج هفته افزایش می دهد.

 نمونه ای از دستگاه های خط بسته بندی به روش اتمسفر اصلاح شده (MAP)

روش کار در بسته بندی به روش اتمسفر اصلاح شده (MAP)

روال کلی در این روش به این شکل است که هوای بسته بندی را تخلیه می کنند و سپس اتمسفر از قبل آماده شده (ترکیبی از گازهای نیتروژن، دی اکسید کربن و ...) را به جای آن به بسته بندی تزریق می نمایند و بسته ها در لفاف های مقاوم به ورود اکسیژن بسته بندی می شوند.

لذا بایتس در ابتدا گاز مورد نظر با ترکيب مورد نظر ساخته شود. براي اين منظور مي توان اتمسفر با ترکيب مورد نظر را به طور آماده از کارخانجات تفکيک کننده هوا در کپسول هاي تحت فشار خريد. اما براي صرفه جويي در هزينه مي توان گازهاي سه گانه ازت، اکسيژن و دي اکسيد را به صورت خالص تهيه کرد و به وسيله يک دستگاه ميکسر گاز با نسبت مورد نظر مخلوط نمود. در اين روش نياز به ذخيره اتمسفر اصلاح شده در مخزن جداگانه نيست و مي توان از گاز مخلوط بدست آمده به طور مستقيم در بسته بندي تزريق کرد.

معمولاً در بسته بندي با اصلاح اتمسفر، هوا را از درون بسته خارج كرده و با گازهايي كه مخلوط آنها مشخص است مجدداً پر مي كنند و درب آن را مي دوزند. دراين روش پيوسته فضاي اطراف ماده غذايي از گاز پر مي شود.

این کار توسط دستگاه های مختلفی انجام می شود که برخی از آنها را در زیر تشریح نماییم:

الف – بسته به روش اتمسفر اصلاح شده (MAP) در اتاقک های خلاء VC) Vacuum chambers)

 در این دستگاه ها ، ابتدا مواد داخل بسته های از قبل آماده شده قرار می گیرند ، سپس هوای آنها تخلیه شده و اتمسفر اصلاح شده جایگزین می گردد و درب بسته پرس می شود.

شماتیک این بسته بندی را در زیر مشاهده می نمایید:

نمونه ای از این مدل دستگاه بسته بندی اتمسفر اصلاح شده (MAP)

ب- بسته به روش اتمسفر اصلاح شده (MAP)  توسط ST) Snorkel Type)

این دستگاه برای بسته بندی مواد غذایی فله به روش اتمسفر اصلاح شده (MAP) کاربرد دارد. دستگاه با ریختن مواد درون بسته ها گاز اطراف مواد را توسط لوله هایی تخلیه نموده و گاز جدید را به آن تزریق می نماید سپس عمل بسته را انجام می دهد. شماتیکی از عملکرد این دستگاه را می توانید در تصویر زیر مشاهده نمایید:

ج- بسته به روش اتمسفر اصلاح شده (MAP) توسط Tray lidding

در این روش مواد داخل ظروف از قبل آماده شده ریخته می شوند و سپس روکش مخصوص روی آنها قرار می گیرد ، آنگاه وارد محوطه ی می شوند که توسط لوله هایی گاز بسته تخلیه و اتمسفر جدید جایگزین می شود و در عین حال بسته بندی انجام می شود ، عملکرد این دستگاه مشابه فویل سیل است. در زیر عملکرد آنرا مشاهده می نمایید:

د- بسته به روش اتمسفر اصلاح شده (MAP) توسط (Horizontal form-fill-seal (HFFS

این ماشین علاوه بر بسته بندی به روش اتمسفر اصلاح شده (MAP) قادر است ، پاکت بسته بندی را از فیلم ورودی خود بسازد. عملکرد آن به این شکل است که فیلم ورودی دستگاه داخل یک محفظه فرمینگ می شود که جلوی آن یک لوله برای عملیات تزریق و تخلیه گاز وجود دارد، آنگاه لفاف به صورت یک رول بسته تبدیل می شود و مواد به درون آن هدایت می شوند . در این هنگام رول از جلو پرس می شود و توسط لوله ای که گفتیم گاز تخلیه شده و مخلوط جدید اتمسفر جایگزین می شود ، سپس بسته از حاوی مواد از پشت هم پرس شده و جدا می شود. در شکل زیر شاهد عملکرد این دستگاه هستید:

ه - بسته به روش اتمسفر اصلاح شده (MAP) توسط (Vertical form-fill-seal (VFFS

این دستگاه مشابه دستگاه قبلی است با این تفاوت که به صورت عمودی ساخته شده است و حرکت مواد در راستای عمودی است.

و- بسته به روش اتمسفر اصلاح شده (MAP) توسط (Thermoform-fill-seal (TFFS

این دستگاه شباهت زیادی فویل سیل دارد، مشابه دستگاه Tray lidding که در بند ج تشریح کردیم عمل می کند تنها با این تفاوت که با یک دستگاه ترموفرمینگ قبل از آن ظروف مورد نیازش را می سازد بعد مواد درون آنها قرار می گیرند و آنگاه عملیات به همان شکل ادامه می یابد. در زیر نمونه ای از این دستگاه را مشاهده می نمایید:

فیلم های بسته بندی تحت خلا

بد نیست بدانید در این نوع بسته بندی ها بایستی از فیلم هایی استفاده کرد که علاوه بر شفافیت و زیبایی (که لازمه بسته بنید مواد غذایی است) قابلیت نفوذ پذیری کمی در مقابل گاز ها داشته باشد و در ضمن خواص میکانیکی خوبی هم دارا باشد.

فیلم های بسته بندی که به صورت سنتی استفاده می شود عبارتند از: LDPE (پلی اتیلن با چگالی کم)، PVC (پلی وینیل کلراید)، EVA (اتیلن وینیل استات) و OPP (پلی پروپیلن گرا). این مواد نفوذ پذیری بالایی دارند و مناسب این بسته بندی جدید نیستند. در این تکنولوژی از فیلم هایی با نام EMAP استفاده می شود که نفوذ پذیری کمی دارد و قادر است ترکیب اتمسفری موجود در خود را برای مدت زیادی به همان شکل حفظ نماید.

  در صورتی که تمایل دارید اطلاعات بیشتری در خصوص بسته بندی های متدوال غذایی ، مانند بسته بندی حبوبات و خشکبار و ... بدست آورید به این مقاله مراجعه نمایید. همین طور برای آشنایی با بسته بندی سبزیجات به روش IQF به این مقاله مراجعه نمایید.

شرکت بهبود صنعت آمادگی خود جهت تهیه طرح توجیهی بسته بندی مواد غذایی به روش بسته بندی وکیوم  را اعلام می دارد

هم اکنون سفارش طرح توجیهی بسته بندی مواد غذایی به روش اتمسفر اصلاح شده دهید

استفاده از کلیه مطالب این سایت برای عموم آزاد می باشد ، فقط در راستای حفظ زحمات تیم تولید محتوی ما خواهشمندیم در صورت برداشت از این محتوی لینک ما را درج نمایید. باسپاس